Een splinternieuwe porseleinen wc-pot, een volledig bankstel van luxemerk Chesterfield, een babybedje en een metershoge stapel aan rommel. Het is de vangst na één uurtje lopen door West-Brabantse natuur met De Jonge: "Dit lag er gisteravond allemaal nog niet." Een groot deel van de vondst had waarschijnlijk nog een mooi zakcentje kunnen opleveren op Marktplaats, constateert hij: "Maar dat was blijkbaar te veel moeite." 

De Jonge kan tijdens zijn dagelijkse rondes in het buitengebied inmiddels nauwelijks meer om al het afval heen: "Ik ben nu drie weken terug van vakantie en heb al tientallen dumpingen gezien. Er zitten dagen bij dat ik vijf, zes of zelfs zeven dumpingen tegenkom." Dat zijn soms twee kleine vuilniszakken restvuil en soms hele huisraden. "We zien echt de gekste dingen voorbijkomen." 

Steeds erger
En het wordt steeds erger, constateert De Jonge: "We zien de laatste jaren duidelijk een stijgende lijn, er wordt meer en meer gedumpt." Het is inmiddels een van de donkere kanten van zijn werk geworden: "Neem nou twee kleine zakjes met groenafval die ik net vond. Die kun je gratis naar de milieustraat brengen, maar in plaats daarvan rijdt iemand dus stiekem in het donker naar het bos om ze met kloppend hart in de berm te gooien. Daar begrijp ik echt niks van." 

De toename van rommel betekent dat de boswachters een fors deel van hun tijd kwijt zijn aan opruimen. "Op het moment dat het hier ligt, zijn wij eigenaar van dit afval. Wij moeten onze uren en geld dan dus besteden aan het opruimen van deze troep". Het gaat jaarlijks om vele duizenden euro's aan afvoerkosten en manuren die eigenlijk in natuurbeheer zouden moeten worden gestoken. Om nog maar te zwijgen over de miljoenen die mede vanwege dit probleem in handhavingspersoneel moet worden gestopt. "Maar het ergste is natuurlijk dat we onze prachtige natuur vervuilen met al deze rotzooi."

Weinig cijfers
Hoe groot het probleem precies is, is heel moeilijk te achterhalen. In tegenstelling tot drugsafval - dat andere grote milieuprobleem waar boswachters mee worstelen - wordt het dumpen van 'gewoon' afval nauwelijks bijgehouden in Brabant. De Brabantse Milieufederatie deed in april een steekproef en constateerde dat er jaarlijks ongeveer vijfduizend afvaldumpingen in de provincie zijn. Veruit het grootste deel van deze dumpingen bestaat uit huis- tuin- en keukenafval, bouwmaterialen, groenafval én asbest.

Het lijkt vooral in West-Brabant wel erger dan op veel andere plekken, constateren zowel De Jonge als Frans Swinkels van de Milieufederatie. Een directe verklaring hiervoor is moeilijk te geven aangezien er nauwelijks onderzoek naar is gedaan. Maar Swinkels heeft wel een idee: "In Oost-Brabant kun je afval makkelijker kwijt bij gratis inzamelpunten. In West-Brabant moet je vaker betalen. Je ziet dat er op plekken, waar voor bepaalde soorten afval meer betaald moet worden, vaker wordt gedumpt." In West-Brabant geldt sinds een aantal jaar de zogenaamde Diftar-regeling. Dat houdt in dat mensen maar een beperkt aantal kilo's restafval gratis kunnen inleveren, en er geldt een beperking op het aantal bezoeken aan de milieustraat.

'Een dumper is een stumper'
Het probleem heeft inmiddels ook de provinciale politiek bereikt. Zo is er geld vrijgemaakt voor 2019 en 2020 om extra handhavers in het buitengebied in te kunnen zetten. En er komt op initiatief van D66 een campagne om de bewustwording over het dumpen van afval te vergroten. Inspiratie: de in Zeeland en Friesland georganiseerde campagne 'Een dumper is een stumper'. "Mensen zijn zich vaak niet bewust dat het milieu lijdt onder het afval", zegt Statenlid Femke Dingemans (D66). "We willen mensen leren dat het echt een milieudelict is om te dumpen."

Ze pleit er ook voor om de drempels die bij milieustraten worden opgeworpen weg te nemen. "Er zijn nog te veel regeltjes waardoor mensen niet met hun afval bij de milieustraat terechtkunnen. Helaas komt het dan vaak in de natuur terecht."

Aandacht
De Jonge is ondertussen blij met de aandacht uit het provinciehuis. "De provincie heeft door hoe groot het probleem is. Dat is goed nieuws." Hij is vooral voorstander van meer voorlichting: "Veel mensen weten niet eens wat een milieustraat kost en dat veel dingen daar gewoon gratis zijn." 

Ondertussen worden de boswachters met behulp van de politie steeds behendiger in het opsporen van dumpers. Zo kan de voormalig eigenaar van de babykribbe zijn borst natmaken: "Er zit hier een streepjescode op, die zouden we wel eens kunnen traceren.