“Zeer uitgekiend, heel precies en fenomenaal om naar te kijken”, zo herinnert voetballiefhebber en taalkunstenaar Wim Daniëls uit Aarle-Rixtel zich. Chirurgenvoetbal dus.

Daniëls verzamelde ooit enkele honderden woorden die op ‘voetbal’ eindigen en bracht deze samen in een boek: Boerenkoolvoetbal. De term ‘schijtbakkenvoetbal’ waarmee trainer Gertjan Verbeek van FC Twente het spel van PSV onlangs typeerde, is dan ook de uitgelezen gelegenheid om eens met hem te praten over voetbalwoorden.

'Totaalvoetbal' en 'boerenkoolvoetbal'
En wat blijkt: de term ‘totaalvoetbal’ die volgens velen in 1974 werd bedacht door Rinus Michels voor het spel van Oranje, werd volgens Daniëls al in jaren dertig van de vorige eeuw gebruikt door River Plate in Argentinië. 

Het idee voor het voetbalwoordenboek kreeg Daniëls overigens na het zien van een voordracht van Freek de Jonge ter ere van het uitkomen van een nieuwe editie van de Van Dale, het Groot Woordenboek van de Nederlandse taal. De Jonge verbaasde zich destijds over het feit dat het woord ‘boerenkoolvoetbal’, voetbal gespeeld zonder enig vakmanschap ofwel geknoei, in het woordenboek stond. En Daniëls vond de term eigenlijk ook wel bijzonder.

Voetbal van 9 tot 5?
In het boek ook de term ‘ambtenarenvoetbal’. Geen voetbal dat gespeeld wordt tussen 9 en 5, zoals je wellicht zou denken. Maar de benaming voor de specifieke voetbalcompetitie voor ambtenaren die er ooit was.

Maar de liefde voor sportwoorden van Daniëls gaat verder dan voetbalwoorden alleen. Zo verzamelt hij voor zijn nieuwe boek, 'De taal van de fiets', woorden die, hoe kan het ook anders, met de fiets te maken hebben. Dat varieert van ‘akkefietsje’, een klein probleem met de fiets, tot ‘benefietswedstrijd’, een wielerwedstrijd voor het goede doel, en 'biografiets', een biografie over de geschiedenis van de fiets.

Heb je aanvullingen qua fietswoorden, mail deze dan vooral aan Wim Daniëls via [email protected]. Zijn fietswoordenboek verschijnt 1 mei.