Het is niet de eerste keer dat Nederland zo verdeeld is. “Normaal zie je zoiets bij bijvoorbeeld de politieke moorden op Pim Fortuyn (2002) en Theo van Gogh (2004). Toen werd er ook gereld en was het land verdeeld.” Achterberg ziet de Zwarte Pieten-discussie als een cultureel conflict.         Twee soorten Nederlanders“Aan de ene kant heb je de over het algemeen hoogopgeleide en kosmopolitisch ingestelde Nederlander. Die maakte zich in eerste instantie eigenlijk niet zo druk over de discussie en wist het te relativeren.”
Aan de andere kant heb je over het algemeen laagopgeleide, op de nationale cultuur ingestelde mensen die zich al vrij snel zorgen maakten over de discussie. "Ze zijn bang dat de Nederlandse identiteit wordt aangevallen. Dat komt omdat ze hun eigen identiteit hiermee verbinden. Ze zien een aanval op Zwarte Piet als een aanval op zichzelf."
Discussie wordt extremerDe discussie over Zwarte Piet wordt steeds extremer. “Zelfs de hoogopgeleide Nederlanders lijken steeds intoleranter te worden. Ze reageren onverdraagzaam op onverdraagzaamheid en dat is vrij opvallend. Dat verwacht je juist niet van deze mensen. Het strookt niet met het beeld dat sociologen in het algemeen van deze groep hebben.”
Dat er zo hevig wordt gediscussieerd komt volgens de socioloog omdat iedereen ermee is opgegroeid. “Veel mensen hechten waarde aan de traditie, die ze nu in gevaar zien komen.”