'Burgemeester is al snel aangeschoten wild', weer lek rond benoeming
In Den Bosch werd raadslid Sjef van Creij door de politie van zijn bed gelicht en een aantal dagen vastgehouden en verhoord. Van Creij - nog steeds verdachte - hangt een geldboete en, in het ergste geval, een jaar cel boven het hoofd. Nog geen maand later is er alweer een lek bij een burgemeestersbenoeming in Brabant, deze keer in Nuenen.
Bestuurskundige Linze Schaap snapt dat er hard wordt opgetreden tegen dit soort lekken: "Wie als raadslid in een vertrouwenscommissie gaat zitten, belooft dat hij of zij geen dingen openbaar maakt. Daar teken je gewoon voor. Doe je dat niet, dan volgt er een aanklacht."
LEES OOK: Opgepakt raadslid burgemeesterlek Sjef van Creij op vrije voeten
Waarom is er een 'vertrouwenscommissie' nodig bij zo'n aanstelling. Moet dat wel allemaal zo geheimzinnig?
"In Nederland wordt de burgemeester officieel aangesteld door de minister. De gemeenteraad geeft alleen advies. Het idee achter die geheimhouding is dat de minister zijn handen vrij heeft om tegen het advies van de raadsleden een ander te benoemen."
"In dit systeem is zo'n herbenoeming eigenlijk een soort functioneringsgesprek. Het is in vrijwel elke organisatie normaal dat de persoonlijke informatie uit dit soort gesprekken geheim blijft. Als je het zo bekijkt, is het dus helemaal niet zo raar dat dit geheim wordt gehouden."
Het gaat om een benoeming van een publiek figuur, zou dit niet überhaupt gewoon in het openbaar moeten?
"Dat is een politieke discussie. Maar als je iets afspreekt met elkaar dan moet je ervan op aan kunnen dat anderen zich daar aan houden. Wanneer je het niet met die geheimhouding eens bent, moet je niet in zo'n commissie gaan zitten. "
"Het zegt ook iets over de betrouwbaarheid van raadsleden als ze deze informatie zomaar delen. Het is goed dat daar naar gekeken wordt. Bedenk ook: andere betrokkenen kunnen zich niet verdedigen omdat ze een geheimhoudingsplicht hebben."
In Nuenen is de burgemeester gewoon opnieuw benoemd met steun van een ruime meerderheid. Hoe schadelijk is zo'n lek dan?
"Het kan heel schadelijk zijn voor een burgemeester als bekend wordt dat bepaalde raadsleden aan hem twijfelen. Een burgemeester kan dan zomaar aangeschoten wild worden."
Hoewel het lekken schadelijk is, is het volgens Schaap moeilijk om uit te bannen: "In andere landen worden burgemeesters direct gekozen. De burgers kunnen hem wegstemmen wanneer hij niet bevalt. Er zijn ook landen waar de gemeenteraad de burgemeester kiest. Dan heb je dit probleem in ieder geval niet."
Reactie Van de Donk
De commissaris van de Koning, Wim van de Donk, is om een reactie gevraagd op de kwestie. Zijn woordvoerder laat weten dat er contact is geweest tussen Van de Donk en burgemeester Houben. “Hij vindt het een ernstige en bedenkelijke zaak”, aldus de woordvoerder. Verder wil hij geen commentaar geven.