Het was amateur-archeologe Hanneke van Alphen die in 2014 de eerste vondsten deed van deze vroeg-middeleeuwse begraafplaats in Uden, in het zogeheten Merovingische-tijdperk. Zittend op haar knieën bij het mannengraf in het museum wijst ze op een gouden muntje. “Dat gouden muntje, dat we ook bij de vrouw hebben aangetroffen, zat in de mond. Waarschijnlijk is het bij het begraven onder de tong gelegd om zo de reis naar het hiernamaals te bekostigen.”

Op reis naar het hiernamaals
Zo’n beetje alle grafgiften waren bestemd voor de lange reis naar het hiernamaals. “In de pot tussen de voeten zat waarschijnlijk voedsel en we hebben ook een glazen drinkbekertje en een heel mooi donker flesje gevonden", zegt Van Alphen. Ze benadrukt dat er op de hele wereld slechts negen glazen flesje bekend zijn uit deze periode. Of de twee rijk waren? Van Alphen denkt van wel. “Deze mensen hadden zulke bijzondere giften bij zich, die in die tijd bijzonder kostbaar waren. De vrouw droeg bijvoorbeeld sieraden waarvan de stenen helemaal terug te leiden zijn tot in het huidige Turkije.”

Een sleutel
De expositie over de ‘Rijke graven van stoere boeren’, kent ook een onopgelost mysterie. Op het terrein waar rond het jaar 670 de laatste doden werden begraven werd ook een sleutel gevonden. Een sleutel die gemaakt moet zijn ergens rond het jaar duizend en die niet past in de periode van de eerste Udense bewoners.

Schatkist?
Staand bij de vitrine waarin de sleutel ligt, laat Hanneke van Alphen even haar fantasie spreken. “Een sleutel past op een slot, een kapel, een kist, misschien wel een schatkist. Wij willen die schatkist vinden.” Deskundigen die ook voor een raadsel staan als het gaat over de afkomst van de sleutel, zijn hard op zoek naar een vergelijkbaar exemplaar uit dezelfde periode. Tot nu toe is er nergens een vergelijkbaar exemplaar opgedoken. “Misschien is het wel de sleutel van een heiligdom”, zegt van Alphen.

De mysterieuze sleutel, de sieraden, het zwaard, de muntjes onder de tong en de graven zijn tot 1 april te zien in het Religieus Museum in Uden