Zo ziet de jarenlange strijd van Brabant om wietteelt te mogen reguleren eruit

23 september 2016 om 17:46
nl
Met de initiatiefwet van D66 en de verwachte kamermeerderheid is er een nieuwe stap gezet richting regulering van de teelt. Al sinds 2005 houdt de discussie de Brabantse gemeenten bezig. Mag er geëxperimenteerd worden met wietteelt?
Profielfoto van Nagtzaam Pepijn
Geschreven door
Nagtzaam Pepijn

De SP in Tilburg wilde het in 2005, sociale werkplaatsen in Helmond in 2006. De roep om het leger in te zetten in Brabant kwam langs. Er kwam een wietpas, de wietpas verdween. Coffeeshophouders vroegen zich keer op keer af wat de regels nou eigenlijk waren en hoe zij binnen regels van het gedoogbeleid konden blijven. De voordeur mocht open, de achterdeur bestond niet.  
De geschiedenis van de discussieProefprocessen, manifesten en steeds weer diezelfde oproep volgden. “Laat ons experimenteren met gecontroleerde teelt”, spraken de bestuurders keer op keer. Meer en meer verenigde het openbaar bestuur zich. Soms faliekant tegen gereguleerde teelt, soms voor. Zonder slag of stoot ging het duidelijk niet.
Hoe zit het met de geschiedenis van de reguleringsvraag? In het archief van Omroep Brabant zijn meer dan zevenhonderd berichten te vinden die te maken hebben met wiet. Een groot deel daarvan over het reguleringsvraagstuk. Voor de liefhebber is de complete chronologische lijst hieronder te lezen. Wel een waarschuwing: het is een ellenlange lijst van een minuut of tien lezen.  
November 2005 - De SP in Tilburg vraagt om een experiment met legale hennepteelt. De Tweede Kamer wilde toen ook graag een experiment daarmee. Opvallend genoeg stemde de VVD in de kamer voor, terwijl de VVD in Tilburg tegen was.
Februari 2006 - Sociale werkplaatsen in Helmond vragen aan de Tweede Kamer of ze legaal wiet mogen telen. De werkplaatsen schrijven dat ze ‘al veel ervaring hebben, maar dan met het telen van coniferen’.
Februari 2007 - Burgemeester Ruud Vreeman van Tilburg ziet in het regeerakkoord geen ruimte voor een experiment met legale wietteelt. Hij wil niet lobbyen, want verwacht dat dat zinloos is.
Oktober 2007 - Bij een controle onder alle 23 growshops van Tilburg bleek er veel mis te zijn. Voor het eerst werden growshops met zo’n grootschalige actie aangepakt.
Februari 2008 - Het CDA in Eindhoven wil dat de gemeente een strenger drugsbeleid gaat voeren.
Juli 2008 - Een raadslid in Roosendaal wil zelf een wietplantage beginnen om coffeeshops in de stad te bevoorraden.
November 2008 - Eindhoven wil een stadskwekerij beginnen om zo de productie en handel te reguleren. Premier Balkenende geeft aan daar ‘niet enthousiast’ over te zijn.
Mei 2009 - Voor het eerst gaan er stemmen aan om een pasjes-systeem in te voeren waardoor alleen inwoners van een stad wiet mogen kopen in die stad. Breda wil zo drugstoerisme tegengaan.
September 2009 - Nieuw beleid in Roosendaal en Bergen op Zoom. Daar mag geen softdrugs meer worden verkocht en dus moeten de coffeeshopdeuren gesloten blijven.
November 2009 - Justitie wil wietteelt harder gaan aanpakken en onder zware criminaliteit rekenen. Politiechef Heeres van Midden- en West-Brabant is daar blij mee.
November 2010 - Justitie ziet het Eindhovense plan om wietteelt in coffeeshops toe te staan niet zitten. Burgemeester van Gijzel denkt ook aan een pasjessysteem.
December 2010 - Burgemeester van Gijzel van Eindhoven pleit voor een taskforce om de wietcriminaliteit in Zuidoost-Brabant aan te pakken. Dat doet Van Gijzel na een reeks gewelddadige incidenten.
December 2010 - Tweede Kamerlid Hero Brinkman (PVV) wil het leger inzetten in de drugsoorlog in Zuidoost-Brabant.
Januari 2011 - Hoewel gemeenteraden in Den Bosch, Eindhoven en Breda er niet aan willen gaat het toch gebeuren. Geheel in lijn met het regeerakkoord voert het ministerie van Veiligheid en Justitie de wietpas in. Burgemeesters gaan er in mee, maar enkel omdat ze dan steun krijgen in de strijd tegen georganiseerde criminaliteit. De Task Force Georganiseerde Criminaliteit gaat van start.
Februari 2011 - De Task Force rolt 23 kwekerijen op in Brabant. Coffeeshophouders zeggen daardoor geen tekort aan wiet te hebben, ze hebben er geen last van.
Februari 2011 - Omroep Brabant brengt in een reportage de achterdeur van de coffeeshop in beeld. De coffeeshophouder kan niet vertellen waar zijn wiet vandaan komt. Hij pleit voor het reguleren en kweken door de overheid of derden.
April 2012 - Brabant vreest voor de invoering van de wietpas. Daarmee worden coffeeshops tot besloten clubs met leden omgevormd. Straatdealers worden verwacht, coffeeshophouders worden gek van de onduidelijkheid en men is bang dat het een hoop banen kost.
Mei 2012 - Coffeeshop Toermalijn in Tilburg verkoopt opzettelijk wiet aan buitenlanders om zo een proefproces uit te lokken. Het OM weigert echter te vervolgen, wat tot woede leidt bij Toermalijn. De coffeeshop wil de regels blijven overtreden om het OM zo tot vervolging te dwingen.
Mei 2012 - Ping- en Whatsappnetwerken, straathandel of tripjes naar het noorden. Brabanders zijn creatief in het omzeilen van de wietpas. Burgemeester Van Gijzel van Eindhoven wil niet spreken van een verkeerde beleidskeuze, maar denkt wel dat er veel meer illegale drugshandel is sinds de invoering van de wietpas.
Juli 2012 - Onderzoek van de Universiteit van Tilburg stelt dat de invoering van de wietpas niet voor minder overlast heeft gezorgd, maar wel voor meer illegale straathandel. Daarnaast zien de coffeeshops hun omzet dalen. De politie kan nog weinig zeggen over de gevolgen van de invoering.
November 2012 - De wietpas is dood, leve de nieuwe regels. Wat die regels zijn is op dit moment totaal onduidelijk. Gebruikers hoeven zich niet meer te registreren bij de coffeeshops, maar het ingezetenencriterium - dat iemand in de stad van de shop moet wonen - geldt nog steeds. Klanten moeten een identiteitsbewijs en een uittreksel uit de gemeentelijke basisadministratie laten zien. Dat leidt tot verwarring en onzekerheid bij coffeeshops.
December 2012 - De Tilburgse raad wil onder leiding van de VVD graag ‘staatswiet’, een experiment met gemeentelijke teelt. Ook de Eindhovense raad ziet dat zitten. Van Gijzel geeft aan Utrecht benaderd te hebben voor een gezamenlijke proef. De Tweede Kamerfractie van D66 steunt de gemeenten in het voorstel.  
December 2012 - Gemeente Breda merkt dat sinds de aanscherping van het gedoogbeleid drugstoerisme volledig is opgedroogd in de stad. Daarnaast nemen zij waar dat er minder overlast rondom coffeeshops is en dat het meevalt met de illegale straathandel.
Februari 2013 - D66 wil een nieuw debat over gereguleerde wietteelt. Staatssecretaris Teeven laat de Kamer weten nog steeds tegen experimenten met wietteelt te zijn.
Maart 2013 - Minister Ivo Opstelten inventariseert welke gemeenten plannen hebben om wietteelt te reguleren. Daarnaast heeft hij toegezegd onderzoek te doen naar kleinschalige wietteelt in Europa en de VS. In de Verenigde Staten hebben Washington en Colorado wiet gelegaliseerd.
Maart 2013 - De Bredase gemeenteraad is voor een plan om te experimenteren met lokale wietteelt. Burgemeester Noordanus van Tilburg is in de archiefkast gedoken, heeft een dertien jaar oud plan voor lokale legale wietteelt opgedoken, afgestoft en dat zonder wijzigingen naar minister Opstelten gestuurd.
Mei 2013 - Bij verschillende panden van coffeeshopketen The Grass Company in Tilburg zijn invallen gedaan. ‘Een oorlogsverklaring aan goede coffeeshops’, noemt advocaat Rob Milo het. Volgens Milo probeert justitie een gedoogd systeem plat te leggen en gaat het tegen het eigen beleid in.
Oktober 2013 - Een interessante uitspraak van de rechter. Twee Tilburgers die wiet leverden aan de coffeeshops van de Grass Company in Den Bosch krijgen geen straf. De rechtbank vindt dat er óf gedoogd moet worden, óf verboden. De drugs was nodig voor de coffeeshop en dat is niet in strijd met de gedoogvoorwaarden.
December 2013 - Vijfentwintig burgemeesters spreken zich in een gezamenlijk manifest uit voor gereguleerde wietteelt. De actie wordt aangevoerd door de burgemeesters van Eindhoven, Utrecht en Heerlen.
Januari 2014 - Zestig procent van de Brabanders wil wietteelt reguleren en door gemeenten laten kweken, blijkt uit onderzoek van Omroep Brabant en EenVandaag. Burgemeester Noordanus van Tilburg sluit zich aan bij het manifest ‘Joint Regulation’. Daarbij zitten nu Eindhoven, Breda, Gilze en Rijen en Heusden.
Februari 2014 - De Korpsleiding van de Nationale Politie spreekt zich uit tegen het legaal kweken van wiet. Zij vrezen extreem geweld tegen de legale kwekers.
Maart 2014 - Meer dan honderd lokale CDA-lijsttrekkers noemen de roep om regulering van wietteelt ‘een volstrekt verkeerd signaal’. Zij vinden drugs schadelijk en dat moet volgens de CDA’ers niet onder staatstoezicht worden geproduceerd. Onder de lijsttrekkers veertien Brabanders.
Maart 2014 - Minister Opstelten laat aan de Tweede Kamer weten dat Nederland de hennepteelt helemaal niet kán reguleren. Dat zou in strijd zijn met internationale juridische verplichtingen als het gaat om drugsbestrijding, denkt Opstelten.
Juli 2014 - Na een aantal nieuwe invallen bij de coffeeshops van de Grass Company in Tilburg en Den Bosch gaan drie van de vier zaken weer open. Zonder dat er drugs wordt verkocht, want de politie heeft alle voorraden in beslag genomen. Het bedrijf wordt in verband gebracht met georganiseerde criminaliteit.
September 2014 - De jongerenorganisatie van de VVD in Tilburg (JOVD) wil dat de gemeente thuisteelt en handel in wiet gaat gedogen. Tilburgse studenten zouden immers een centje bij moeten kunnen verdienen met de verkoop van wiet, zegt de JOVD.
November 2014 - Een nieuwe poging in Eindhoven. Burgemeester Rob van Gijzel gaat op verzoek van de VVD daar een nieuw plan maken voor gereguleerde wietteelt, omdat het huidige beleid niet zou werken. De burgemeester gaat uitzoeken welke lokale, nationale en internationale regels een experiment met wietteelt in de weg staan.
Maart 2015 - Om drugsdumpingen tegen te gaan wil D66 Brabant de teelt van wiet legaliseren en reguleren. Enorm naief, vindt ChristenUnie-SGP in Brabant dat. Zij pleiten voor een radicaal ander beleid en het niet gedogen van drugs.
April 2015 - Kunnen internationale mensenrechten de gereguleerde teelt van hennep rechtvaardigen? Utrecht, Eindhoven, Breda, Tilburg, Heerlen, Nijmegen en Rotterdam willen dat onderzocht hebben. Grote vraag is of cannabisgebruik een fundamentele vrijheid is.
April 2015 - Ophef over de taskforce in Brabant. Veel onderlinge ruzie tussen instanties en er wordt meer gepraat dan dat er resultaat is. Dat staat in een vertrouwelijk verslag van een topoverleg. Burgemeester Noordanus van Tilburg spreekt echter met kracht tegen dat er problemen zijn, maar wil wel het tempo opschroeven.
Mei 2015 - Brabant heeft de twijfelachtige eer om toch echt weer dé wietprovincie van Nederland te zijn. De politie rolde in één jaar tijd 1369 wietplantages op. Door heel Nederland ging het om 6006 plantages. Ondertussen zitten de coffeeshops van de Grass Company zonder wiet na de sluiting van hun kantoorpand in Tilburg.
Mei 2015 - Een kogel door de Kamer: het kabinet mag gemeenten geen enkele ruimte geven om zelf wiet te telen. Dat is de strekking van een CDA-motie die door de meerderheid van de Tweede Kamer werd gesteund. Een teleurstelling voor de Brabantse steden.
Juni 2015 - Burgemeester Van Gijzel presenteert zijn nieuwe softdrugsplan. Hij wil het kopen van softdrugs in coffeeshops voor iedereen mogelijk maken, ook zonder Nederlands paspoort. Zijn plan krijgt wisselende reacties.
November 2015 - De teelt van wiet moet uit het illegale circuit. Dat zegt een werkgroep van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) na onderzoek naar de problemen door wietteelt.
December 2015 - Provincie Brabant is voorstander van experimenten met legale wietteelt. Dat zegt de provincie na een motie van D66 die daar om vroeg. Met die uitspraak wordt gereageerd op het rapport ‘het failliet van gedogen’.
Januari 2016 - In een debat over gedoogbeleid zegt oud-rechter Frits Lauwaars dat de meeste rechters het softdrugsbeleid ‘niet werkbaar’ vinden.
Mei 2016 - Nieuw onderzoek van de Radboud Universiteit Nijmegen wijst uit dat het legaliseren van wietteelt wél mogelijk is. Mensenrechten werken zwaarder dan VN-drugsverdragen die wietteelt en handel verbieden. Eerder onderzoek wees uit dat het niet toegestaan zou zijn.
Juni 2016 - Gemeenten moeten kunnen experimenteren met een gereguleerde cannabisketen. Die oproep wordt op het jaarcongres van de VNG gesteund door een overgrote meerderheid van gemeenten.
September 2016 - In de Tweede Kamer lijkt een nipte meerderheid vóór een initiatiefwet van D66 te zijn. Als dat doorgaat zou het mogelijk zijn om wiet en hasj te laten telen op kwekerijen die onder controle staan van de overheid. Burgemeesters reageren voorzichtig enthousiast. Toch zitten er nog best een aantal haken en ogen aan het wetsvoorstel. De huidige markt is illegaal en zal echt niet zomaar opgegeven worden. Daarnaast zou de wet eerst eens door de Tweede Kamer moeten, maar daarna nog door de Eerste Kamer. En daar lijkt vooralsnog geen meerderheid te zijn.
Wordt vervolgd dus.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.