Video

Hoe een Duitse generaal er in Brabant voor zorgde dat de Tweede Wereldoorlog werd verlengd

30 september 2012 om 02:04
nl
De Slag om Woensdrecht, operatie Market Garden, de mislukte opmars van Goirle naar Den Bosch. Bij zowat alle militaire operaties tijdens de bevrijding van Brabant, najaar 1944, duikt zijn naam op: generaal Kurt Chill. Historisch onderzoek werpt nieuw licht op zijn cruciale rol. Hij vertraagde de geallieerde opmars in Brabant ernstig. Met catastrofale gevolgen: de Tweede Wereldoorlog duurde door zijn tegenaanvallen langer, mogelijk vier maanden. En daardoor vielen er nog meer slachtoffers, enkele miljoenen meer.
Geschreven door

Historicus Jack Didden uit Drunen onderzocht zeven jaar lang deze Chill en zijn gevechtsacties in het najaar van 1944. Door archieven in binnen- en buitenland te doorzoeken: geheime rapporten en landkaarten van Montgomery maar ook verhoren van krijgsgevangenen. Didden schreef er het boek Fighting Spirit over. Maandag promoveert hij aan de Radboud Universiteit Nijmegen.
Volgens Didden is de strijd in Noord-Brabant tijdens de bevrijding veel bepalender geweest voor het slotverloop van de Tweede Wereldoorlog dan altijd is aangenomen. Overal is de hand te zien van 'generalleutnant' Kurt Chill (1895-1976).
HitlerEind zomer 1944 was een 'gat' onstaan in het front. Het Duitse 15e leger zat in Zeeland en het Duitse 7e leger lag bij Maastricht. De geallieerden waren sinds de landing in Normandië steeds sneller aan het oprukken. Als het zo voorspoedig bleef gaan konden ze binnen een paar dagen doorstoten naar het strategisch gelegen Ruhrgebied en Hitler op de knieen krijgen, zo was het idee toen.
Ook de Duitsers zelf geloofden er steeds minder in. De terugtrekking gebeurde op bevel van Hitler. Maar generaal Kurt Chill weigerde te gehoorzamen. Hij had allerlei vluchtende manschappen tegengehouden en samengevoegd tot Kampfgruppe Chill. Zo onstond een geïmproviseerd mini-legertje van tussen de zesduizend en tienduizend militairen, uitgerust met  gemotoriseerde kanonnen, tanks en elite-eenheden (fallschirmjäger). Dat in combinatie met het superieur' leiderschap van Oostfrontveteraan Kurt Chill zou effectief blijken, schrijft Didden. 
Koevering, Goirle en WoensdrechtDan steken de geallieerden de grens over, half september '44. De eerste grote bevrijdingsoperatie is Market Garden in Oost-Brabant. Maar Chill zet de tegenaanval in. In buurtschap Koevering bij Sint-Oedenrode, blokkeren zijn mannen 44 uur lang Hell's Highway. Het wordt de nekslag voor de hele geallieerde operatie. 
Als de geallieerden begin oktober via Goirle alsnog snel willen oprukken naar Den Bosch en Nijmegen wordt ook daar Chill te hulp geroepen. Hij slaagt opnieuw in zijn opzet. Dat gebeurt ook bij de bloedige Slag om Woensdrecht. Tot overmaat van ramp ontsnapt daar ook nog eens een compleet leger uit Zeeland, via Steenbergen het Hollands Diep over, naar bezet Nederland. Overal slaagde Chill er in het gat in het front te dichten. Ze noemen hem de brandweerman, 'Feuerwehr'. 
Miljoenen dodenDe vele cijfers in het boek Fighting Spirit benadrukken de heftigheid van de strijd  Zeker 4100 Duitsers sneuvelen in Noord-Brabant in najaar 1944. Door toedoen van de mannen van Chill sneuvelen er aan geallieerde zijde bijna 190 geallieerde militairen bij Koevering. Bij Woensdrecht zelfs 372 en bij diverse gevechten in de rest van West-Brabant 144.
Historicus Jack Didden vraagt zich af wat er zou zijn gebeurd als de geallieerden het Ruhrgebied al in najaar 1944 hadden veroverd en niet in maart 1945. De conclusie is helder: het zou veel slachtoffers hebben gescheeld. In de hele Tweede Wereldoorlog (1939-1945) sneuvelden naar schatting 5,2 miljoen Duitse militairen. Meer dan de helft van de Duitse doden viel in de laatste maanden van de Tweede Wereldoorlog. Als de oorlog eerder voorbij was geweest, waren de concentratiekampen eerder bevrijd en de Hongerwinter was er misschien nooit geweest. Het liep heel anders, mede door gemotiveerde en snelle legereenheden van Kampfgruppe Chill. Manschappen met plichtsbesef die elkaar niet in de steek wilden laten, kameraden met een sterke leider daarboven: Kurt Chill.
Fighting Spirit komt maandag uit. Het is in het Engels en vooral wetenschappelijk van aard. Maar er komt eind dit jaar nog een zogenoemde publieksversie over de bevrijding van Brabant in de boekhandel, mede gebaseerd op dit onderzoek. Een nieuw boek over een bekend verhaal waar nog lang niet alles over is verteld ...

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.