Jolanda M. werd donderdag veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf. Ze beweerde jarenlang dat haar zoontje Mike van alles mankeerde en deed er alles aan om de artsen dat te laten geloven. Uiteindelijk besloot ze hem zware medicijnen te geven, wat hem het leven kostte.

Volgens deskundigen lijdt Jolanda aan het Münchhausen by Proxy-syndroom. Daarbij verzint of veroorzaakt een ouder dat zijn kind ziek is om aandacht te krijgen. Maar die term is volgens kinderarts Rian Teeuw achterhaald. “Er zijn veel meer motieven waarom ouders het doen. Het kan ook zijn om een voogdijstrijd of uit financieel gewin,” legt ze uit. Daarom wordt het tegenwoordig ‘kindermishandeling door falsificatie’ genoemd.

Rian Teeuw ontdekt iedere jaar acht tot tien van dit soort gevallen bij kinderen verwezen naar het Emma Kinderziekenhuis-Amsterdam UMC. Dat varieert van ouders die doen alsof hun kind niet meer kan lopen, tot vergiftiging of het verdunnen van flesvoeding zodat kinderen niet groeien. “Ik heb zelfs een kindje gezien dat volgens de ouders een hersentumor had, maar er bleek niks van waar. Je kunt het zo gek niet verzinnen of het komt voor.”

Als ze een vermoeden heeft meldt ze dat bij Veilig Thuis, een meldpunt voor kindermishandeling. Daarvoor moet ze wel een knop in haar hoofd omzetten. “Want ouders vertrouw je eigenlijk altijd.” Samen met experts verzamelen ze vervolgens feiten die het verhaal van de ouders tegenspreken, of natuurlijk juist ondersteunen, want het is belangrijk om een ziekte niet te missen als die er wel is . “Als een kind niet groeit laten we de verpleegkundigen bijvoorbeeld de voeding overnemen, om te zien of het kind dan wel goed groeit.”

En soms worden de ouders en het kind zelfs helemaal uit elkaar gehaald. In dat geval is wel de kinderrechter nodig. “Er is zo weleens een kind in een pleeggezin geplaatst, dat volgens de ouders niet kon lopen. Dat bleek hij daar ineens wel te kunnen,” zegt Teeuw. Ze geeft toe dat het hele belastende stappen zijn, maar wel nodig. Zo blijkt bij de zaak in Zevenbergen wel. “Er zijn heel veel kinderen die operaties hebben gehad, die helemaal niet nodig waren”, zegt de kinderarts. “Daar kan je achter komen door zo rigoureus te zijn.”

Hoe vaak deze vorm van kindermishandeling voorkomt is onduidelijk. Vorig jaar ontving Veilig Thuis 35 meldingen van artsen met een vermoeden. Maar dat is volgens Teeuw het topje van de ijsberg. “Dit soort ouders lopen van arts naar arts. En bovendien geven ze vaak geen toestemming om informatie met andere ziekenhuizen te delen, waardoor niemand het overzicht houdt. En zo lopen kinderen enorm veel gevaar.”

LEES OOK: Jolanda vergiftigde haar zoon (11) met zware medicijnen: 10 jaar cel