Het ging lange tijd heel slecht met hem. Sander kwam in 2003 in het nieuws na de ontvoering van meer dan honderd cavia's bij kinderboerderijen in Bergen op Zoom, Steenbergen en zijn toenmalige woonplaats Roosendaal. Hij nam de knaagdiertjes mee, deed er experimenten mee en doodde ze in de magnetron. Wie weet zou hij dat later ook wel met mensen doen, was toen de vrees. Vandaar de opname in een tbs-kliniek.  Dat verliep ook heftig omdat hij daar een bom in elkaar probeerde te knutselen en zichzelf en zijn therapeut wilde opblazen.  

Schieten bij het ziekenhuis
In 2012 leek hij op de goed, kwam hij vrij maar hij ging weer de mist in. Uit het ziekenhuis in Roosendaal jatte hij rubberhandschoenen en plastic riempjes. Toen een beveiliger hem achterna kwam, schoot hij in de lucht met een pistool. Dat was de opmaat voor zijn tweede tbs, waar hij nu nog steeds in zit.  

"Het gaat best goed op dit moment. Ik volg een programma met dagbesteding. Ik werk in een houtwerkplaats. En ik volg onderwijs: schriftelijk, Engels." Sander komt rustig over en beantwoordt alle vragen vriendelijk. Bij eerdere zittingen kwam hij veel afweziger over.  

'Vooruitgang geboekt'
Zijn behandelaar zit naast hem en vertelt meer over het rapport dat ze in de kliniek in Balkbrug over hem hebben geschreven. Het risico op herhaling is 'matig'. De stoornissen waaronder asociale trekken en autisme, zijn er nog steeds. Het impulsieve en het opzoeken van grenzen is ook nog steeds zichtbaar, vertelt ze. Maar ze voegt eraan toe: "Er is vooruitgang geboekt." Daarom mag hij binnenkort naar een afdeling met iets meer vrijheden.  Toch weigert hij nog steeds therapie, omdat hij dat allemaal al een keer heeft meegemaakt, naar eigen zeggen. De behandelaar ziet nog wat mogelijkheden.  

Vluchtgevaarlijk
Die mogelijkheden zien ze op het ministerie van Justitie en Veiligheid in Den Haag dus niet. Want de ambtenaren daar besloten om zijn status als 'extreem beheers- en vluchtgevaarlijke' bewoner, te handhaven. "Dat deed een beetje pijn", zegt Sander. 

"Het is ongelofelijk frustrerend", noemt Sander's advocaat dat. En hij suggereert dat dat met de ophef heeft te maken van de laatste tijd. Ophef rond tbs'ers en Michael P. in het bijzonder.  Er zijn meer advocaten die daar nu tegenaan lopen.  

Porno
Door al die beperkingen, is het voor Sander moeilijk om contact te houden met de buitenwereld, waaronder zijn vriendengroep. Het liefst zou hij een mobieltje hebben, maar dat zit er voorlopig niet in. De rechter vraagt op zitting naar een incident van alweer een tijdje geleden. Bij een kamercontrole werd een usb-stick gevonden met porno en Sander zou toen boos hebben gereageerd, erkende hij. "Ik zei 'dan ga ik een maand niet werken'. Tot hier en niet verder." Ook maakte hij al een alarmsysteem kapot.  

Twee jaar extra
De officier van justitie zei dat het risico op gewelddadig gedrag nog te hoog is. Ze noemde het 'positief' dat er minder incidenten zijn, maar ziet nog te weinig vooruitgang. "Er zijn nog stappen te zetten. Hij zou de aangeboden hulp moeten accepteren." Vandaar, de eis: voortzetting van de tbs met twee jaar. De behandelaar is het daarmee eens. De advocaat voegde daar aan toe dat een jaar geschikter is, vanwege de vooruitgang.  

Het is duidelijk dat het nog jaren gaat duren voordat Sander op eigen benen mag staan via begeleid wonen bijvoorbeeld. 'Toekomstmuziek' noemde de hoofdbehandelaar dat. Sander zei aan het eind van de zitting: "Het liefst zou ik gewoon mijn begeleid verlof willen opstarten." Die fase van langzaam terugkeren in de maatschappij lijkt intussen nog heel ver weg. De enige zekerheid nu is dat de rechtbank over twee weken beslist over de toekomst van Sander.