Volgens de krant wordt gesjoemeld met laadgegevens van vrachtwagens, omzeilen chauffeurs gps-controles en worden administratie en laboratoriummonsters vervalst. Met name in de Peel is een hecht netwerk ontstaan waarin alle partijen nauw samenwerken. Daar komt bij dat het toezicht door landelijke overheidsdiensten zoals NVWA en ROV schromelijk tekort schiet.

LEES OOK: Het uitgebreide onderzoek van NRC

Roba
In het artikel worden sommige overtreders met naam en toenaam genoemd. Onder hen het laboratorium Roba in Deurne. Het is een van de drie landelijk erkende labs voor het analyseren van mest en het grootste ‘mestlab’ in de regio. “Het Deurnese lab kreeg in 2009 een veroordeling aan de broek voor het ‘veelvuldig’ manipuleren van mestmonsters en de mestboekhouding”, aldus NRC.

Mestmonsters
De belangen zijn groot. In de mestverwerking gaat jaarlijks 500 miljoen euro om, zo becijfert NRC. Het is lucratief om te frauderen. Niet alleen door het gehalte aan fosfaat en stikstof in de laboratoriummonsters te verhogen. Boeren en transporteurs verdoezelen ook hun werkelijke mestboekhouding door lege vrachtwagens te laten rijden die op papier volgeladen zijn met mest. Zo lijkt het alsof er gier wordt afgevoerd, maar in werkelijkheid gaat de mest de grond in. Dat is goedkoper dan werkelijk afvoeren per vrachtwagen, wat zo'n duizend euro kost. Door de illegale dumping raakt het grondwater sterk verontreinigd.

Rabobank en advocatenkantoor
Dan is er nog de discutabele rol van de Rabobank, die fraudeurs financieel bleef steunen. Ook advocaten zouden een dubieuze rol spelen, volgens NRC.

Journalisten van de krant gingen in gesprek met onder meer Theo Linssen van Linssen Advocaten in Tilburg, ‘het grootste advocatenkantoor van het mestland’. Het kantoor heeft notoire overtreders zoals Anthony van den B. en Harrie van G. uit Lierop juridisch bijgestaan. De eerste schikte voor vier ton, de tweede werd veroordeeld tot een boete van een kwart miljoen euro. De advocaten zijn nooit veroordeeld, meldt NRC, hoewel er stevige vermoedens waren bij justitie dat ze hebben geholpen bij opzetten van een schijnconstructie.

Cumela-bestuurders beboet
Cumela is de brancheorganisatie voor ondernemers ‘in groen, grond en infra’, waartoe de mestvervoerders horen. De NRC concludeert dat sommige bestuursleden niet brandschoon zijn. Twee bestuursleden zijn meermaals beboet door NVWA, blijkt uit het onderzoek van de krant. En begin oktober was er een inval bij mestbedrijf Arts in Stevensbeek. De financieel directeur van dat bedrijf is ook bestuurslid van Cumela.

Desondanks zegt Cumela zaterdagochtend 'geschokt' te zijn door de onthullingen. "Frauderen met mest is ontoelaatbaar. Brancheorganisatie CUMELA Nederland ageert daar krachtig tegen", schrijft de brancheorganisatie.

Controle faalt
Het verhaal in NRC schetst een onthutsend beeld over de falende controle. In Oost-Brabant en Noord-Limburg rijden dagelijks 600 mesttransporten terwijl de NVWA daar maar vijf controleurs tegenover kan zetten. “Boeren en mestondernemers kennen hun namen, gezichten en de kentekens. Ze appen elkaar als ze in zicht zijn’, schrijft NRC.

ZIE OOK: 'Ruim 10 miljoen euro boete voor mestvervoerbedrijf Daas BV'