'Charters' noemen ze het in Tilburg. Het woord dat de meesten in zal vallen is oorkonde. Met de hand op perkament geschreven teksten, vaak voorzien van een indrukwekkkend waszegel. De bijna 1700 charters in Tilburg zijn tussen de tweehonderd en de zevenhonderd jaar oud.

[video:2610745]

Een van muizen vergeven zolder
Astrid de Beer van het archief heeft in het depot een tafel vol. De charters liggen in dozen maar voor de gelegenheid heeft Astrid de deksels er afgehaald. Er zijn mooie bij met hele regelmatige handschriften en fraaie hoofdletters. En er liggen er die duidelijk de tand des tijds hebben gevoeld, die ergens in het verleden in een vochtige kelder of op een van muizen vergeven zolder hebben gelegen.

Zuinige voorouders zagen er geen been in om de niet beschreven stukken uit een charter te snijden, vertelt Astrid. Ook heeft ze stukken perkament in de collectie die hergebruikt werden als map of als boekomslag. Maar de tekst is nog steeds leesbaar en kán voor historici interessant zijn.

Geld en bezittingen
De oudste stukken bevatten veel informatie over de Middeleeuwen. Vaak gaan ze over geld en bezittingen, over officiële beslissingen van de autoriteiten. Maar de informatie is niet altijd even toegankelijk, omdat de handgeschreven teksten niet altijd even makkelijk te lezen zijn. Niet iedereen schreef even duidelijk en veel schrijvers gebruikten zelfverzonnen afkortingen.

Een grote groep vrijwilligers heeft dat probleem bij de Tilburgse charters opgelost. Ze lazen de charters en noteerden de tekst woord voor woord. "Puzzelen", noemt Stef Uijens het. En zijn collega-vrijwilliger Ad Pijnenburg, die minstens tweehonderd charters ontcijferde: "Soms zaten we met vier, vijf mensen naar een woord of een zin te kijken. Samen kom je er dan meestal wel uit".

Wat spookten onze voorouders uit?
Het Regionaal Archief wordt veel gebruikt door Brabanders die hun stamboom aan het uitpluizen zijn. Ook voor hen kunnen de charters interessant zijn. Wie eenmaal weet hoe z'n stamboom in elkaar zit, wordt nieuwsgierig naar wat die voorouders allemaal hebben gedaan.

[youtube:https://youtu.be/toD_Q_kcgHA]

Astrid de Beer: "Als het gewone, netjes levende mensen waren, zal je er niet veel over terugvinden. Maar als ze veel bezittingen hadden of juist als ze criminelen waren, zou je in deze stukken nog informatie kunnen vinden."

[tweet:https://twitter.com/RATilburg/status/938701419909189632]

De charterbank in Tilburg wordt donderdag met een studiedag geopend en is vanaf dat moment via de website van het archief toegankelijk.