“Zijn naam duikt maar liefst zes keer op in laatste Dikke Van Dale. Dat laat wel zien dat hij veel heeft betekend voor de Nederlandse taal”, zegt de Helmonder tegen Omroep Brabant.
Cruijffs Amsterdamse dialect en voetbaljargon vormden de basis voor zijn taalgebruik, vol met paradoxen, tautologieën en pleonasmen. ‘Ik’, ‘we’, en ‘wij’ werden bij Cruijff steevast ‘je’. Voetballiefhebbers wisten vaak wat Johan bedoelde als hij zei: "Italianen kunnen niet van je winnen, maar je kan wel van ze verliezen." Of: "Als je op balbezit speelt, dan hoef je niet te verdedigen, want je hebt de bal."
ZIE OOK: Van Aad de Mos tot Toon Gerbrands: Brabant rouwt om Johan Cruijff: 'Woorden schieten tekort'
'Voor hemzelf was het logisch'Hoewel Cruijff soms echt niet te volgen was, genoot Helmonder Daniëls volop van zijn uitspraken. “Hij was minstens zo onnavolgbaar in zijn spel als in zijn taal. Cruyff legde het spelletje op zijn eigen manier uit en daardoor was hij 'de gewone mens' een paar stappen voor. Voor hemzelf was het allemaal volstrekt logisch, maar voor anderen was er vaak geen touw aan vast te knopen.”
In de Dikke Van Dale werd de naam van Cruijff vooral gebruikt in voorbeeldzinnen om een trefwoord te duiden. Bij de term ‘ongrijpbaar’ staat bijvoorbeeld geschreven: "Johan Cruyff was weer eens ongrijpbaar." "Wat opvalt is dat er over Cruijff altijd positief geschreven wordt in het woordenboek. Dat is heel bijzonder", zegt Daniëls.
'Logisch'‘Logisch’, was een stopwoordje van Cruijff. Bijna alles vond hij logisch. Hij had dan ook veel opmerkingen waar geen speld tussen te krijgen was. "Als wij de bal hebben, dan kunnen zij niet scoren", was er zo eentje. "Als je steeds te laat bent, dan moet je eerder vertrekken", herhaalde hij met enige regelmaat. Cruijff had zelfs een oplossing voor het fileprobleem. "Als iedereen gewoon 140 kilometer per uur blijft rijden, dan is iedereen sneller van de snelweg af."
ZIE OOK: Voetballegende Johan Cruijff (68) overleden, Johan Cruyff College geschokt: ‘Dit komt onverwacht’
'Dát bedoelde hij dus!'Zodra Cruijff een uitspraak deed, ging ook Daniëls er meteen iets achter zoeken. "Door zijnaanzien en zijn geweldige voetbalverleden heeft hij ook in zijn taalgebruik een hogere status verworven. Je hebt wellicht niet meteen door wat hij nu eigenlijk bedoelt. Pas als je er langer over gaat nadenken en verbanden gaat leggen, denk je: verrek, dát bedoelde hij dus."
Over zijn favoriete Cruijff-zin hoeft Daniëls niet lang na te denken. "Voetbal is simpel, maar simpel voetballen is het moeilijkste wat er is."
ZIE OOK: Overlijden van fenomeen Johan Cruijff in tweets: 'Rust in vrede, grootheid'
[YouTube:body:https://youtu.be/RjdRP93AD48]