Stuifmail zondag 1 juni: Sint Jacobsvlinder en aardappelgal

1 juni 2014 om 14:19 • Aangepast 24 april 2020 om 13:31
nl
Iedere week deelt boswachter Frans Kapteijns zijn ontdekkingen uit de natuur in Stuifmail. Op de radio zondagochtend beantwoordt hij vragen van luisteraars. Daarnaast geeft hij op de site tekst en uitleg bij ingestuurde foto's. Deze week komen onder andere Sint Jacobsvlinder en een stoffige hoornaar aan bod.
Geschreven door

Sint Jacobsvlinder"Op de foto is de Sint Jacobsvlinder te zien, niet de Sint Jansvlinder. Vaak halen mensen deze twee soorten door elkaar, omdat ze op elkaar lijken. Deze vlinders leven voornamelijk op de zandgronden, waar de voedselplanten van de rups veelvuldig voorkomen. Het gaat daarbij vooral om kruiskruidsoorten als het Jacobskruiskruid. Dat kruid bezit giftige bestanddelen, die ook in de rups terechtkomen. Daardoor is de rups - die zwarte strepen en een geel lichaam heeft en daarom zebrarups wordt genoemd - oneetbaar voor vogels en ook de vlinder wordt om die reden niet gegeten. De vlinder vliegt van april tot begin augustus, dus is deze vlinder een lange tijd waar te nemen."
Hoornaar"Het lijkt op een wesp, maar als je door het stof heen kijkt, zie je dat de plooivleugels een rode waas hebben en zie je ook een rode waas. Je kunt dan bijna niets anders bedenken dat dit insect een hoornaar is. Zo'n hoornaar kan tot wel vier centimeter groot worden."
"Hoornaars komen niet zoveel voor als de familieleden van de gewone wespen, maar zijn tegenwoordig ook geen zeldzaamheid meer. Een steek van een hoornaar is overigens pijnlijker, maar het gif is dan weer minder krachtig als dat van een honingbij. Hoornaars zijn echte rovers en vangen insecten, zoals andere wespen. Die doden zij en vermalen zij met de kaken tot een papje. Dit papje voeren ze dan aan de larven in de nesten, waarna de larven een soort zoete vloeistof afgeven. Dit stofje dient als brandstof om te kunnen vliegen."
Aardappelgal"Op de foto is heel duidelijk een al wat oudere aardappelgal te zien. Aardappelgallen zijn te vergelijken met de bekende galappels, die aan de onderkant van een eikenblad hangen. De aardappelgallen zitten op de plek waar een eikenknop had moeten komen. Aardappelgalwespen leggen vanaf de winterperiode via hun legboren eitjes in eikenknoppen, per eikenknop meerdere eitjes."
"De galvorm lijkt een beetje op een aardappel, eerst wat wit en daarna bruin. Zo'n aardappelgal bevat ook meerdere, soms tientallen kamers. Dit in tegenstelling tot de galappel, die maar één kamertje heeft. In de zomer, dit jaar dus vroeger, verpoppen de larven zich. Na de popperiode kruipen de volwassen mannetjes en vrouwtjes aardappelgalwespen uit de sponzig gal. Na de paring worden er ook weer eitjes gelegd, maar dan op jonge wortels van eikenbomen en dus niet op eikenknoppen. Uit deze eitjes komen uiteindelijk ook weer volwassen aardappelgalwespen, maar dan enkel vrouwtjes. Deze vrouwtjes, die ongevleugeld en dus niet bevrucht zijn, kruipen naar de eikenknoppen en zorgen er voor dat er weer aardappelgallen ontstaan."
Virginische boomkwartel"Op de foto zag ik meteen dat het ging om een patrijsachtige, maar niet eentje die in Nederland voorkomt. Overigens kennen we in Nederland ook een patrijzensoort en dat is de Patrijs. Wetenschappelijk aangeduid met Perdix perdix, maar die was het dus zeker niet. Daarom dacht ik aan een ontsnapte patrijsachtige, die veel leek op een rode patrijs. Deze soort wordt veel gehouden in Nederland. Later bleek dat de foto in de Dordogne was genomen en dan wordt het meteen anders, want daar komen meerdere soorten patrijzen voor, waaronder die rode patrijs. Daarnaast komen ook andere soorten hoenderachtige voor en in dit geval wist vogelkenner @BoswachterMes dat het een Virginische boomkwartel was."
Gedichtjes van Ellen de HaanSchoon blaast de windmijn geestelijk dwalen.Pas in de luwte van zijn geraaskan ik de kracht,uit zijn rust halen.
Witte wolken drijven,in weelderig gevulde sloten.Als waren zij,gevederde zwanentussen wit wollige schapen.Gelijkend de wolken,in het blauw.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.