Voor de Tilburgse componist Aart Strootman was Schats compositie 'To You' (met die grote bromtollen) zijn eerste ontmoeting met hedendaagse muziek. Het was het begin van een levenslange liefde en een paar jaar geleden ging Strootman op onderzoek. Waar waren Schats bromtollen gebleven?
En zo ontmoette hij Gertjan Adema uit Zwolle die voor een voorstelling op zoek was naar kinderspeelgoed dat muziek maakte. Op internet las hij over de grote bromtollen van Peter Schat en ook hij ging op zoek.
Ze lagen op zolderUiteindelijk bleken de bromtollen ergens op zolder te liggen. Althans, wat er van over was. Na veel onderzoek én een crowdfundingproject wist Adema - die ook werktuigbouwkundige is -  vier tollen weer draaiend te krijgen. Schat liet er ooit zes bouwen; twee zijn er verdwenen.
De machines maken een hypnotisch zoemend geluid. Er zit een schijf in met tongetjes die gaan trillen als er lucht langs strijkt. Voor Peter Schat was dat het geluid van de gekte in de wereld. Zijn compositie 'To You' was een kritisch verhaal dat vraagtekens zette bij onder andere de Vietnamoorlog.
De grote tollen werken net als het kinderspeelgoed. Er zit een knop op die je op en neer beweegt waardoor de tol gaat draaien. Maar een manshoge tol werkt wel wat zwaarder. Na een poosje pompen, doet het pijn in de bovenarmen.
Internationale ambitiesStrootman hoopt met zijn tollen het oorspronkelijke werk van Peter Schat op zo veel mogelijk plaatsen te kunnen laten horen. Hoe het betaald moet worden weet hij nog niet, maar hij zou 'To You' graag internationaal laten horen. Adema heeft ook al plannen voor de tollen. Hij wil ze inzetten bij allerlei voorstellingen met nieuwe composities. Het tweetal zit elkaar zo niet in de weg. Strootman: "Hoe vaker ze gebruikt worden, hoe groter de kans dat ze in goede conditie blijven."Bij November Music, het festival voor hedendaagse muziek, zijn zaterdag en zondag veel meer bijzondere instrumenten én bijzondere composities te horen.