Handhaving is er voldoende. Het ontbreekt echter aan effectieve straffen. “Het is net zoals iemand die door rood rijdt in het verkeer. Hij betaalt de boete, maar daarmee is de kans op herhaling niet uitgesloten. Met certificering of een puntensysteem zoals bij de laboratoria wordt toegepast, kun je mestfraudeurs er veel beter uitfilteren.”

Uitgesmeerd
Aan het woord is Iwan Gijsbers. Zijn bedrijf werd zaterdag in NRC in één adem genoemd met een reeks fraudegevallen in de mestverwerking. Gijsbers herkent zich absoluut niet in het beeld dat de krant schetst. “Een aantal excessen wordt nu over de hele branche uitgesmeerd.”

LEES OOK: 'Omvang mestfraude is enorm, controle faalt'

'Te klantvriendelijk'
NRC meldt dat ROBA laboratorium in 2009 is veroordeeld voor het manipuleren van de mestboekhouding. Gijsbers nuanceert het verhaal. “Het laboratorium is in 2000 gestart toen het systeem voor het analyseren van mest amper in gang was gezet. We zijn toen ‘te klantvriendelijk’ geweest met mestbonnen en vervoersdocumenten. De veroordeling betrof verkeerde administratieve handelingen van voor 2004."

"In de jaren tussen de overtreding en de veroordeling hebben we schoon schip gemaakt. Mijn vennoot die destijds leiding gaf aan het lab, heb ik uitgekocht. Ook is onze bedrijfsstructuur aangepast om nieuwe fouten uit sluiten. Nadien hebben we nooit meer problemen gehad.”

Toets
ROBA laboratorium kan ook niet anders, want ieder jaar worden de zes laboratoria in Nederland getoetst door de Raad van Accreditatie. Ook neemt de overheid steekproeven ter controle. De Raad bepaalt wie mestmonsters mag analyseren en de gegevens registreert.

De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) neemt het advies van de Raad vervolgens over. ROBA laboratorium is door de RVO erkend. Gijsbers is daarom verbaasd dat zijn lab nu weer in verband wordt gebracht met de omvangrijke mestfraude.

Verpakking
Het lab heeft over hele land klanten. Het gaat om loonwerkers en transporteurs die mestmonsters naar het lab sturen. Als er met de verpakking is gerommeld, is ROBA dat verplicht te melden.

LEES OOK: Frauderende mestbedrijven: Milieuwfederatie wil helft minder vee

Mestkorrels
Conclusies trekken aan de hand van het gehalte fosfaat en stikstof in de mest is een ander verhaal. “We weten niet wat er aan de voorkant met de inhoud is gebeurd. Bovendien verschillen de gehaltes omdat er diverse technieken zijn om mest te verwerken. Mestkorrels zijn bijvoorbeeld veel geconcentreerder en bevatten daarom hogere waarden dan vloeibare mest.”

Keten
ROBA laboratorium koppelt de gegevens van de monsters terug naar zowel de klanten als de overheid. Daarna worden alle data bewaard. “Dat is ons deel in de keten”, zegt Iwan Gijsbers.