C. wordt verdacht van het verleiden van meer dan dertig tienermeisjes tot webcamsex, waarmee hij de slachtoffers vervolgens zou hebben afgeperst. Dat zou hij ook bij Amanda Todd hebben gedaan en hij zou een foto van haar borsten hebben verspreid onder al haar Facebookcontacten. De pesterijen die daarna volgden, dreven Amanda Todd tot zelfmoord. Aydin C. heeft de aantijgingen tot dusver ontkend.
KeyloggerEen belangrijk deel van de zaak tegen C. is afkomstig van spionagesoftware. Deze software, een zogenaamde keylogger, registreert alle toetsaanslagen en maakt om de dertig seconden of wanneer een muis wordt gebruikt een afdruk van het scherm.
Volgens Steven Kroesbergen, ICT-en strafrechtadvocaat, zou het bewijs dat met de keylogger verzameld is, als niet bruikbaar moeten worden beschouwd. Ook Christian van Dijk die Aydin C. twee jaar lang als cliënt had, is er ondanks de breuk met zijn cliënt van overtuigd dat justitie met de inzet van de keylogger buiten haar boekje is gegaan.
Geheime operatieOm te zien waar C. mee bezig was, ging de politie in december 2013 zijn woning in bungalowpark De Rosep in Oisterwijk binnen. Tijdens die geheime operatie plaatste de politie op zijn twee computers de keylogger. De informatie van de software werd vervolgens doorgestuurd naar de onderzoekers. Uit de gegevens die hierbij werden verzameld, komt een beeld naar voren dat C. meisjes die eenmaal geposeerd hadden voor de camera dwong tot het maken van meer beelden.
“Net zoals gesprekken door de politie afgeluisterd worden, mag dat ook bij computers”, zegt Steven Kroesbergen tegenover NU.nl en Omroep Brabant. “In die wettelijke bepaling staat dat daarvoor een technisch hulpmiddel gebruikt moet worden. Zoiets hoort echt een apparaat te zijn en geen software. Wat hier gebeurd is, is niet hoe de wetgever het bedoeld heeft.”
IntegerChristian van Dijk die het strafdossier twee jaar lang bestudeerde, onderschrijft het punt van de software en twijfelt daarnaast ernstig aan de betrouwbaarheid van de keylogger. Van Dijk wijst op de problemen die de politie had met de keyloggers. Een functioneerde niet en daarvoor moest de politie terug om deze alsnog werkend te krijgen.
Uit het dossier – dat enige tijd geleden door Omroep Brabant en NU.nl is ingezien – blijkt ook dat de andere keylogger bij arrestatie van C. in januari 2014 verdwenen was van zijn computer. De politie vermoedt dat de software mogelijk ontdekt is, omdat vlak voor het verwijderen antivirussoftware werd geïnstalleerd.
Ook waren er verschillen tussen de logboeken waarin alle toetsaanslagen waren terug te lezen en de schermafbeeldingen die de keylogger maakte. Die administratie lijkt dus niet te kloppen.
ToetsingUit het dossier wordt duidelijk dat de keylogger wel vooraf is getoetst door een rechter-commissaris. Alleen is niet duidelijk voor welke software toestemming is gegeven en waarop de programmatuur is getest. “Zo heb je geen recht op een eerlijk proces: als het OM zich beroept op geheimhouding van de keylogger, hoe kan een verdachte zich dan goed daartegen verdedigen? Ik vind het echt een schande voor de rechtstaat wat hier gebeurd is”, zo zegt Van Dijk.
Van Dijk pleit voor een volledige toetsing voor het inzetten van spionagesoftware. “Nu wordt beperkt getoetst. De rechter-commissaris weet niet welke keylogger is ingezet, welke functies dit apparaat heeft en of deze voldoet aan wettelijke eisen”, legt hij uit. In de ogen van Van Dijk ligt daarmee de macht om te bepalen welk middel wordt gebruikt nu vooral bij het Openbaar Ministerie. “Het is de slager die zijn eigen keylogger keurt.”
Justitie vindt toetsing wel voldoendeHet Openbaar Ministerie zegt in een reactie dat de discussie over ingezette opsporingsmiddelen in de eerste plaats in de rechtbank moet plaatsvinden. Daarnaast vindt het Openbaar Ministerie dat het gebruik van de keylogger wel voldoende is getoetst. "Naar het oordeel  van het openbaar ministerie is de inzet van dit technische hulpmiddel geheel rechtmatig en in overeenstemming met de geldende regelgeving en de jurisprudentie van de Hoge Raad."
"Enkel heb ik gezien dat de rechter-commissaris de inzet van de keylogger heeft goedgekeurd, maar dat maakt het in mijn ogen nog geen goedgekeurd technisch hulpmiddel", zo zegt Steven Kroesbergen over de uitleg van het OM. Volgens Kroesbergen zou een technisch deskundige zich moeten buigen over het gebruik van de keylogger.
Internationale aandachtHet is voor zover bekend de eerste keer dat het gebruik van een keylogger in een rechtszaak naar voren komt. De inhoudelijke behandeling van de rechtszaak stond aanvankelijk gepland voor begin april. Toen C. van advocaat wisselde kreeg de nieuwe advocaat, Robert Malewicz tot 29 april om de zaak voor te bereiden. Het dossier beslaat ruim 25.000 pagina’s.
Omdat de slachtoffers niet alleen uit Canada en Nederland komen, maar ook onder meer uit Amerika, Noorwegen, Australië en Engeland is de internationale aandacht groot. Daarnaast ligt de zaak gevoelig, omdat  Canada in verband met de dood van Amanda Todd om uitlevering van C. heeft gevraagd.
Omroep Brabant maakte eerder dit jaar een documentaire over de zaak Amanda Todd.[Youtube:body:https://youtu.be/HT0o-bCnugo]
Lees alle berichten over de zaak-Amanda Todd terug op onze themapagina.