Sinds de commissie zo'n twee jaar geleden werd opgericht zijn 1.800 ordners gevuld met belangrijke notulen, contracten en tekeningen. De dossiers zijn zó talrijk en zó dik dat volgens Van Toorenburg de draagkracht van de vloer opnieuw doorgerekend moest worden om er zeker van te zijn dat die niet zou instorten.
VerklierenDe afgelopen maanden hebben Van Toorenburg en haar commissieleden achter gesloten deuren voorgesprekken gevoerd met zo'n 80 mensen. "Ik heb niet het idee dat één iemand moedwillig de boel heeft zitten 'verklieren'",' zegt ze. "Dan hadden we dat al lang geweten.''
Het probleem lijkt volgens haar eerder te liggen bij het aanbestedingstraject. "Als je met elkaar een ideaal hebt, heb je het misschien wel erg complex georganiseerd als een bedrijf in Ierland een trein koopt voor een bedrijf in Nederland dat ermee moet gaan rijden en dat in samenwerking doet met België.''
VeiligIn 1996 werd besloten de hogesnelheidslijn aan te leggen om snel van Amsterdam naar Brussel te kunnen en om Den Haag beter met Breda te verbinden. "Inmiddels zijn we bijna 11 miljard euro verder en hebben we niet gekregen wat we wilden", zegt Van Toorenburg.
"Als je zoveel geld uitgeeft, is het je dure plicht om het tot een succes te maken. Daarom zijn we er kritisch op wie wat heeft laten liggen. Zeker ook op het gebied van de inspectie die toelaat dat een trein over een spoor gaat rijden."
Het Tweede Kamerlid vraagt zich af of het systeem van toelating en keuring van de treinen wel veilig genoeg is. "Hoe kan het dat een trein wegens enorme gebreken binnen enkele weken van het spoor moet. Dat vinden we belangrijk en daar gaan we ook diep op in."
Van Toorenburg verwacht niet één schuldige aan te kunnen wijzen. "Je ziet dat een aantal strafzaken loopt in trein- en aanbestedingsland. En als er onder ede straks dingen naar boven komen waarvan we nu niets weten, zijn we natuurlijk niet voor de poes. Maar ik denk niet dat iemand voor de lol de boel heeft zitten 'verklieren'."
VerhorenKomende week starten de openbare verhoren. Onder meer de oud-ministers Gerrit Zalm (Financiën) en Tineke Netelenbos (Verkeer en Waterstaat) worden onder ede verhoord, net als voormalig NS-topman Jan Timmer. De hoofdvraag tijdens de verhoren is waarom het beoogde vervoer niet tot stand is gekomen. Het eindrapport wordt na de zomer verwacht.