21 maart, bij de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen, was Smolders ongekend blij. Zijn handen gingen de lucht in: eindelijk was hij dé grote winnaar in Tilburg. Van die blijdschap is niets meer over. Woedend is hij, laaiend zelfs op de 'landelijke partijen' die in Tilburg vooraf al zouden hebben bepaald dat hij de coalitie niet in zou gaan.

LEES OOK: ‘Het is een zwarte dag voor Tilburg’, Hans Smolders furieus over klappen coalitieonderhandelingen

Of dat echt zo is gegaan, zullen we nooit weten, zegt bestuurskundige Julien van Ostaaijen. "Maar ik kan me voorstellen dat er van tevoren is gesproken tussen verschillende partijen. Voordat de verkiezingsuitslag er was."

'Coalitiegesprekken voordat verkiezingen zijn geweest'

Van Ostaaijen zegt dat het in de gemeentelijke politiek vaker voorkomt dat partijen voor de verkiezingen al met elkaar spreken over een eventuele nieuwe coalitie. "Ik weet niet of dat in Tilburg zo is, maar wat ik wel weet is dat in veel gemeentes de coalitiebesprekingen van tevoren al beginnen."

Als er in de afgelopen vier jaar is samengewerkt, dan wordt er gekeken of ze dat in de komende vier jaar weer zouden kunnen doen. En in Tilburg kan dat, geeft ook bestuurskundige Sabine van Zuydam aan. "Smolders is wellicht de grootste partij, hij heeft een flinke verkiezingsstunt uitgehaald, maar hij heeft geen meerderheid in de raad."

D66 niet inhoudelijk in gesprek met informateur

En dat pakt in dit geval slecht uit voor Smolders. Hij heeft geen steun van de op een na grootste partij, D66. "Ze zijn niet met ons in gesprek gegaan", zegt informateur Philip Eijlander. "Dat vind ik wel jammer." Voor Smolders nog een teken dat het van tevoren al was afgetikt. Maar Beppie Smit van D66 ontkent dat stellig: "Hij noemt ons laf en onfatsoenlijk om niet door te gaan. Maar het vergt ook lef om gewoon te zeggen: wij doen dit niet."

LEES OOK: Burgemeester van Tilburg niet blij met weigering D66 om met Smolders samen te werken

Is het dan misschien zinvol om de wetgeving aan te passen, waardoor de grootste partij altijd in de coalitie komt? Marcel Boogers, tevens bestuurskundige: “Dat staat niet op de agenda. We hebben in Nederland nu eenmaal een afspiegelingscollege, waarbij partijen er samen proberen uit te komen.”

'Door dit alles zal opkomst verkiezingen lager zijn in de toekomst'

Doordat Smolders buitenspel is gezet, denkt de politicus dat veel kiezers nu geen vertrouwen meer hebben in de politiek. De opkomst tijdens de komende verkiezingen zal hierdoor alleen maar dalen, denkt hij. Boogers gaat daar niet volledig in mee. “Handig is het niet. Zeker niet in Tilburg, een stad die al heel erg lang kampt met een lage opkomst bij de verkiezingen, een van de laagste van Nederland. Dit draagt niet echt bij aan het vertrouwen in de politiek en het gevoel dat verkiezingen zin hebben. Maar op lange termijn hoeft het effect niet negatief te zijn. Over vier jaar zijn een hoop kiezers dit wel vergeten en is het chagrijn verdwenen. En het kan mensen ook motiveren om wel te gaan stemmen.”

Boogers: “Van een afstandje vraag ik me wel af of het wel serieus geprobeerd is met Smolders.”

Hoe nu verder?
Hoe het nu verder moet in Tilburg, wordt tijdens een debat in de gemeenteraad besproken. Dat vindt naar alle waarschijnlijkheid komende maandag plaats.