Stuifmail zondag 18 december: boktor, gele kamlangpootmug en boomkruiper

18 december 2016 om 12:24
nl
Boswachter Frans Kapteijns vertelt wekelijks op de radio wat er op het moment in de natuur te beleven valt. Luisteraars kunnen vragen stellen via [email protected]. Vandaag besteedt Frans onder meer aandacht aan de boktor, de boomkruiper en gele kamlangpootmug.
Profielfoto van Cnossen Maaike
Geschreven door
Cnossen Maaike

Op de foto van Andrea Rekkers zien we een grijs insect met zwarte stippen en op het borststuk zwarte strepen. Verder lange voelsprieten. Daaruit leid ik meteen af dat het gaat om een kever: een boktor. Nu ken ik heel veel boktorren, maar deze heb ik nog nooit gezien. Vandaar dat ik de foto heb doorgestuurd naar Naturalis. Ben benieuwd naar het antwoord. Opmerking; er komen steeds meer insecten ons land binnen sinds het klimaat aan het stijgen is, zoals de tijgermug, bladpootwants, rode palmkever etc. Vandaar dat de Nederlandse boeken niet altijd meer de oplossing hebben, als ik het zelf niet weet. Dus nu een reactie van Naturalis afwachten.
Boomkruiper of boomklever?
Ruud Meijer vraagt zich af welke vogel er steeds vaker in zijn tuin komt. Eentje die vooral op boomstammen zit. Is dat dan de boomkruiper of boomklever? Mijn vraag aan Ruud is wat voor kleur de vogel heeft, maar als je dat niet zo goed kunt waarnemen dan moet je vooral kijken naar het gedrag. De boomkruiper gaat enkel vanaf onderen van de stam naar boven (net als spechten) en boven aangekomen gaat de boomkruiper naar een volgende boom. De boomklever kan daarentegen zowel naar boven kruipen op de stam, als naar beneden. Daarnaast zijn er natuurlijk nog wat verschillen; de boomkruiper heeft een bruin gespikkeld verenpak en een in verhouding lange snavel. De boomklever heeft een beetje blauwkleurig verenpak met op de buik een oranje/roestbruine kleur. Kortere snavel een zwarte streep door zijn ogen. Hopelijk kan Ruud hiermee vooruit.
Waarom in V-vorm?
Ik kreeg ook een vraag over ganzen en eenden die overvliegen in een soort V-vorm. Waarom doen ze dat en waar trekken ze naar toe? Het is inmiddels bewezen, dat het gaat om energiebesparing voor de totale groep. De achterste vogels hoeven minder energie te gebruiken om vooruit te komen. In die V-vorm zijn de vleugelslagen precies afgestemd. De vogels die achter de vogel die op kop vliegt, stemmen hun vleugelslagen af op de voorste vogel. Ook houden ze de juiste afstand tot elkaar. Hierdoor vangen zij de luchtdrukverplaatsing op en profiteren dan ook van die drukverplaatsing, wat minder energie kost. Natuurlijk wisselen ze wel af.
Geen koekoek, maar een merel
Op de foto van Jeroen Westgeest zie je geen koekoeksjong, zoals hij dacht, maar een jonge vrouwtjesmerel. Vrouwtjesmerels zijn goed herkenbaar aan hun donkerbruine verenpak met iets lichtere borstveren. Mannetjesmerels hebben een geheel zwart verenpak. Soms kan je jezelf toch weleens vergissen tussen een mannetje en vrouwtje, want jonge mannelijke merels lijken veel op vrouwelijke maar ze zijn vaak donziger.
Zeldzame langpootmug gespot
Op de foto van Robert de Vries is heel herkenbaar een langpootmug te zien, maar niet de gewone langpootmug. Het is namelijk een gele kamlangpootmug. Voorheen kwam deze soort vooral veel voor in Noord-Afrika. Hier zeldzamer, maar tegenwoordig steeds vaker te zien. Gele kamlangpootmuggen worden maximaal vier centimeter groot en ook de spanwijdte is maximaal vier centimeter. Deze langpootmug leeft vooral in vochtige bossen en de larven vind je vooral grote, afstervende beuken. Tot slot lijken ze een beetje op zeer grote wespen, maar ondanks het stekelvormige achterlijfspunt bij het vrouwtje kunnen ze niet steken.
Wandelen en fietsen in het Groene Woud
Deze video van Frans W. over het Groene Woud is zeker het bekijken waard. Het is een prachtig natuurgebied in Brabant tussen 's-Hertogenbosch, Eindhoven en Tilburg. Er kan volop gewandeld en gefietst worden en er is veel om van te genieten: mooie Brabantse natuur, een prachtig landschap en authentieke boerderijen.[Youtube:https://youtu.be/-LjZVxY7N6k]
Mussen tellen
PTT, Punt-Transect-Tellingen, is het oudste monitoringproject van Sovon. De 39e jaargang is alweer begonnen en alle soorten worden geteld, zowel de wintergasten als onze standvogels. Zo zagen we in die lange reeks een toename bij de Roodborsttapuit en Klapekster, maar een afname bij de Huismus en Ringmus.
PTT, de werkwijze is eenvoudig:
Eenmalige telling in periode 15 december tot en met 1 januariTelroute met 20 vaste telpuntenPrecies vijf minuten tellen per puntAlle vogels vanaf punt tellen, ook voorbijvliegende
Meer informatie: De uitgebreide PTT-nieuwsbrief
https://www.sovon.nl/sites/default/files/doc/PTT-Nieuwsbrief-december-2016_0.pdf
Smienten slachtoffers vogelgriep
In grote delen van het land lijkt de vogelgriep gelukkig op zijn retour, maar in het noorden waart het virus H5N8 nog stevig rond. De teller staat nu op ruim 1200 dode wilde vogels alleen al in Friesland, voornamelijk smienten. Ook op Texel sloeg het virus toe.
Het vogelvirus H5N8, de zeer besmettelijke variant van vogelgriep, is sinds begin november in ons land. Futen, kuifeenden, kieviten, maar vooral veel smienten werden het slachtoffer van het virus. Waar in grote delen van het land het virus gelukkig op zijn retour lijkt, wordt er in het noorden van Nederland nog hard gewerkt om het virus in te dammen. Tientallen vrijwilligers struinen de waterrijke gebieden af op zoek naar dode en zieke vogels. Van smienten is vrij goed bekend waar ze verblijven, wat het zoeken vergemakkelijkt. Zo ontstaat er een duidelijke beeld van hoe de ziekte verloopt.
Natuurtip
Bij Natuurmonumenten in Roosendaal is woensdagmiddag van twee tot vier een Vette Vogelmiddag. Bezoekers mogen lekkernijen voor vogels maken, zoals pindaslingers, vetbollen en dennenappels met speciale pindakaas. De snacks mag je mee naar huis nemen om in de tuin of op het balkon te hangen.
Meer informatie en aanmelden:
https://www.natuurmonumenten.nl/activiteiten/vette-vogelmiddag/2016-12-21t1400

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.