'Zeer geraffineerd', zo noemt justitie de manier waarop de daders te werken gingen. Voor de rechtbank in Rotterdam staan ze terecht. De Eindhovenaar, maar ook psychiater Jos G. (63) uit Helmond en twee Rotterdammers. Tegen de psychiater werd 18 maanden geeist, voor een rol die volgens justitie beperkter was dan die van de andere verdachten.  
KeuringsartsDe zaak kwam ruim zes jaar geleden aan het rollen na een tip van twee vrouwen die Bayram K. beschuldigden van het vervalsen van papieren. Vervolgens merkte een arts van het UWV dat er abnormaal veel ernstige diagnoses uit de praktijk van de Helmonder en de Rotterdamse praktijk kwamen. Politie en justitie gingen op onderzoek uit.
Ze ontdekten dat hij een soort adviseur en mantelzorger was in de Turkse gemeenschap. Bayram K. begeleidde mensen naar de keuringsarts.'ik help je om met pensioen te gaan', was zijn slogan, volgens justitie. K. hielp ze ook met formulieren invullen. Hij wist alles van ze. "800 mensen als klant en hij had een wachtlijst', zei de officier van justitie tijdens de rechtszaak.  
Allerlei ziektesOp papier hadden zijn klanten ziektes als paranoia, depressie, schizofrenie, een psychose. Maar in het echt was daar niks van te merken. Zo schaduwden de speurders iemand die volgens zijn dossier echt niets kon. Maar het rare was dat hij gewoon zijn vuilcontainer buiten zette, zo bleek uit een observatie.
"Het beeld van een grote doorgestoken kaart kwam naar boven", zo verwoordde de officier van justitie het woensdag tijdens de rechtszaak. "Ik heb mensen geholpen", zei K. die alle beschuldigingen ontkende.
Ineens genezenTijdens het proces kwamen gekke incidenten naar boven. Zoals het verhaal van de Waalwijker die al sinds 1994 in de ziektewet zat na een ongeluk en daarna leed onder depressies. Er volgde een keuring en daaruit bleek dat het onveranderd was, maar twee weken daarna volgde een herkeuring en toen bleek de man bijna wonderbaarlijk genezen.
Of er was de medewerker van DAF-trucks die in de ziektewet belandde. Bij de keuringsarts maakte hij een 'apatische' indruk en werd hij bijgestaan door zijn 'neef',  Bayram K. Een vergelijkbare situatie bij een werknemer van een bedrijf in Oosterhout. Een recherchebureau toonde aan dat de man de boel fleste en niet ziek was.
Volgens justitie gaf K. instructies over hoe ze moesten doen bij de keuringsarts. "Hij zei dat ik zielig moest doen," verklaarde een van de nep-patiënten. Als iemand niet goed kon toneel spelen kreeg hij een sufmakende pil zodat ze een gestoorde indruk maakten.
BruiloftsfeestBij huiszoekingen kwamen grote bedragen naar boven. In een huis in Eindhoven lag bijna honderdduizend euro. Toen de rechtbank aan K. vroeg waar dat geld vandaan kwam, volgde een onduidelijk antwoord over een groot bruiloftsfeest met 1700 gasten en een vrachtlading aan cadeaus. In enkele Eindhovense huizen lagen in totaal 240 medische dossiers.
Belastend zijn ook de telefoontaps waarop hij praat met klanten over de vergoeding (van 1500 tot 3000 euro) voor zijn hulp en er is nog zijn agenda met de afspraken bij Jos G.En dan is er het e-mailverkeer met de psychiaters, waarbij ze onder één hoedje spelen bij het vals opmaken van documenten. "K. had de regie en was de centrale man", zei de officier van justitie. Vandaar de hoge strafeis van vijf jaar cel.
Ook de Rotterdamse psychiater kreeg dezelfde strafeis: vijf jaar Een Rotterdamse handlanger 30 maanden. Hij heeft bijna alles bekend.  
Schade nog veel groterJustitie onderzocht niet alle zaken, dat was niet te doen gezien de enorme omvang. In totaal gaat het in de aanklacht om 19 patiënten aan wie ruim anderhalf miljoen ten onrechte is uitgekeerd maar de schattingen lopen op tot vele miljoenen. Ook het aantal 'klanten' liep mogelijk tot ver boven de 1600.
"Een belangrijk onderdeel van ons zorgstelsel is tot in de kern geraakt", zei de officier,Dit was 'ondermijnend', zei ze en ze vermeldde dat ook de patiënten er niet mee weg komen. Er volgen nog meer rechtszaken.
KaalplukkenBovendien kondigde justitie aan dat de vier hoofdverdachten nog worden kaalgeplukt. Hun crimineel verdiende winsten worden berekend en afgepakt via een nieuwe rechtszaak.
Zorgverzekeraars en uitkeringsinstanties zijn intussen ook volop bezig om uitkeringen terug te vorderen. Inmiddels is dat al met vijf miljoen euro gebeurd.
MaatregelenDaarnaast heeft het regionaal tuchtcollege ook al actie ondernomen. Beide psychiaters zijn geschrapt uit het BIG-register, waardoor ze hun beroep niet meer mogen uitoefenen. Ze zijn daar wel tegen in beroep gegaan.