De krant schrijft op basis van eigen onderzoek dat 64 procent van de boeren, transporteurs, mestverwerkers en handelaars in die regio’s fraudeert of verdacht wordt van fraude met mesttransport, vervalsen van administratie of het omzeilen van gps-controles. Schouten wil snel opheldering van de sector.

'Niet brandschoon'
Schouten zegt in een reactie: “Dit maakt mij echt boos. Dit is niet alleen schadelijk voor het milieu, maar ook voor de sector zelf. Ik wil na het weekend direct om tafel met de betrokken brancheorganisaties. En ik verwacht van hen tekst en uitleg te krijgen.”

Dat “de mestwereld - op zijn zachtst gezegd - niet brandschoon is” was volgens Schouten al bekend. “Maar dit geeft wel aan dat het diep zit en dat er kennelijk op tal van fronten wordt samengewerkt.”

LEES OOK: ‘Omvang mestfraude is enorm, controle faalt’

Overschot fosfaat en stikstof
NRC deed uitgebreid onderzoek naar de praktijken en vroeg gegevens op bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en de Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland (RVO).

Veehouders mogen slechts een deel van de varkens- en koeienmest uitrijden. Dit ter voorkoming van een overschot aan fosfaat en stikstof in de grond. De rest moet worden afgevoerd, maar dat kost 1000 euro per vracht. Boeren werken daarom samen met transporteurs en doen alsof ze mest vervoeren. De administratie klopt, maar in de
praktijk rijden vrachtwagens leeg heen en weer.

'Regels naleven'
Cumela is de brancheorganisatie, waartoe de mestvervoerders horen. De NRC concludeerde dat sommige bestuursleden niet brandschoon zijn. Twee bestuursleden zijn meermaals beboet door NVWA, blijkt uit het onderzoek van de krant.

Desondanks zegt Cumela zaterdagochtend 'geschokt' te zijn door de onthullingen. "Frauderen met mest is ontoelaatbaar. Wij ageren daar krachtig tegen", schrijft de brancheorganisatie in een persbericht. “Frauderen leidt tot milieuschade en oneerlijke concurrentieverhoudingen. Regels zijn er om na te leven”, aldus Michiel Pouwels van Cumela. 

Tendentieus
In het NRC-artikel komt ook het Tilburgse advocatenkantoor Linssen ter sprake. Het kantoor is gespecialiseerd in de agrarische sector en stond in het verleden notoire overtreders juridisch bij.

Maurice Stassen van het kantoor noemt het artikel ‘tendentieus’. “De schrijver van het artikel heeft een rit gemaakt met een mestvervoerder die regels wist te omzeilen. Dat is uitgesmeerd over de hele sector. We herkennen ons niet in het geschetste beeld. We hebben de indruk dat er wordt geprobeerd om een advocatenkantoor in het complotverhaal te trekken.”

'Mestfraude zorgt voor slechte waterkwaliteit'
Dijkgraaf Lambert Verheijen van Waterschap Aa en Maas reageert geschokt op het artikel over de grootschalige mestfraude. "Het bevestigt ons vermoeden dat mestfraude bijdraagt aan de slechte waterkwaliteit in oost-Brabant."  Uit controles van het waterschap blijkt al tien jaar dat de kwaliteit van het water niet verbetert, ondanks scherpere mestregels. "Wij wisten al langer dat er ergens een gat zat."

De milieuschade als gevolg van de mestfraude is groot, zegt Verheijen. "Wij investeren jaarlijks tientallen miljoenen in betere waterkwaliteit en dat is meteen zichtbaar in een explosie van meer bloemen, planten en vissen. Maar het neemt ook meteen af als er weer volop stikstof en fosfaat geloosd wordt."