De Brabantse archeoloog Nico Roymans van de Vrije Universiteit in Amsterdam vertelde woensdagavond in De Wereld Draait Door dat hij tientallen jaren heeft gewerkt aan deze ontdekking. “Al dertig jaar vinden we Romeinse wapens in dat gebied. Die vondsten worden met het jaar spectaculairder.”

VeldslagBij Maren-Kessel zou dus een veldslag plaats gevonden hebben waarover Julius Caesar uitvoerig schreef in zijn De Bello Galico. Het is de vroegst bekende veldslag op Nederlandse bodem.
Caesar schrijft in het vierde boek van De Bello Galico over deze slag. Hij beschrijft onder meer dat hij een soort overvaltechniek toepaste. Met acht legioenen met in totaal 40.000 soldaten overrompelde hij de Germaanse stammen Tencteris en Usipetes. De stammen inclusief vrouwen en kinderen sloegen op de vlucht, maar werden door de soldaten van Caesar vermoord.
De Germaanse stammen kwamen volgens Roymans uit Duitsland en zochten via een omweg 'asiel' in Zuid-Nederland. "De veldslag duurde niet meer dan een dag", vertelde Roymans tijdens de persconferentie.
Massaslachting"Julius Caesar schreef veel over zijn veldslagen, maar overdreef graag in zijn verslagen. Hij sprak bij deze veldslag over meer dan 400.000 slachtoffers. In werkelijkheid waren het waarschijnlijk tienduizenden slachtoffers, dat zijn er beduidend minder. Dat het een massaslachting was staat buiten kijf."
We kunnen wel van volkerenmoord spreken. "De veldslag heeft de kenmerken van een genocide, maar dan redeneren we vanuit ons huidige waardesysteem. Ik kan me voorstellen dat de veldslag zeker is besproken in de Romeinse senaat."

Was het ook de grootste veldslag die in Nederland heeft plaatsgevonden? "Dat is moeilijk te zeggen. De slag behoort zonder meer tot de buitencategorie. Het is bekend van Caesar dat hij graag aantallen slachtoffers noemde en dat is bij deze slag verre weg het hoogste aantal", aldus Roymans.
Als de geschriften van Caesar er niet waren geweest dan was het onderzoek ook op deze uitkomst gekomen. "Het verhaal kan niet verzonnen zijn. Door de combinatie van hoeveelheid menselijke resten, het soort verwondingen en de gebruikte wapens waren we tot dezelfde conclusie gekomen", legt Roymans uit.
BotmateriaalHoe weten we dan zeker dat het om die veldslag gaat? "We hebben het botmateriaal dat we gevonden hebben gedateerd. Al die botten komen uit de eerste eeuw voor Christus", vertelt Roymans.
“In de botten zijn verwondingen gevonden van Romeinse wapens, onder meer ronde verwondingen van een ronde speer. Er waren ook schedels waarbij met een zwaard in één klap een stuk was afgeslagen.Als je dat dan combineert met de wapens die we hebben gevonden en de tekst van Julius Caesar, dan moet dit de plek zijn.”
Aan de gevonden schedels is volgens Roymans nog meer af te lezen. "Met de nieuwste technieken is aan het gebit te zien dat de botresten afkomstig waren van mensen die uit een andere streek kwamen."

Roymans kreeg bij zijn zoektocht veel hulp van Brabantse amateurarcheologen. "In de afgelopen periode hebben zij in het gebied veel resten gevonden. De archeologen hebben het materiaal beschikbaar gesteld en daar waren we heel blij mee. In het gebied zijn menselijke resten gevonden van meer dan honderden mensen. Hierdoor konden we mede de omvang van de veldslag bepalen."
AsielDe veldslag die Julius Caesar beschreef, was een slag tussen de Romeinen en twee Germaanse stammen. De stammen (Tencteris en Usipetes) kwamen uit het gebied ten oosten van de Rijn en vroegen Caesar om asiel. De veldheer weigerde dit verzoek en gaf zijn troepen opdracht om de stammen te vernietigen.
Het is volgens de onderzoekers voor het eerst dat de aanwezigheid van Caesar en zijn troepen op Nederlands grondgebied is aangetoond.
'Heel apart'Omwonenden van de plek waar de veldslag heeft plaatsgevonden reageren verrast. "Heel apart. We wisten al dat de Romeinen in dit gebied waren geweest, maar dat er zoveel mensen zijn vermoord is nieuw voor ons", vertelt een vrouw.