Joris begon in 2002 als verpleegkundig-begeleider bij De Woenselse Poort. Wat begon als een droombaan, veranderde in een nachtmerrie. “We kregen in de loop der jaren steeds minder de regie in handen. Gevaarlijke patiënten kregen het er voor het zeggen. Dat kwam door een aantal factoren: onderbezetting, angst, maar ook ondeskundigheid en onervarenheid bij veel collega’s.”
Dit is een ouder artikel, gepubliceerd op 1 september 2016.
'Ik was vaak alleen'Hoe vaak Joris in elkaar is geslagen, is niet meer op twee handen te tellen. “Dat gebeurde vaak door beresterke cliënten”, herinnert hij zich. “Ik ben zelf een man van 1,90 meter, maar tegen hen valt niet op te boksen. De Woenselse Poort kijkt bij een intake nooit of iemand wel te hanteren is ja of nee. Ze pakken alles wat aangemeld wordt, puur voor de centen."
"Vaak was ik helemaal alleen op de afdeling. Zie dan maar iets te beginnen als er een heftige vechtpartij uitbreekt. Soms werden jongere collega’s, zelfs meisjes van 19, aan hun lot overgelaten. Die zijn fysiek en mentaal echt helemaal kapotgemaakt.”
Bekijk onze speciale themapagina over De Woenselse Poort met verhalen van (ex-)cliënten, advocaten en meer
'Kun je hen toch niet aandoen?'Joris gaat verder: “Juist de mensen die nul ervaring hebben in het omgaan met geesteszieke patiënten, moet je in bescherming nemen. Dat betekent dus niet dat je hen op afdelingen moet plaatsen waar met stoelen wordt gesmeten en deuren worden ingetrapt. Ik heb tijdens zware vechtpartijen zo vaak stagiaires of nieuwe werknemers weg moeten sturen. Ik wilde niet dat ze aan die explosiviteit werden blootgesteld. Dat kun je hen toch niet aandoen?”
Wanneer een werknemer behoefte heeft aan ondersteuning na een incident, worden er gesprekken ingepland, zegt De Woenselse Poort. “Dat gebeurt met gespecialiseerde medewerkers uit de instelling of er wordt gespecialiseerde hulp van buiten de instelling ingezet”, legt een woordvoerder uit. [YouTube:https://youtu.be/kX0iDB1_Cu0]
'Een structureel probleem'Medewerkers die zich niet veilig voelen, zoeken volgens meerdere bronnen hun steun bij tbs’ers, het liefst die veel te zeggen hebben. “Ik hoorde een patiënt ooit eens naar een meisje roepen: ‘Als er stront aan de knikker is, dan bescherm ik jou wel’. Daar waren veel jonge medewerkers gevoelig voor. Gevaarlijk, want op die manier dwingen patiënten privileges af. Sommigen mochten zelfs hun eigen medicatie kiezen. Dat is geen incident, maar een structureel probleem. En er wordt maar lacherig over gedaan.”
Het schortte volgens Joris jarenlang aan de beveiliging. Ruim acht jaar was een B-verpleegkundige verantwoordelijk voor de security in kliniek. “Een aardige man, maar hij snapte er helemaal niets van. Hij werd op die functie gezet omdat De Woenselse Poort maar bleef reorganiseren. Teams waren helemaal niet meer op elkaar ingespeeld. En als er iets belangrijk is in een beveiligde kliniek, dan is het wel dat collega’s op elkaar moeten bouwen en elkaar kunnen vertrouwen.”
ZIE OOK: Gevaarlijke en onveilige situaties in De Woenselse Poort: tientallen betrokkenen slaan alarm, politiek wil debat
Klachten gedateerdJoris herinnert zich nog goed dat hij de hele dag had gewerkt en er pas aan het einde van zijn dienst achter kwam dat hij een tbs’er de hele dag niet had gezien. "De beveiliging van het hek was vaak kapot. Tegen de onderzoekers zei De Woenselse Poort dat het hek pas een paar dagen stuk was, maar dat was al maanden zo. Onze cliënten waren er al heel vaak ongezien overheen geklommen. Dit leidde zelfs een keer tot een succesvolle ontvluchting."
Veel van deze klachten zijn gedateerd, aldus De Woenselse Poort. “Deze meneer is al jaren niet meer bij de kliniek geweest. Niet alleen is sindsdien de beveiliging flink opgeschroefd, ook klopt er gewoon veel niet van deze verhalen. Het is helemaal niet zo dat er veel cliënten ongezien over de hekken zijn geklommen. En we zorgen er altijd voor dat er genoeg personeelsleden op een afdeling zijn, dus ook van onderbezetting is geen sprake.”[YouTube:https://youtu.be/R_GiPR2engs]
'Ze zat op de schoot bij cliënten'Joris merkte dat hij met steeds minder zin en plezier naar zijn werk ging. “Mijn bloeddruk ging omhoog en ik ging richting een burn-out. Ik kon niet meer helder nadenken, terwijl je in dit beroep altijd scherp en op je hoede moet zijn. Die klappen van cliënten kwamen dan ook steeds harder aan. Niet alleen fysiek, maar vooral mentaal. Op mijn collega’s kon ik amper vertrouwen, omdat er veel onrust in het team was.”
Daarbovenop kregen de tbs’ers steeds meer de overhand. “Neem bijvoorbeeld die vrouw die laatst is ontslagen vanwege een relatie met een cliënt. Zij zat al jaren terug op de schoot bij heel veel cliënten en zat lekker met ze te knuffelen. Dat kán gewoon niet in dit vak. Je zag ook het tegenovergestelde gebeuren. Cliënten konden volop drugs gebruiken en hun gang gaan, omdat collega’s niet durfden in te grijpen. Ik heb met eigen ogen gezien hoe stagiaires voor de leeuwen werden geworpen en mentaal gebroken naar huis gingen. Vreselijk.”
ZIE OOK: CDA, PVV en SP willen debat over misstanden De Woenselse Poort: ‘We maken ons ernstig zorgen’
StrafbaarWie bij De Woenselse Poort komt werken, hoort meteen dat een relatie met een cliënt niet wordt getolereerd. Sterker nog: het is strafbaar. “Wanneer wij daar signalen van krijgen wordt daar direct op gehandeld. Het verleden leert dat dit ook gebeurt.” Tot op de dag van vandaag gaan medewerkers en cliënten echter nog altijd relaties met elkaar aan, zeggen veel betrokkenen.
De meeste werknemers durven gevoelens van onveiligheid en stress niet bespreekbaar te maken, zegt Joris. “Klokkenluiders worden bij De Woenselse Poort niet beschermd. Ze worden tegengewerkt. Ik snap mijn collega’s dus wel. Die hebben ook kinderen, zitten met een hoge hypotheek. Die kiezen voor zichzelf. Dat zou ik ook doen als ik hun situatie zat. Als ik ze spreek, zeg ik altijd tegen ze: het is de firma Leugen en Bedrog, heel die instelling. Van hoog tot laag.”
ZIE OOK: Lid cliëntenraad De Woenselse Poort: 'Kritiek op het beleid mag je niet geven'
'Sluiten en opnieuw beginnen'Volgens Joris kan De Woenselse Poort maar één ding doen: sluiten en opnieuw beginnen. “Ze moeten weer schoon schip maken. Nieuwe directie, nieuw beleid. De zorg wordt op deze manier kapotgemaakt. Op wat voor een manier ze ook verder gaan: ik zal het persoonlijk niet meer mee gaan maken. Mijn toekomst ligt volledig open, en godzijdank is dat een toekomst zónder De Woenselse Poort.”
Volgens De Woenselse Poort gelden er strikte richtlijnen waar alle medewerkers zich aan dienen te houden. "Doen zij dit niet, dan treden we daar tegen op. Het is dus ook niet ondenkbaar dat een van de 2.400 (oud-) medewerkers kritisch is over onze organisatie", reageert de instelling.
Heeft u ervaringen met De Woenselse Poort die u met Omroep Brabant wilt delen? Stuur dan een e-mail naar [email protected].[YouTube:https://youtu.be/r4D7pDqQwxM]