Video

Terroristen bliezen 50 jaar geleden gasleiding op: 'Ruiten vlogen eruit'

5 februari 2022 om 08:00 • Aangepast 7 februari 2022 om 09:34
nl
Inwoners van Ravenstein en omgeving werden zondag precies vijftig jaar geleden opgeschrikt door een aanslag. Terroristen probeerden met explosieven de gasinstallatie van de Gasunie op te blazen. Deels met succes: metershoge vlammen en een rode hemel waren het gevolg. "Ik dacht dat ons huis in de fik stond, of dat van de buren."
Profielfoto van Ferenc TrikiProfielfoto van Tessel Linders
Geschreven door

Zondag 6 februari 1972, vier uur 's nachts. Een heftige explosie bij het gascompressorstation van de Gasunie in Ravenstein, gevolgd door een tweede dreun en een steekvlam van zeventig meter hoog. Vanuit de wijde omtrek is een gigantische vuurbal te zien.

Dinie Manders uit het naastgelegen Overlangel kreeg het allemaal mee. "We hoorden een harde knal. We schrokken. Ik keek naar buiten en zag veel vlammen en een rood verlichte hemel. Ik zeg tegen mijn man: oh Tinie, er is iets ergs gebeurd." Haar man had al snel door dat er iets goed mis was bij de Gasunie.

50 jaar geleden bliezen terroristen een gasleiding op in Ravenstein:

Wachten op privacy instellingen...

Jan Visschers werkte op dat moment net een jaar bij het gasbedrijf en had die nacht calamiteitendienst. "Ik werd gebeld door een familielid dat schreeuwde dat de Gasunie in brand stond. Ik dacht nog dat dat wel mee zou vallen. Maar meteen daarna belde de centrale dat ik zo snel mogelijk moest gaan kijken."

"Al op grote afstand zag je de vuurgloed die boven het gebouw uitkwam."

Hij was een van de eersten ter plekke en kan het zich nog levendig voor de geest halen. "Al op grote afstand zag je de vuurgloed die boven het gebouw uitkwam. Net bij de deur van het gebouw kwam mijn collega uit Overlangel aangefietst. Toen zijn we naar binnen gegaan om te kijken hoe het ervoor stond. Alle afsluiters waren dicht, op één na. Mijn collega is toen gaan kijken."

Daarna volgde opnieuw een enorme explosie. Visschers was op dat moment in een gebouw op het terrein. Zijn collega net weer binnen. "Een aantal ruiten sprongen en het plafond kwam naar beneden. Het was heel beangstigend"

Het duurt zes uur voordat de vlammen doven na de aanslag op de Gasunie in Ravenstein.
Het duurt zes uur voordat de vlammen doven na de aanslag op de Gasunie in Ravenstein.

De brandweer van Ravenstein is snel ter plaatse, maar kan weinig uitrichten. Jan Beerens vertelt erover. Als aspirant brandweerman is hij nog een broekie. Hij kwam net uit de kroeg na een avondje stappen toen zijn vader hem meteen naar de kazerne stuurde. Hij was er nog voor het brandalarm afging. "We konden bar weinig doen. Het was zo'n geweld, er viel niks te blussen. We besloten te wachten op nader bericht van de Gasunie."

"Hij vroeg mij: wat moet ik doen? Evacueren of niet?"

Nog voor dat bericht kwam, kwam die tweede enorme explosie. "We doken allemaal de sloot in. We wisten totaal niet wat er aan de hand was."

Door de explosies is een enorm gat geslagen in een van de buizen, waardoor het gas zo naar buiten kan stromen en het dus blijft branden. Er was angst voor nieuwe explosies met grotere gevolgen. De burgemeester vraagt Visschers om advies. "Ik mocht plaatsnemen in zijn auto. Hij vroeg mij: wat moet ik doen? Evacueren of niet?"

Visschers durfde die knoop niet door te hakken, vanwege zijn onervarenheid. Burgemeester Bonnier besloot uiteindelijk het dorp Overlangel te ontruimen.

Jan Beerens (rechtsboven) en collega's in 1972.
Jan Beerens (rechtsboven) en collega's in 1972.

Politiewagens met geluidsinstallaties reden door het dorp met de boodschap dat iedereen moest vertrekken. Maar Tinie en Dinie Manders wisten zich geen raad. Zij waren amper zes uur eerder ouders geworden van een kerngezonde baby: Lianne.

"We konden geen kant op. Ik moest als pas bevallen vrouw plat blijven liggen. Uiteindelijk zijn we opgehaald door de ambulance en naar het ziekenhuis in Oss gebracht." Daar wordt Dinie geregistreerd als 'vluchteling'. Ze kan er nog steeds om lachen.

"Dit had heel anders af kunnen lopen."

Ondertussen kreeg Visscher samen met zijn compagnon de opdracht de gastoevoer handmatig dicht te draaien. ''Mijn collega kreeg een beschermend pak aan. Ik lag 25 meter verderop in een sloot, met mijn collega aan een touw. Mocht het echt misgaan, dan zou ik hem heel snel weg kunnen trekken, was toen de gedachte.''

Achteraf is het een klein wonder dat er niemand gewond raakte of erger. "Dit had heel anders af kunnen lopen", zegt Visschers.

Maar het lukte. Het vuur doofde en rond tien uur kregen de bewoners van Overlangel te horen dat ze weer naar huis mochten. De nachtmerrie was voorbij, al had het zuiden van ons land nog wel een week lang last van minder of geen gaslevering.

Krantenartikel na de aanslag in Ravenstein in 1972.
Krantenartikel na de aanslag in Ravenstein in 1972.

Toen de rook eenmaal opgetrokken was, bleek pas dat de explosies geen ongeluk waren, maar een doelbewuste aanslag. In het hek om het compressorstation was een gat geknipt. Het terrein werd destijds 's nachts niet bewaakt. Zo konden terroristen in die nacht vrij gemakkelijk het terrein op en wisten ze explosieven te plaatsen.

In het Overijsselse Ommen werd vrijwel gelijktijdig ook een aanslag gepleegd. Daar wordt echter nauwelijks schade aangericht. Dit omdat de belangrijkste explosieven niet ontploffen.

"Waarschijnlijk ging het de terreurgroep om de impact en de bijbehorende aandacht."

De Palestijnse terroristische organisatie Zwarte September eiste de aanslag in Ravenstein op. Uiteindelijk werden in Parijs eind 1972 per toeval, eigenlijk voor een ander strafbaar feit, twee verdachten gearresteerd: een Algerijnse man en een Franse vrouw.

Waarom het gascompressorstation in Ravenstein een doelwit was, is nooit helemaal duidelijk geworden. "Waarschijnlijk ging het de terreurgroep om de impact en de bijbehorende aandacht."

In september van datzelfde jaar pleegt de Palestijnse terreurbeweging Zwarte September in München tijdens de Olympische spelen een bloedige aanslag waar elf Israëlische atleten en een Duitse politieman bij omkomen.

Voor Dinie en haar man Tinie ging het leven na de aanslag gewoon weer door. Wakker hebben ze er nooit meer van gelegen. Wel worden ze natuurlijk jaarlijks aan de aanslag herinnerd. Al is het maar omdat dochter Lianne onlosmakelijk is verbonden met die bizarre februarinacht.

Ook het fotoalbum is het bewijs. De eerste foto van baby Lianne is pas gemaakt op 7 februari. "Er kwam nou eenmaal iets tussen", lacht Tinie.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.