Tienduizenden kleine nazi's brengen de hel naar Den Bosch

29 september 2016 om 15:12
nl
Uit de verte heeft het die aantrekkelijkheid van de miniatuurspoorbaan; een overzichtelijke kleine wereld in een glazen bak. Wie een stap dichterbij komt, ziet al meteen dat dit kunstwerk oneindig veel donkerder is. In zeven vitrines hebben de Britse kunstenaars Jake en Dinos Chapman een zieke en verrotte wereld neergezet. Tienduizenden kleine soldaatjes op veldtocht, een stinkend spoor van dood en vernietiging achterlatend. Fucking Hell!
Profielfoto van Windhorst Peter Pim
Geschreven door
Windhorst Peter Pim

'Fucking Hell' staat in het Stedelijk Museum.Den Bosch. Voor het Jeroen Boschjaar bracht het museum drie installaties van hedendaagse kunstenaars bij elkaar. De tentoonstelling heet 'Heaven, Hell&Earth', elk onderdeel van de drieslag heeft zijn eigen installatie.
Duitse uniformen Het werk van de Chapmans bestaat uit zeven vitrines. Wie boven het werk zou kunnen zweven, ziet dat ze staan opgesteld in de vorm van een hakenkruis. In elke vitrine krioelt het van de kleine soldaatjes, herkenbaar als Duitsers in de uniformen van de Tweede Wereldoorlog. Ze zijn omringd door een wereld die in werkelijkheid verschrikkelijk zou stinken, gekruisigde mensen en schedels gespietst op staken bedekken het landschap als kleine paddestoeltjes in de herfst.  
Ook Hitler duikt in verschillende gedaantes op. Als baby boven een met bloed gevuld doopvont maar ook als kunstschilder aan de rand van een vallei die gevuld is met dode miniatuur-lichamen. Het gekrioel van al die kleine poppetjes wekt al een gevoel van weerzin op, zoals je ervaart bij een kolonie maden in de GFT-bak.
De wereld als hel In Den Bosch staat de tweede versie van het kunstwerk. De eerste, die gewoon Hell heette, ging verloren bij een brand in een depot waar het stond opgeslagen. De tweede versie is groter en werd door de Chapmans 'Fucking Hell' gedoopt.
Je kan er op verschillende manieren naar kijken. Het lijdt geen twijfel dat de nazi's in de Tweede Wereldoorlog delen van Europa in een hel hebben veranderd. Maar deze vitrines tonen wellicht ook de hel waarin de Duitse Sonderkommando's terecht kwamen als bestraffing voor de wandaden tijdens hun leven. Of: misschien is dit wel gewoon de hel, na je leven in een Duits uniform worden gehesen om tot het einde der tijden door te vechten in een al verloren oorlog.
McDonaldsWie de tijd neemt, kan veel zien. Er zitten verwijzingen in naar de kunstgeschiedenis, op het water in een van de vitrines drijft een vlot dat meteen aan 'Het Vlot van de Medusa' doet denken, een schilderij dat in het Louvre hangt. Maar er zijn ook andere 'grapjes', een van de pantserwagens draagt het McDonaldslogo en een van de heuvels in het werk wordt bekroond met het ultieme romantische kerstsymbool... een sneeuwpop.
Wie echt kijkt, heeft na 'Fucking Hell' wel even tijd nodig om bij te komen. Het verdient dan ook aanbeveling op de tentoonstelling eerst de hel te doen aan daarna de hemel. In dit werk van de Zwitserse Pipilotti Rist kan de toeschouwer even gaan liggen om te kijken naar een kleurrijke projectie op het plafond van de zaal. Dit werk werd in 2005 uit een Venetiaanse kerk verwijderd vanwege de naakte vrouwen die er in voorkomen.
De werken blijven tot 15 januari in het Bossche museum.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.