Oortjesziekte op azalea
Dankzij de vele foto’s heb ik goed kunnen uitzoeken wat ik zie op de foto die Chris van der Ziel me mailde. Het zijn geen galnoten op de azalea’s, maar gallen. Deze zijn veroorzaakt door een schimmel. Deze schimmel heeft de mooie naam oortjesziekte, de wetenschappelijke naam is exobasidium japonicum. Deze schimmel veroorzaakt opgezwollen, enigszins kromgegroeide bladeren. Later worden deze bladeren bedekt met een wit poeder, maar dat zijn dus de sporen van die schimmel. Als de bladeren bruin worden, vallen ze van de azalea af. Op de websites van Biocontrole of Ecostyle kun je zien wat je hier tegen kunt doen.

Bruine kikker
Op de foto die Mieke en Jan Alberts instuurden, zie je een kikker met een bruine kleur en donkerbruine vlekken. Mieke en Jan vragen zich af of dit een bruine kikker is of een heikikker. Dit is een mooie bruine kikker, want deze kikker mist een duidelijke streep op het midden van de rug en dat heeft de heikikker wel. Voor de rest lijken heikikker en bruine kikker heel veel op elkaar, afgezien van het feit dat de heikikker een meer spitse snuit heeft. Die heeft de kikker op de foto van Mieke en Jan niet. Tot slot komen heikikkers meer voor op open plekken met kleine poelen zoals vennen, bospoelen, heidevelden en duinpannen, terwijl de gewone bruine kikker ook voorkomt in steden en dorpen.

Amerikaanse nerts
Thieu Sillekens stuurde mij twee filmpjes en vroeg zich af of het dier op die beide filmpjes een nerts zou kunnen zijn. Dit dacht hij op basis van internet, maar nertsen leven hier in principe niet. Vandaar dat hij acht aan een ontsnapte nerts. Ik heb de filmpjes bekeken - het zijn helaas geen YouTube filmpjes dus kan ik deze hier niet plaatsen - en ben het met Thieu eens: dit is een nerts. Vooral het gedrag - dichtbij de mens komen - en de bijna zwarte kleur van de vacht doen me denken aan de Amerikaanse nerts. Deze nertssoort komt oorspronkelijk uit Noord-Amerika. Dit is dus duidelijk een exoot. Amerikaanse nertsen werden in Europa ingevoerd voor de pelsdierfokkerij. Nu komen er verspreid in Europa ontsnapte en verwilderde exemplaren voor. Ik heb een foto gevonden van een Amerikaanse nerts die hierbij geplaatst.

Gewone doodgraver
Op de foto van Mieke Gijzen zie je een kever met oranje en zwarte kleuren. Deze soort behoort tot de groep van de doodgravers en dit exemplaar heet gewone doodgraver. De doodgraverfamilie is een hele belangrijke, want deze verwijdert dode dieren in de natuur. De mannetjes speuren naar kadavers, want die hebben een zeer goed reukzintuig. Daarna lokt het mannetje de vrouwtjes met lokstoffen. Daarna keuren de mannetjes en vrouwtjes de bodem en indien nodig wordt het kadaver verplaatst.  Als de bodem goedgekeurd is, wordt het kadaver ingegraven door de aarde eronder weg te duwen. Het hele kadaver moet onder de grond liggen, dan kan er pas gepaard worden. Na de paring wordt het mannetje weggejaagd en knaagt het vrouwtje een kuiltje in het aas waar ze haar verteringssappen in spuit. De eitjes worden in een gang afgezet dichtbij het kadaver. De vrouwtjes van deze gewone doodgraver blijven bij de eitjes tot die uitkomen. Daarna lokken ze de jongen, die na vijf dagen uitkomen, met tsjirpen naar het kadaver. Overigens zijn volwassen kevers ook erg nuttig. Zij eten de vliegenmaden op de kadavers. De gewone doodgraver op de foto zit overigens vol luizen of teken en dus geen jonge kevers.

Eikenroofvlieg
Op de foto die ik kreeg van Jan Hamers zie je een grijs lang insect. Het lijkt wel een beetje op een verlengde vlieg. Soorten van dit exemplaar noemen we roofvliegen en die zijn heel nuttig voor ons. Roofvliegen jagen namelijk op insecten zoals vliegen en muggen. Ze zijn heel behendig en snel en hebben een korte, stevige priksnuit. Met die snuit doorboren ze de gevangen prooi en zuigen die leeg. De meest voorkomende roofvlieg in onze omgeving is de eikenroofvlieg en zo te zien is dat ook het insect op de foto. Tot slot heb ik nog nooit gehoord of gelezen dat eikenroofvliegen mensen kunnen steken, net zo min als vliegen dit kunnen. Volgens mij zijn het hun sappen die irritatie kunnen opleveren bij de mens. Dit voelt misschien als een steek.

Spechten
Lisette van Helden maakte twee fraaie filmpje. Op de ene film zie je een zwarte specht met drie jonkies.
[YouTube:https://youtu.be/6MZNx9sP0q0]
Op het tweede videootje zie je zwarte spechten die wachten op een maaltijd.
[YouTube:https://youtu.be/wFg5Aon0r74]

Kamer, herstel ons landschap
Dinsdag vergaderden de Tweede Kamerleden over de achteruitgang van het aantal insecten in Nederland. Goed al die aandacht daarvoor, maar laat de Kamer die aandacht nu ook omzetten in actie. Het gevaar dreigt anders dat het debat niet veel meer oplevert dan de wens voor aanvullend onderzoek.

Tips voor een tuin zonder gif
Help de hommel, de honingbij en álle insecten die het zo moeilijk hebben door nooit meer gif te gebruiken in uw tuin. Ook de vogels zullen je dankbaar zijn. Maar dit is gemakkelijker gezegd dan gedaan... Wat te doen met bladluizen, mieren, wespen en naaktslakken? Hierbij een aantal tips om eventuele overlast te voorkomen, zónder gif.

Alle tuinen in Nederland bij elkaar vormen een enorm natuurlijk leefgebied voor insecten, dus samen kunnen we écht een verschil maken als we geen gif meer gebruiken. Natuurlijk moeten de gifstoffen die zoveel ellende aanrichten bij insecten worden verboden in de landbouw, de tuinbouw en de particulieren tuinen. Maar al voordat bij beleidmakers het kwartje is gevallen, kunt je zelf je steentje bijdragen. Mooi meegenomen: wie insecten helpt, helpt ook meteen de roodborstjes, kikkers, winterkoninkjes, vleermuizen en álle andere insecteneters: heel veel vliegen in één klap.

Mieren: laat ze verdwalen
Tenzij hordes mieren uw huis binnendringen en richting de jam marcheren, is er geen enkele reden om die te bestrijden. In de tuin ruimen ze juist veel andere insecten op. Mocht u zich al storen aan het zand tussen de steenvoegen dat uit hun nesten komt: dat is snel weggeveegd. Als ze over de ontbijttafel beginnen te krioelen, kunt u een paar dingen doen.

Tip één: breng de mieren in de war. Leg iets op hun mierenpaadje dat sterk ruikt, zoals pepermunt, komkommer of zeepsop. Als je hun spoor onderbreekt, verdwalen ze en gaan op zoek naar ander voedsel. Zorg er verder voor dat ze niets zoets vinden in je huis, want daar zijn ze dol op. En zoek de miereningang van je huis om die hermetisch af te sluiten met kit of fijnmazig gaas.

Slakken: lok ze weg of in de val
Iets goeds over slakken: ze houden je tuin schoon door verrotte plantenresten op te eten. Toegegeven, naaktslakken eten ook uw levende planten op en dat is jammer. Planten die ze niet lusten zijn de akelei, goudsbloem, anjer, geranium, het viooltje, varen, de Oost-Indische kers, lavendel en geurende kruiden. Plant daar dus flink wat van.

Maak verder gebruik van de natuurlijke vijanden van slakken, zoals vogels en egels, door uw tuin een fijne plek voor hen te maken. Ook kunt je de slakken lokken met een halve meloen en ze ver weg weer uitzetten. Minder vriendelijk, maar wel effectief is de slakkenval: een grotendeels ingegraven jampotje met bier, waar ze in kruipen en verdrinken. Uitgebreide uitleg staat op de website van Milieu Centraal. 

Luizen: knijp er een paar fijn
Als je de eerste bladluizen in de tuin signaleert, knijpt je er het best een paar fijn op een blaadje. Natuurlijke luizenvijanden zoals het lieveheersbeestje ruiken dit en leggen hun eitjes dan in de buurt. Moeilijk, maar je moet de luizen dus even hun gang laten gaan, dan lost het probleem zich vanzelf op. Je kunt de luizen in de tussentijd wel wegspuiten met water.

Als de lieveheersbeestjes niet snel genoeg komen naar jouw zin, dan kun je ook zakjes met larfjes kopen en in de tuin hangen. Zo’n larf eet wel tachtig bladluizen per dag. En zorg natuurlijk voor veel bloeiende planten in uw tuin, zodat er genoeg voedsel is voor volwassen lieveheersbeestjes. Meer informatie over luizeneters staat op: Zonderisgezonder.be.

Natuurtip
Tot en met 29 oktober kun je dagelijks tussen negen uur 's ochtends en elf uur 's avonds deelnemen aan historische fietsspeurtochten rond Zundert. De historische fietsspeurtocht is een fotozoektocht van 39 kilometer in de gemeente Zundert. Tijdens de route kun je zelf de frappante overeenkomsten ontdekken tussen gebouwen en landschapselementen uit Vincent Van Gogh's jeugd en de onderwerpen en thema's van zijn schilderijen. Je ziet "Zundert door de ogen van Vincent". De route van de fietsspeurtocht is op verschillende plekken in Zundert verkrijgbaar en kost 2,50 euro. Het boekje bevat de fietsroute, een deelnameformulier, een beetje geschiedenis, foto's van de te zoeken elementen, bijpassende schilderijen en fragmenten uit zijn brieven.  Er kan overal op de route gestart worden: in Zundert, Rijsbergen, Achtmaal en Wernhout. Informatie is verkrijgbaar via [email protected] of telefonisch via 06 –10 08 42 54.