Wat is er precies aan de hand? Vier vragen:

Hoe groot is het probleem?
Groot, volgens strafrechtadvocaat Erik Thomas: "Iedereen gruwelt, maar er wordt niks aan gedaan." Appèllen - aantekeningen van hoger beroep door een verdachte of het OM – zijn gebonden aan een wettelijk termijn. Dat is om te voorkomen dat verdachten jaren moeten wachten voor ze een uitspraak horen. De rechtbank haalt die termijn nu regelmatig niet. Dat kan er bij kleinere zaken voor zorgen dat zowel daders als slachtoffers soms jaren in onzekerheid moeten leven.

Maar volgens Thomas is er nog een ander groot probleem. "Er worden willens en wetens incomplete processen ingezonden. Bij kleinere zaken wordt regelmatig geen proces verbaal meer opgemaakt. Hierdoor verdwijnen soms hele getuigenissen." Hoewel de rechtbank al langer last heeft van lange wachttijden en bijbehorende problemen, wordt er nu steeds duidelijker een grens overtreden, zegt Thomas: "Er zijn steeds meer schrijnende voorbeelden. Het kan nu echt niet meer."

"Overwerk is van alle tijden. Waar het nu om gaat, is dat de rechters willens en wetens op de kwaliteit van dossiers beknibbelen om de termijnen te halen. Het is een glijdende schaal. Als slachtoffer én als dader moet je ervan uit kunnen gaan dat je zaak volledig wordt beoordeeld door de rechter."

Is dit alleen in Breda in probleem?
Rechtbanken met grote stapels ongelezen dossiers en te weinig mankracht is een bekend probleem. Toch lijkt het in Breda nu erger te zijn dan op andere plekken in Nederland. Het gerechtshof in Den Bosch zegt in een reactie dat zij veel hoger beroepszaken, die de rechtbank in Breda moet aanleveren, veel te laat binnenkrijgt. Ook de rechtbank in Breda erkent dat er iets moeten gebeuren.

Kamerleden Kuiken (PvdA) en Nispen (SP) schrokken zo van de situatie Breda, dat ze begin deze maand Kamervragen hebben gesteld. Zij verbazen zich naast het grote aantal vertragingen in hoger beroepszaken over de uitspraak dat bij 80% van de hoger beroepsdossiers iets niet blijkt te kloppen. Ook vragen ze zich af of de incomplete zaken leiden tot kortere straffen voor de daders.

Waar gaat het fout?
De rechtbank Zeeland-West-Brabant zegt in een reactie dat ze simpelweg niet genoeg mankracht hebben om de toenemend ingewikkelde zaken te verwerken. Daardoor blijven kleine zaken langer liggen en moeten er maatregelen worden genomen om de wachttijden niet te erg te laten worden.

Erik Thomas ziet vooral een probleem bij de Haagse politiek, die voor meer budget moet zorgen. "De rechtbank heeft niet genoeg middelen om al die zaken te behandelen. Er moet meer mankracht bij."

Wat moet er gebeuren?
De rechtbank zegt dat het zich niet in de angst van advocaten herkent dat de kwaliteit van de zaken minder wordt. "De kwaliteit van de rechtsgang heeft altijd voorop gestaan en zal voorop blijven staan." Wel bevestigt de rechtbank dat in sommige gevallen het proces-verbaal met bewijsmiddelen niet hoeft worden uitgewerkt zodat de zaken sneller in hoger beroep kunnen. De rechtbank neemt verder extra mensen aan en zegt te hopen binnen een jaar de boel weer onder controle te hebben.

Volgens advocaat Thomas kunnen de problemen alleen worden opgelost als de politiek in Den Haag zich ermee gaat bemoeien. "Er moet meer geld uit Den Haag komen om te zorgen dat de rechtbank zijn werk kan doen."