'To Be or not to Be' van Het Zuidelijk Toneel is gebaseerd op een film die Ernst Lubitsch in 1942 maakte in Amerika. De film is een komedie en had in die tijd veel succes. Het was een tijd waarin de grote gruwelen van de Tweede Wereldoorlog nog onbekend waren en dat een komedie over de wereldoorlog blijkbaar acceptabel was.
Hakenkruizen'To Be or not to Be' is de eerste komedie in Nederland over de Tweede Wereldoorlog. De hakenkruizen, roodzwarte vlaggen en de nazi-uniformen (inclusief goedgepoetste rijlaarzen) buitelen over het toneel. Maar het gebeurt allemaal op een 'allo, 'allo-manier: je moet wel heel erg je best doen om aan deze nazi's aanstoot te nemen.
'To Be or not to Be' gaat niet over de Tweede Wereldoorlog maar over theater. Een groepje Poolse acteurs dat zich verveelt, komt in het verzet terecht en speelt ook daar allemaal rolletjes. Het gaat dus over acteurs die spelen dat ze acteurs zijn die spelen dat ze iemand anders spelen; een lange rij lachspiegels.
MusicalDe voorstelling bestaat ook uit allerlei verschillende stukjes theater: als Ellen ten Damme op piloot Waldemar Torenstra valt, verandert 'To Be or not to Be' in een musical, er zit klassiek toneel in, slapstick, muziek en dans... alles vet aangezet en lekker overdreven gespeeld.
Het enige stukje dat uit de toon valt, is de stand-up comedy van Raoul Heertje in zijn eigen kleren. Het ligt niet aan hem, de grappen zijn niet slecht en Viggo weet wat-ie doet maar hij blijft een vreemde eend in de bijt.
'To Be or not to Be' is voor het grootste deel een hilarische komedie. Dat maakt het eind bijzonder. Vanaf het moment dat de acteurs een daad stellen door de monoloog van de Joodse Shylock uit De Koopman van Venetie (Shakespeare) voor een publiek van topnazi's te spelen, krijgt de voorstelling namelijk een zwarte en onverwachte wending. Het is een mooi moment waarop een groot aantal tot dan bijna onzichtbare lijntjes bij elkaar komen; 't is ook een moment waarover je niets kan vertellen zonder de voorstelling voor nieuw publiek te bederven.
Gekste theaterspektakelIs het de moeite waard om te gaan kijken? Ja! Zeker! 'To Be or not to Be' is met al de slapstick en de steeds wisselende vormen het gekste theaterspektakel van Het Zuidelijk Toneel tot nu toe; een voorstelling waar je jezelf steeds afvraagt waar het naar toe gaat.
Er zijn momenten dat de 'Heil Hitlers' en de vette manier van spelen je neus uitkomen. Maar dat eind over de macht en de onmacht van het theater in een voorstelling die zó duidelijk om theater draait... daar stijgt de voorstelling boven de komedie uit en het is bijzonder om dat mee te maken.