'Lessen van onze ouders', Brabant herdenkt oorlogsslachtoffers Nederlands-Indië
Het weer past prima bij deze herdenking, want het is tropisch warm onder de tent waar de gasten zitten. Dames wapperen zichzelf wat koelte toe met het programmaboekje. Veel van de aanwezigen zijn oudere Indische mensen. Zij waren tieners toen 71 jaar geleden de oorlog eindigde. De Japanse bezetter was meedogenloos geweest.
Bedreigingen en geweldNederlanders werden in kampen gezet en mishandeld. Dagelijks moesten ze urenlang in de brandende zon staan. Veel mensen werden ziek, medische zorg was er nauwelijks. Maar het einde van de oorlog betekende niet het einde van alle ellende. Na de Japanse bezetting keerde de Indonesische bevolking zich tegen de Nederlanders. Iedereen die ook maar iets met Nederland had, kreeg te maken met bedreigingen en geweld. De situatie werd al snel onhoudbaar en mensen moesten vluchten. Ook de toen 23-jarige Sunny Soesman.
De Indische schone werkte in Bandung op het Nederlandse Consulaat. "Ik weet hoe het was aan het eind van de oorlog. Ik was net mijn lange haren aan het wassen toen het luchtalarm afging. Mijn moeder wilde niet dat ik met natte lokken de schuilplaats in zou gaan en daarom knipte ze snel mijn haren af. Mijn vader was het daar niet mee eens, weet ik nog. We gingen naar een schuilkelder. Als bescherming kregen we een dikke sjaal om onze hals en een pan op ons hoofd. We hoorden hoe de bommen insloegen en ook al mocht het niet, we konden het niet nalaten om af en toe naar buiten te gluren."
HerinneringenOok na de oorlog was het in Bandung niet veilig voor het gezin. Soesman vertrok naar Nederland waar ze werd opgevangen in een pension. "Daar kregen we zuurkool met een gitzwarte worst te eten, het smaakte verschrikkelijk." Op de vraag wat ze nog heeft overgehouden aan haar tijd in Nederlands-Indië antwoordt ze spontaan: "Mijn kleindochter is gek op soto, dat is een heerlijk Indische kippensoep. Die maak ik graag voor haar."
Voor de oma van de 31-jarige Chandar van der Zande begon er een zware tijd na de overgave van Japan. Tijdens de herdenking vertelt hij over haar: "De mensen die de oorlog hebben meegemaakt zijn het verlies van hun land nooit helemaal te boven gekomen. Nederland vergat destijds dat er in Nederlands-Indië nóg een oorlog woedde. Iedereen was hier bezig met de wederopbouw. D`r was dan ook maar weinig begrip voor de slachtoffers die per boot uit Indonesië terugkwamen."
Chandar zegt dat hij een belangrijke les heeft geleerd van het leven van zijn grootmoeder. "Dingen die ik zou voelen als ver van mijn bed, zoals de oorlog in Syrië, probeer ik nu anders te zien. Ik zal nooit mijn hart sluiten voor iets dat ver van mijn bed lijkt."
OvereenkomstenDe Indische kleinzoon heeft iets gemeen met de 83-jarige Sunny Soesman. "Het eten! Als ik mijn verjaardag vier dan koop, euh, kook ik een uitgebreide Indische rijsttafel. Dan ga ik samen met mijn familie en vrienden eten. Dat is toch wel typisch Indisch."
Aan het einde van de ceremonie staat er een Indisch buffet klaar. De bezoekers eten samen en halen herinneringen op aan hun geliefde Indië. Zo komt het verleden weer even heel dichtbij.