De Zeeuwse journalist Kees Slager maakte een uitgebreide reconstructie van de ramp, sprak met vele ooggetuigen en publiceerde in 1992 het standaardwerk en in 2010 een indrukwekkend fotoboek. Een greep uit de dramatische gebeurtenissen van die lange dag.

Orkaan

Zaterdag 31 januari: een orkaan boven Schotland zorgt voor een zware noordwesterstorm die ons land teistert met windkracht 11 tot 12 die avond. Springvloed stuwt het zee- en rivierwater nog verder op. Weerkundigen en vissers zien al vroeg dat het mis gaat. De zwakke dijken zijn niet berekend op dit natuurgeweld.


Op de radio worden nog wel waarschuwingen uitgezonden voor gevaarlijk hoog water. Maar om middernacht sluiten de twee Hilversumse radiozenders altijd traditioneel met het Wilhelmus en wordt het stil. Tot acht uur zondagochtend kan niemand radiowaarschuwingen verzenden. Dankzij waakzame mensen, zoals de burgemeester van Willemstad, worden er toch nog veel mensen gealarmeerd en overleven mensen de ramp die komen gaat.

Dijkdoorbraak bij De Hel

02:00 uur. Er komen alarmerende berichten over water dat over de dijk stroomt langs Fort de Hel bij Willemstad.  Brandweerlieden uit Fijnaart die zijn uitgerukt zien huizen instorten en mensen verdwijnen in de golven, in de buurt van de dorpsschool van Heijningen gaat een heel gezin ten onder in het kolkende water. De burgemeester van Willemstad belt legerkazernes in Bergen op Zoom, Vught en Roosendaal om hulp te vragen. In de hele delta slaan dorpelingen alarm, met sirenes en kerkklokken. Maar sommigen kunnen al geen kant meer uit, en klimmen op het dak van hun huis dat instort en wegdrijft in de koude golven. Velen horen niks en verdrinken.


03:45 uur. Het gaat op meerdere plekken fout. Het zeewater slaat vier gaten in de dijken bij Nieuw Vossemeer en stroomt met een rotgang de polders in bij Nieuw-Vossemeer en Halsteren. Op de Kortendijk sterven zeven bewoners, op de Pelsendijk 23 mensen. Velen worden verrast in hun slaap en hebben geen schijn van kans.

Kinderwagen meegesleurd

Reddingsacties lopen op drama's uit. Brandweerlieden proberen op buurtschap Slikkenburg bij Halsteren een moeder met een kind in een kinderwagen te redden, maar een grote vloedgolf vaagt iedereen weg. Moeder en kind verdrinken, samen met de brandweercommandant. Hele families verdrinken in Halsteren. Nelly verliest die nacht elf familieleden.


04:00 uur Op de kazerne in Roosendaal maken 45 commando's zich op voor hulpverlening aan Willemstad. Het eerste water stroomt dan Wilemstad in, zowat zonder slachtoffers want iedereen is gewaarschuwd, buiten het stadje vallen wel slachtoffers, in de Ruigenhilsepolder, waar een ouder echtpaar verdrinkt.

'Breaking news'

04:28 uur. Persbureau ANP verspreid aan alle redacties een 'newsflash' met daarin de melding dat er overstromingen zijn. Maar de impact is gering, de radio is stil. De situatie is onoverzichtelijk. Veel is nog onduidelijk maar er zijn dan al veel doden en vermisten.


04:30 uur. de dijken bezwijken bij Klundert. Ondanks de sirenes is niet iedereen tijdig gewaarschuwd. Aan de Langeweg verdrinkt een heel gezin op een boerderij: vader en moeder met zeven kinderen.


05:00 uur. het Rode Kruis alarmeert in de uren die volgen alle colonnes in het westen van Nederland.


08:00 uur. Generaal Warringa mobiliseert het leger in Brabant: soldaten moeten met spoed naar hun garnizoen, zonder overleg met de minister want die is onbereikbaar.


09:30 uur. Via de Hilversumse zenders worden alle Nederlandse militairen door de chef-staf gemobiliseerd en teruggeroepen van weekendverlof. Duizenden soldaten stappen op de trein.

Drijvend kinderbedje

Als het licht wordt op deze zondagochtend 1 februari, is pas duidelijk hoe groot de ontreddering en chaos zijn. Een beroemde foto op de Oude Heijningsedijk toont vluchtende inwoners tussen verwoestingen, dode paarden, wrakhout. En dan is er ook die aangrijpende foto van een drijvend kinderledikantje op het water tussen Willemstad en Heijningen.

Tussen het puin wordt later een foto gevonden van een onbekend jongetje. Het kind krijgt pas in 2013 zijn naam terug dankzij een oproep.

Hele gebieden afgesneden

Door de zee zijn telefoonverbindingen kapot en ook wegen zijn weg. Rijksweg 16 (de latere A16) is weggespoeld bij Klaverpolder en ook de spoorlijn Dordrecht Roosendaal is onbruikbaar. Macaber. Bij Moerdijk heeft de zee zelfs de begraafplaats omgewoeld en kisten uit de grond geslagen.


De situatie in Zeeland is nog erger, hele eilanden zijn onbereikbaar. In Oude Tonge vallen meer dan 300 doden. Iedereen die nog weg kan, vlucht. Een vluchtelingenstroom van volk en vee trekt naar hoger gelegen gebieden.

Nog meer doden

Zondagmiddag 1 februari. Een tweede vloedgolf treft het gebied. Op de Kwartiersedijk bij Heijningen probeert commando Johan Willemsen de zwangere Teuntje te redden maar de soldaat is zo uitgeput dat hij verdrinkt. Teuntje overleeft maar sterft een maand later.


Het tragische is dat mensen die de eerste vloedgolf hebben overleefd alsnog sterven. In Klundert zitten drie soldaten en een jongen van negentien in een bootje als een paard tegen het bootje aanduwt en iedereen te water raakt. De onderkoeling wordt iedereen uiteindelijk fataal. 


In de dagen die volgen komt komt een ongekende hulpactie op gang met ook nog Amerikaanse, Duitse, Engelse en Franse troepen. Later volgt hulp uit Zweden en Zwitserland en nog meer landen.

Trieste balans

Als de balans de dagen erna wordt opgemaakt is duidelijk dat de meeste doden in Heijningen vielen: 76 mannen, vrouwen, kinderen. Halsteren telde er 68, Nieuw Vossemeer 50, Klundert 17 en Steenbergen 10. Ook waren er doden te betreuren in Dinteloord (7), Zevenbergen (7), Dussen (6), Willemstad (2), Hooge en Lage Zwaluwe (2), Terheijden (1) en Raamsdonk (1). In veel plaatsen komen de slachtoffers voor eeuwig bij elkaar te liggen.