Straalgrit wordt gebruikt om metalen voorwerpen, van kozijnen tot auto-onderdelen, te ontdoen van roest of verf. De straaltechniek kent een grote groep gebruikers. Autoschadeherstellers, bouw- en schildersbedrijven, zware industrie maar ook gemeenten stralen in eigen beheer.

Leverancier Eurogrit leverde straalgrit dat mogelijk al sinds mei 2015 met asbest is vervuild. Het grit komt volgens de inspectie uit Oekraïne en is in Nederland verkocht aan ongeveer 600 bedrijven en organisaties. 

Kanker

Op de lijst die SZW woensdag publiceerde, blijken namen te staan als Rijkswaterstaat, Shell, AKZO Nobel, Blokker, McDonald's. In Brabant gaat het onder meer om Bol.com in Waalwijk en Brabanthallen in Den Bosch. 

Volgens Inspectie SZW lopen de werknemers van de bedrijven op de lijst kans dat ze zijn blootgesteld aan stofdeeltjes met asbest. Dat kan, zelfs na tientallen jaren, leiden tot bepaalde vormen van kanker. Momenteel loopt nog een onderzoek van TNO dat voor de zomer moet uitwijzen hoe ernstig de situatie voor de betrokken werknemers precies is.

Straalwerk

Navraag bij diverse Brabantse bedrijven die op de lijst staan, levert een zeer divers beeld op. Zo is bij Autoschade Leo Brans in Erp al het straalgrit door de leverancier Eurogrit opgehaald. Dat gebeurde in oktober 2017, vrijwel direct nadat SZW het bedrijf op de hoogte had gesteld. "We gebruiken het straalgrit amper omdat we het meeste straalwerk uitbesteden", aldus een woordvoerder van Brans.

Bij ATM in Moerdijk wordt gebruikt straalgrit gereinigd. Na de eerste melding van SZW heeft het bedrijf de installatie stilgelegd en direct al het straalgrit laten onderzoeken. "Hoewel we op de lijst staan, is gelukkig in geen enkele partij straalgrit asbest gevonden" vertelt een woordvoerder van ATM.

Proefmonsters

Voor Bilfinger Industrial Services in Roosendaal hangt de vlag er anders bij. Op diverse locaties werd het werk stilgelegd, de omgeving afgezet en de arbeidsplek afgedekt. Het bedrijf liet meteen onderzoek doen. Bij sommige proefmonsters werd een lage concentratie asbest aangetroffen. Hoewel van de minst schadelijke soort was de bedrijfsleiding 'zich wezenloos geschrokken'. 

Het afvoeren van het verontreinigde straalgrit en het opruimen van de vervuilde werkplekken is na een half jaar bijna afgerond. "Natuurlijk moet het werk verder, maar onze eerste aandacht gaat natuurlijk uit naar onze werknemers", zegt een woordvoerder van Bilfinger.

Het bedrijf hield afgelopen zes maanden verschillende bijeenkomsten voor de medewerkers waar deskundigen tekst en uitleg gaven. Ook is er een mogelijkheid voor werknemers om zich te laten registreren. "Iedereen die ook maar vermoedt dat hij of zij in aanraking kan zijn gekomen met het vervuilde straalgrit, kan zich opgeven. Daar is veel gebruik van gemaakt", laat Bilfinger weten.