De gemeente Den Bosch wil zo veel mogelijk geregeld hebben als gedetineerden vrijkomen uit de gevangenis. Huisvesting, een identiteitsbewijs, aanvraag voor een uitkering. Maar de gemeente is een uitzondering. In veruit de meeste gevallen krijgen ex-gedetineerden nauwelijks hulp blijkt uit onderzoek van de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ). Terwijl binnen 48 uur na vrijlating de kans het grootst is dat een ex-gedetineerde weer in de fout gaat.

Gemeenten moeten veel meer aandacht voor de nazorg hebben, vindt de instantie. “De lokale verschillen zijn groot”, legt RSJ-bestuurslid Ruud Boelens. “Sommige gemeenten doen veel, maar de meesten gemeenten doen juist er slechts mondjesmaat iets aan. Terwijl betere nazorg zorgt voor minder mensen die in herhaling vallen. Dat scheelt geld en leidt tot minder slachtoffers.”

Scheiding
Jean-Pierre heeft veel baat gehad bij de nazorg van de gemeente Den Bosch. Hij werd gepakt vanwege een hennepkwekerij op zolder. “Ik had net een scheiding achter de rug, ik had een belastingschuld van 18.000 euro. Ik probeerde een oplossing te vinden met de instanties, maar dat lukte niet. En ik had ook nog twee kinderen te eten te geven. Ik wist niet meer wat ik moest doen.” Na zijn veroordeling werd zijn kamer meteen verhuurd aan iemand anders. Hij had niks meer: geen huis, geen werk, geen inkomsten.

Maar al tijdens zijn straf die hij in Grave uitzat, kreeg hij hulp van de gemeente. Een inschrijfadres werd geregeld waardoor hij een uitkering kon aanvragen. Later verhuisde hij naar een woonruimte die de gemeente speciaal voor ex-gedetineerden huurt. Dankzij een subsidieregeling is hij zelfs een studie tot ervaringsdeskundige gestart. En ook zit hij nu in de schuldsanering. “Ik heb weer een doel. Zo’n hennepkwekerij, nee, dat hoef ik niet meer.”

Bewuste keuze
Voor Den Bosch is het een bewuste keuze om te zorgen voor ex-gedetineerden. Jaarlijks komen 250 inwoners in die gemeente terug na een celstraf. Reclassering is in de meeste gevallen niet beeld, de gemeente is zelf verantwoordelijk voor de nazorg. Den Bosch heeft verschillende hulpmiddelen.

Als een gevangene geen geldig ID-bewijs meer heeft, kan die eenmalig een lening afsluiten om er een te kopen. Als een ex-gedetineerde omhoog zit met een woning, kan hij tijdelijk terecht in een van de opvangmogelijkheden in de stad of in een van de woningen die de gemeente voor ex-gedetineerden huurt van de wooncorporatie. Een uitkering wordt al tijdens de celstraf voorbereid waardoor de aanvraag makkelijker verloopt.

Alles met het doel: de kans op herhaling zo klein mogelijk maken. En het werkt, stelt de gemeente zelf. De kans dat iemand binnen twee jaar na een celstraf weer in aanraking komt met de politie, is landelijk gezien 70 tot 75 procent. Maar in Den Bosch, is het volgens burgemeester Mikkers, ongeveer 50 procent. “Daar hebben we allemaal baat bij. Het is belangrijk dat mensen niet weer in verleiding komen om criminele misstappen te zetten."