Daarom loopt de campagne Puur of Kuur? Ouders, docenten, jeugdzorgmedewerkers, sportschoolhouders en huisartsen worden daarin opgeroepen om alert te zijn op jongeren die té snel heel breed worden. En om ze vervolgens te vragen naar het gebruik van spuiten of pillen daarvoor.

Het probleem speelt overal, zo werden recent nog spuiten met anabolen gevonden in een speeltuin in Helmond. Maar Werkendam is landelijk voortrekker met deze campagne. Dat is te danken aan Wesley van Arendonk, die wijkagent is in onder meer Woudrichem.

Ampullen op hangplek
Hij werd in 2014 opgeroepen omdat in Nieuwendijk op een jongerenhangplek ampullen werden gevonden. Samen met jongerenwerker Frank van Weerlee van Trema Welzijn benaderde hij jeugdigen: hoeveel mensen kenden zij die ‘gebruikten’?

"We schrokken van de aantallen die zij noemden. Wat bleek? Er was weinig informatie te vinden over preventie en voorlichting. Het is een onbekende wereld. Er is veel bekend over anabole steroïden en topsporters, maar niets over die middelen en amateurs." Het gaat naar schatting vooral om 16- tot 23-jarigen.

Bert de Waal, sportschoolhouder van Studio Aktief Fit 24/7 in Giessen, kent ze wel, de 'opgepompte' figuren. "Soms zie ik jongens heel snel heel breed worden. Zo’n spierbundel krijg ik met twintig jaar trainen nog niet voor elkaar. Ze kunnen makkelijk aan het spul komen, via internet."

'Niet mijn vader'
Hij spreekt ze wel aan, maar de jongens ontkennen dan dat ze gebruiken. Of ze zeggen: 'Jij bent mijn vader niet'. Dan houdt het voor hem helaas al snel op, want hij kan ze niet voor leugenaar uitmaken. "En ze zijn volwassen. Maar ik informeer ze wel over de gevaren."

Want die zijn niet gering, vertelt Herman Ram van de Dopingautoriteit. In het ergste geval kunnen pezen scheuren, kan acné opduiken, dreigt kaalheid, raakt de lever vergiftigd, ontstaan hartproblemen krijgt de gebruiker borsten en wordt onvruchtbaar. Tijdens de kuur kan de sporter extreem agressief worden en als ‘ie stopt met spuiten of slikken ligt depressiviteit op de loer.

Professionele bodybuilders
Maar dat is tegen dovemansoren gezegd, weet De Waal. "Ze kijken op naar professionele bodybuilders als Arnold Schwarzenegger. 'Die is bijna zeventig en nog steeds gezond', zeggen ze dan. Ze vergeten alleen dat die wekelijks gecontroleerd wordt: functioneren zijn organen goed en kloppen zijn bloedwaarden?"

De jongeren kijken alleen naar het hier en nu, is zijn overtuiging. "Hun lever krijgt hoe dan ook een optater. 'Je wilt ook nog gezond zijn, als je veertig bent', zeg ik dan tegen ze. 'En ook als je zestig bent.' Bovendien: op feesten slikken ze vaak ook wat. Ze zien daar geen gevaar in."

Het gebruik van de chemische variant van het mannelijke geslachtshormoon testosteron is niet strafbaar; de verkoop ervan wel.

De campagne Puur of Kuur? van de gemeente, politie, GGD, jongerenwerk en verslavingszorg Novadic-Kentron is vorige maand begonnen met weinig tromgeroffel. Maar het is een gat in de markt, vertelt Eugenie Botden van de GGD West-Brabant. "We zijn inmiddels al benaderd door jongerenwerk uit drie andere provincies die van ons willen leren hoe je de preventie moet aanpakken."