Rob Bergmans raakte in 1967 in de ban van Jeroen Bosch. Toen was er in Den Bosch een grote tentoonstelling over de schilder. Zelf is Bergmans amateurschilder en thuis heeft hij anderhalve meter aan naslagwerken van Bosch staan.
Omdat er bijzonder weinig vaststaande feiten over de schilder bekend zijn en veel van de informatie is gebaseerd op speculatie, ging Bergmans zelf op onderzoek uit. Hij keek vooral naar de manier van schilderen van Bosch.
TwijfelIn een boekje uit 1965 zag hij een kleine zwart-witfoto van het paneel ‘De verzoeking van de heilige Antonius’. Dat werk stond in het depot van een museum in Kansas City in de Verenigde Staten. Het schilderij werd niet toegeschreven aan Jeroen Bosch, maar aan een van zijn leerlingen of volgers.
Bergmans twijfelde. Een karakteristiek waterlijn op het schilderij deed hem vermoeden dat het moest gaan om een échte Bosch. Ook bij andere erkende schilderijen van Bosch is die rechte waterlijn te zien, consequent in het onjuiste perspectief. Hij verwittigde het onderzoeksteam dat vervolgens nooit wat van zich liet horen.
KinnesinneTot vorige week. Toen kreeg Bergmans een uitnodiging voor de persconferentie van afgelopen maandag in het Noordbrabants Museum in Den Bosch. Daar werd het door hem benoemde schilderij gepresenteerd als een echte Bosch.
Ook de directeur van het Nelson-Atkins Museum of Art in Kansas City was er om een toelichting te geven. "Wel een beetje jammer dat ik niet specifiek genoemd werd", zegt Bergmans eerlijk. "Misschien een beetje kinnesinne."
Geavanceerd onderzoekOnder meer geavanceerde onderzoekmethoden met infrarood hebben aangetoond dat onder het schilderij schetsen staan die bewijzen dat het van Jeroen Bosch zelf is. Over het bijzondere perspectief dat Bergmans als aanleiding zag, werd niet gerept.
Maar natuurlijk heeft Bergmans de onderzoekers wel op het juiste spoor gezet en daar is 'ie wel trots op.