Rozengal
Op de foto van Gijs Jordans zie je een ragebol-achtige bol aan een rozenstruik op een hek. Wat je ziet is een gal met de naam mosgal, slaapappel, bedeguar of rozengal. Kortom, namen te over. Het woord bedeguar komt van het Frans bédégar en oorspronkelijk van het Perzische Bad-Awar en dit betekent letterlijk 'wind-bracht'. Nu weten we dat deze gal veroorzaakt wordt door een galwesp, namelijk de rozenmosgalwesp. In het begin zijn de rozengallen groen, maar ze verkleuren naar mooi rood. Op dat moment vallen ze dus pas echt goed op en dat is meestal in het najaar. Voor de benaming slaapappel is ook een verklaring, maar die moet je zoeken in het oude volksgeloof. Voorheen dacht men namelijk dat als je de rozengal voor het slapen onder je kussen legde, dat je dan een goede nachtrust had. Probeer het maar eens.

Pimpelmees
Wilma Gerritsen had kort geleden een glazen fles Roosvicee uitgespoeld buiten staan. Aan de flessenhals begon een pimpelmees te pikken. Ze vraagt zich af of pimpelmezen behoefte hebben aan zoetigheid. Volgens mij niet, maar wellicht zaten er fruitvliegjes of andere kleine insecten op die fleshals. Die lusten ze graag. Het menu van pimpelmezen is heel gevarieerd: van insecten en hun larven (rupsen) tot spinnen en andere geleedpotigen. Wordt het wintertijd, dan schakelen ze net als koolmezen over op zaden zoals van de berk, de lariks of de haagbeuk. Maar ook pinda’s in tuinen hebben ze graag, dus zie je pimpelmezen veel op de voedertafels.

Hertshoornweegbree
'Buuf' Adeline Besselink of eigenlijk haar Jan heeft een leuke vraag. Wat heeft het strooizout voor effect op de natuur...of is dit te verwaarlozen met het smeltwater? Wel, strooizout heeft wel degelijk effect. De vegetatie neemt het zout op en op plaatsen waar veel zout gestrooid wordt, gaan bepaalde planten weg. De meer algemene grassen blijven en als er dan zaad meegenomen wordt met de wielen of wielkassen van vrachtauto’s die uit streken komen met zout in de bodem gaan die planten juist daar in die bermen groeien. Zo stond er jaren in bepaalde bermen bij Helmond de plant hertshoornweegbree, vanwege het strooizout.

Parelstuifzwammen
Op de foto die Wessel Keizer instuurde, zie hele mooie witte paddenstoelen met een steel en een bolvormige hoed. De bolvormige hoed is helemaal gesloten en op de bol zitten puntjes, die er soms uitzien als parels. Vandaar ook de naam parelstuifzwam. Deze witte paddenstoelen behoren tot de buikzwammen. Wanneer deze parelstuifzwammen rijp zijn, verandert de witte kleur langzaam in een bruine kleur. Daarna komen de sporen vrij, net als bij de aardappelbovisten uit een centrale opening aan de bovenkant van het vruchtlichaam. Verse parelstuifzwammen ruiken naar radijs en zijn dan ook eetbaar. Het vaakst kom je deze parelstuifzwammen tegen bij loof- en naaldbossen, van de zomer tot in de herfst.

Amethistzwammen of rode koolzwammen
Op de foto van Juul Verheijen zie je mooie paarsgekleurde paddenstoelen in een dek van beukenbladeren. Beide gegevens duiden één naam: de rode koolzwam ofwel de amethistzwam. Deze paddenstoelen behoren tot het geslacht van de fopzwammen. De amethistzwammen zijn niet erg groot, maximaal vier centimeter. Ze groeien graag massaal onder beuken en vooral in oude beukenbossen. Toch lopen veel mensen ze vaak voorbij. Terwijl je toch denkt dat zo’n paarse paddenstoel goed moet opvallen. Dat valt echter zwaar tegen. Deze paddenstoelen vallen in zo’n beukenbladerendek juist niet op. Maar heb je er eenmaal een ontdekt, dan zie je er ineens heel veel meer.

Bunzing met kikker - Vogelbescherming
Meestal eten bunzingen knaagdieren, maar bij schaarste gaan ze over op andere dieren. Dat is te zien in het filmpje 'Bunzing met kikker' van Martijn de Boer. Dit is gefilmd in de Kaaistoep in Tilburg, rond halftien 's avonds. "Ik zat aan de andere kant van een bruggetje. Hij kwam op anderhalve meter afstand, maar durfde niet verder."
[YouTube:https://youtu.be/RHUNYy_SazE]
Teken en Lyme
Ongeveer een kwart van alle tekenbeten wordt opgelopen door kinderen van 0 tot en met 17 jaar. Een nieuwe uitzending van Topdoks brengt de tekenbetenproblematiek op een voor kinderen interessante manier onder de aandacht. Teken worden in deze uitzending mooi in beeld gebracht net als levende borreliabacteriën die Lyme veroorzaken. Overigens is de uitzending voor volwassenen net zo leuk en informatief.

Presentatrice Rachel - bekend van onder andere het bij kinderen populaire programma Checkpoint - gaat in deze uitzending met Arnold van Vliet met een tekendoek op tekenjacht in het bos en laat zo zien waar de teken zitten. Veel mensen denken nog steeds dat teken in bomen zitten. Zij laten echter zien dat de teken vooral op de strooisellaag, in het gras en laag in de struiken zitten.

Ondanks dat we nu de winter ingaan, blijft er een kans op tekenbeten zodra de temperatuur boven de vijf graden Celsius komt. De afgelopen weken zijn er diverse meldingen van tekenbeten en Lyme binnengekomen via Tekenradar gemeld. Komende week loopt de maximumtemperatuur naar verwachting weer op tot boven de tien graden Celsius dus is het verstandig om het lichaam goed te checken na een bezoek aan het groen. Het is een kleine moeite.

Europees bos kan broeikasgasuitstoot compenseren
De Europese bossen leveren op dit moment al een belangrijke bijdrage bij het tegengaan van klimaatverandering. Niet alleen wordt er veel CO2 'vastgelegd' in het bos, maar door een actief beheer worden ook houtproducten geproduceerd waardoor wordt bespaard op energie-intensieve materialen zoals beton en staal. Dit vermindert de CO2-uitstoot.

Natuurtip
In nationaal park De Groote Peel wordt zondag 24 december van tien uur 's ochtends tot een uur 's middags een winterstiltewandeling georganiseerd. Dit hoogveengebied is niet alleen erg mooi, maar ook heel erg stil. Hoe stil? Dat kun je ‘horen’ tijdens deze sfeervolle winterwandeling. Een bijzondere natuurbelevingstocht van zes kilometer, waarin je heerlijk tot rust komt en geniet van de natuur.

De excursie start bij buitencentrum De Pelen aan de Moostdijk 15 in Ospeldijk. Deelname kost vijf euro per persoon. Reserveren kan online. Meer informatie is te verkijgen via staatsbosbeheer.nl.