In augustus 1994 was Monique Cooymans een beroepsmilitair van nog maar 20 jaar, toen ze werd uitgezonden naar Bosnië. "Ik was nog echt een broekie. Maar ik zat al een tijd in militaire dienst en kon mijn mannetje wel staan."
Schotwonden en afgerukte benenDat bleek nodig, want als medicus zag Monique veel ellende voorbijkomen. "Schotwonden, afgerukte benen, hakbijlwonden, blindedarmen en klompvoeten, echt van alles." De val van Srebrenica maakte Monique niet mee. "Maar ook daarvoor al gebeurden er heftige dingen."
De 20-jarige sloeg zich er zo goed mogelijk doorheen en schakelde haar emoties uit. "Gewoon doorgaan. Eigenlijk was het normaal voor ons. Als je op televisie oorlog ziet, dan denk je, je zal er maar tussen lopen. Maar voor ons was het normaal."
Een bijzondere geboorteIn september stond er ineens een echtpaar aan de poort. De vrouw was hoogzwanger. "Normaal gesproken stuurden we mensen naar Artsen zonder Grenzen, maar dat was te ver weg." En dus deed Monique haar eerste bevalling.
Monique maakte een foto van het jonge gezinnetje. Het bleef haar altijd bij. "Het was een happy story. Dit waren geen slachtoffers, dit was een nieuw leven. Ik had de foto in mijn album en dacht: hoe zou het met deze mensen zijn? Ik was gewoon heel benieuwd."
Een stiekem traantjeMonique zette de foto van het gezin op Facebook. Tot haar verbijstering had ze binnen drie uur contact. Familieleden hadden de foto herkend. "Echt bizar hoe snel het ging", zegt Monique. Arnela wilde graag contact en voordat ze het wist was Monique onderweg naar Sarajevo.
"De zenuwen gierden door mijn keel," vertelt ze. "Toen Arnela aan kwam lopen, zei ze: 'don't cry'. Nu ben ik een ontzettende jankerd, haha. Maar ik huilde niet, uit respect voor haar."
De twee zouden eigenlijk samen eten. "Maar we hebben geen hap gegeten." Wel hebben Monique en Arnela tot diep in de nacht gepraat. "En toen kwam er toch een stiekem traantje."
Tweede moederZo hoorde Monique dat de vader van Arnela is omgekomen in de oorlog. "Hij was op de vlucht geslagen in Srebrenica en later doodgeschoten. Zijn overblijfselen waren twintig jaar vermist", zegt Monique. De moeder van Arnela gaat Monique wel nog ontmoeten.
Intussen kunnen Monique en Arnela het goed vinden. "Ze noemt me mom. Eigenlijk ben ik haar tweede moeder", lacht de Tilburgse, die vastbesloten is om nog lang contact te houden met Arnela en haar familie.