Dat wapen was altijd gericht op criminele leden maar is nu ook gericht op de club zelf. Dat is bijzonder, want je kunt je afvragen of de hele club fout is als enkele leden de bak in draaien. Een club verbieden is dan ook ook zeldzaam in Nederland.  

Racisten en pedofielen
Iedereen mag in Nederland een club oprichten: meestal in de vorm van een vereniging of stichting. Dat is zelfs geregeld in artikel 8 van de Grondwet. Onze 'basis-wet' beschermt alle clubs. Je moet het wel heel bont maken wil je verboden worden. Maar in dat artikel staat dat er grenzen zijn. Als de openbare orde in het geding is, mag het OM ingrijpen. 

Dat speelde de laatste pakweg 25 jaar een paar keer. Een voorbeeld is de politieke partij CP'86. Die werd door de rechtbank Amsterdam in 1998 buiten de wet gesteld, wegens racisme. Dat proces duurde overigens jaren. In 2014 werd de vereniging Martijn verboden, omdat de club seks verheerlijkte tussen kinderen en volwassenen.

In het geval van Satudarah gaat het om heel wat anders: misdrijven, zoals witwassen, wapenbezit en drugshandel. De club wordt vaak in verband gebracht met criminaliteit. Iedere keer wijst het OM naar hun hesje. Zowel gewone leden maar ook kaderleden moesten de afgelopen jaren de gang naar de rechter maken.

Broers in bestuur
De Tilburgse broers en bestuursleden die dinsdag werden gearresteerd stonden al eerder voor de rechtbank, na het onderzoek met de codenaam Akutan. Ze werden begin dit jaar veroordeeld voor vergelijkbare misdrijven, maar niet voor lidmaatschap van een criminele organisatie.

De rechtbank in Breda zag geen 'duurzaam en gestructureerd samenwerkingverband', wat wel nodig is. Mede daarom vielen de straffen een stuk lager uit. Dat element, lid zijn van een bende, was voor het OM reden om in hoger beroep te gaan.

Alle leden fout?
Ook deze keer zijn de Tilburgse bestuursleden gearresteerd voor lidmaatschap van een criminele organisatie. Het landelijk parket van het OM lijkt het nu weer te proberen. Mocht dat deze keer wel lukken en de rechtbank gaat mee in de redenering, dan kan dat de positie van het OM verstevigen in de strijd voor een verbod.

Het lastige is wel dat de rechter een afweging moet maken: vanaf hoeveel criminele leden is de hele club crimineel? En vooral ook: wanneer is een club een gevaar voor de openbare orde? Of is dat meer iets wat uitgaat van individuele leden?

Stichting was al een keer doelwit
Opmerkelijk in de aanklacht de vorige keer, in de zaak Akutan: de stichting Southern Comfort Maluku was ook aangeklaagd. Volgens het OM is dat de rechtspersoon achter de Tilburgse chapter van Satudarah. De aanklacht was iets relatief kleins: overtreding van de telecomwet. De stichting had illegale zendapparatuur in het clubhuis aangelegd. Maar het OM leek daarmee wel te willen zeggen: sommige leden zijn fout, maar de club is ook fout.

Saillant detail: die stichting zit aan de Azuurweg in Tilburg, waar dinsdag een garagebox werd doorzocht en een blinkende Harley Davidson naar buiten kwam. 

Moeizaam proces
Het OM werkt al langer aan een verbod op Satudarah. Die nieuwe weg slaan ze nu voor het eerst in. De route loopt via het Burgerlijk Wetboek. Daarin staat beschreven wanneer je een club kan verbieden en hoe je dat doet.

Het OM verwees dinsdag naar een vergelijkbare procedure die al bijna een jaar geleden is ingezet in Utrecht, tegen MC Bandidos.

Moeizame weg vol hobbels
Mocht de rechter tot een verbod komen, dan zal er nog een lange juridische weg volgen. De kwestie zal tot de hoogste rechter worden uitgevochten: via gerechtshof en Hoge Raad uiteindelijk naar de Europese rechter.

Het OM slaat Satudarah nu dus met twee wetboeken om de oren. Of ze ook deze klap kunnen incasseren net als voorgaande keren, dat is lastig te voorspellen.