Op De Rietvelden draaien sinds oktober vier molens van 177 meter. Sylvia kreeg 99 ingevulde formulieren terug. Over de telefoon leest ze het excellsheet voor met de uitslagen. "Negentien huishoudens willen verhuizen, tien gaan het huis anders inrichten, achttien klagen over nachtelijke hinder, negenentwintig hebben ernstige hinder en zevenentwintig hebben nergens last van."

Windwiki
Sylvia is lid van Windwiki, een groep medici die zich serieus zorgen maakt over de gezondheidseffecten van windmolens. Na een uitspraak van de Raad van State in juni gaat het rijk die effecten nader onderzoeken. Sylvia en haar collega’s praten met het RIVM over wat er precies moet worden onderzocht.

In februari hielp Sylvia een groep Bosschenaren die de rechter vroegen de vergunning voor Windpark De Rietvelden in te trekken. "Nederland kiest voor windmolens in de strijd tegen de broeikasgassen maar er is nog veel te weinig onderzoek naar de gezondheidseffecten."

De bouw van windmolens zorgt ook in Brabant voor veel discussie. De emoties in de debatten tussen voor- en tegenstanders lopen hoog op. In Oss doet bij de komende verkiezingen een partij mee die fel tégen windmolens is. Maar de vraag is of lokale partijen zo'n belofte waar kunnen maken nu het rijk en de provincie nieuwe molens zó belangrijk vinden.

Onder het vloerkleed
Volgens de Bossche huisarts zijn er duidelijke aanwijzingen dat windmolens slecht zijn voor de gezondheid. Windwiki is bang dat die informatie onder het vloerkleed verdwijnt omdat Nederland windmolens nu eenmaal ziet als een belangrijk middel om de CO2-uitstoot te verminderen. Sylvia: "De overheid is druk met de energietransitie, die hoort het allemaal liever niet."

Zij en de andere windwiki-dokters wijzen onder andere naar de schadelijke effecten van geluid en vooral naar de allerlaagste, bijna onhoorbare, klanken. Er zijn aanwijzingen dat die lage klanken onder andere voor hartproblemen kunnen zorgen.

Last door ergernis
Op de sites van de GGD en het RIVM staat informatie over de gezondheidseffecten van windmolens. Er komt onderzoek maar verder is er nog weinig bekend. Wel stellen beide organisaties dat burgers die zich flink ergeren aan molens daar last van kunnen krijgen.

Veel windmolenbouwers doen ook daarom hun best om omwonenden bij de plannen te betrekken. Inmiddels is het heel normaal dat een deel van de opbrengst van de molen in een fonds wordt gestort waarmee lokale goede doelen worden gesteund. Ook Bossche Windmolen West, het collectief met één windmolen op De Rietvelden, stort een deel van de opbrengst in een omgevingsfonds.

Hardnekkig
Bijna elk windmolenplan heeft hardnekkige tegenstanders. Met hun site ‘Handen af van Wijboschbroek’ protesteren bewoners sinds januari 2020 tegen de mogelijke komst van windmolens naar het Wijboschbroek, een gebied dat in het rijtje natte natuurparels van de provincie staat.

"De trein dendert door. Er is geen echt gesprek. We horen geen argumenten", verwoordt voorzitter Frank Mulkens de machteloosheid die hij voelt in de contacten met de gemeente Meierijstad. De tegenstand zorgt er voor dat bijna elk bouwplan voor windmolens via de Raad van State loopt; inclusief die procedure duurt het in Nederland nu zo'n jaar of zeven voordat een windmolen gebouwd kan worden. Minister Rob Jetten kondigde onlangs aan dat hij die termijn wil verkorten.

Europees recht
Advocaat Peter de Lange uit Barendrecht wordt regelmatig gebeld door boze omwonenden. Hij betoogt al een poosje dat het rijk meer studie had moeten doen naar de gezondheidseffecten van windmolens. Zonder zulk onderzoek zijn de Haagse regels voor windmolens volgens hem in strijd met Europees recht. In mei vorig jaar kreeg hij gelijk van de Raad van State. Het rijk gaat nu onderzoek doen. Nieuwe regels zijn er waarschijnlijk pas in de zomer van 2023; tot die tijd is het lastig om vergunningen voor nieuwe molens af te geven.

De Lange vindt ook dat van veel al bestaande molens de vergunning moet worden ingetrokken. Hij probeert dat voor elkaar te krijgen bij windmolenpark De Rietvelden in Den Bosch. Als de rechter hem gelijk geeft, wordt dat een zeer ingrijpend vonnis.

"Er is nu veel onzekerheid", zegt Rik Harmsen van de Nederlandse Windenergie Associatie. "Dat is niet fijn. Maar de overheid is aan zet. Daar moeten we op wachten."