"Ik mag het zo misschien niet zeggen: maar zelfs de kinderen in Bangladesh hebben het beter." De kledingzaak kwam al eerder in opspraak door productie van kleding in lagelonenlanden.
Ze begonnen allemaal met veel enthousiasme, want werken in een nieuw filiaal van een grote goedlopende winkelketen gaf vertrouwen in een sterke baanzekerheid. "Bovendien was het uurloon goed", zegt de oud-medewerkster. "Maar dat was dan ook het enige. Alle andere kosten die je moest maken kreeg je niet terug. Dus geen reiskosten en geen geld voor de werkkleding die je zelf moest kopen."
Geen oog voor persoonlijke omstandighedenBijna al het personeel in Eindhoven werd destijds op basis van tijdelijke contracten aangenomen. Wie niet full-time inzetbaar was, kreeg zijn uren toegewezen zonder rekening te houden met persoonlijke omstandigheden zoals bijvoorbeeld schoolgaande kinderen. "En dan lag het er maar net aan hoe goed je lag bij de managers of ze daar iets aan in wilden aanpassen."
Dagelijks werd de kleding van het personeel gekeurd. Iedereen moest in het zwart gekleed zijn. "Die werkkleding moesten we zelf kopen. Dat hoefde niet per se in de eigen winkel, maar als je iets aan had wat niet goedgekeurd werd, moest je zelf iets anders kopen. Maar sommige mensen waren vanuit een regeling met het UWV bij Primark aan het werk gekomen, die zaten nog half in een uitkering en hadden dus eigenlijk niet het geld om iets anders te kopen."  
Urenlang broeken vouwen... en weer opnieuw De eerste dagen van de nieuwe winkel werden gevuld met de inrichting. "We hebben bijvoorbeeld urenlang spijkerbroeken gevouwen, maar dan kwam er weer een andere manager en die wilde ze toch weer ergens anders in de winkel hebben. En dan begon je maar weer opnieuw, want als je commentaar had, kon je vertrekken."
In de periode nadat Primark beschuldigd werd van kinderarbeid kreeg het personeel speciale training, waarin ze leerden om klanten van het positieve te overtuigen. "Als mensen erover begonnen, moesten we zeggen dat de werkomstandigheden van de kinderen in Bangladesh helemaal niet slecht waren. Dat het juist goed was dat Primark voor werk zorgde."
De werkdruk was extreem hoog, zeggen de oud-werknemers. "Als het kon moest je honderd dingen in een uur doen. En alles zo vlug mogelijk. En nooit een vriendelijk woord. Klanten hadden soms zelfs medelijden met ons."
'Van de hel in de hemel'Veel personeel is na drie tijdelijke contracten weer ontslagen. Ze hebben allemaal een strenge zwijgplicht die hen verbiedt om openlijk negatieve verhalen over Primark naar buiten te brengen. De oud-medewerkster wil om die reden anoniem blijven. "Ik heb nu een nieuwe baan en ik kwam van de hel in de hemel. Ik dacht: er zijn dus ook bazen die wel menselijk zijn", laat ze weten.
Eerdere reportage over de productie in lagelonenlanden:[youtube:https://youtu.be/FkjYNS6aapE]