Stuifmail zondag 23 september: vuurwants, reuzenbovist, eekhoorns, veldkrekel en eekhoorntjesbrood

23 september 2018 om 09:09
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur op de radio. Luisteraars kunnen vragen insturen via [email protected]. Vandaag besteedt Frans aandacht aan de vuurwants, een reuzenbovist, eekhoorns, een veldkrekel en eekhoorntjesbrood.
Profielfoto van Peter de Bekker
Geschreven door

Vuurwants
Op de foto van Frans Haine zie je een rood insect met zwarte tekeningen en direct achter de kop een driehoekje. We hebben te maken met een vuurwants. In principe zijn deze wantsen planteneters, maar ze gaan bij een tekort aan voedsel ook wel over tot het leegzuigen van dode insecten. Mocht daar ook een tekort aan zijn, dan overvallen ze ook levende insecten en soms gaan ze zelfs over tot kannibalisme. Vuurwantsen kunnen niet vliegen. Ze gebruiken het opgezogen plantensap als chemisch afweermiddel tegen vijanden zoals vogels. Met hun vuurrode kleur en masker 'waarschuwen' ze vogels hiervoor.

Reuzenbovist
Op de foto die Alfred Janssen me stuurde, zie je een witte wat langgerekte bol. Alfred vraagt zich af wat dit voor een vreemd ding is. Dit vreemde ding is rond deze periode - de herfst - niet echt vreemd, want wat hij gefotografeerd heeft is een reuzenbovist. Reuzenbovisten zijn saprofyten die je kunt tegenkomen in tuinen, bossen of op weilanden. Deze soort is vooral te vinden op zandgronden. In het begin zijn reuzenbovisten - die zo’n tachtig centimeter in doorsnee kunnen worden - wit maar ze worden later geelachtig. Op het moment dat de sporen rijp zijn, verandert de kleur in olijfbruin. Het geheel wordt dan vezelig. Meestal laten de reuzenbovisten dan los en rollen ze door de omgeving. Ze laten dan hun miljarden sporen door de wind verspreiden.

Eekhoorn met walnoot
'Buuf' Adeline Besselink vraagt zich af of eekhoorns ook vissen eten. Ik hebt dit nog nooit gezien, maar eekhoorns zijn omnivoor en dat betekent dat ze in feite alles eten. Dus vissen zullen ze - als ze die te pakken krijgen - ook best wel opeten. Dagelijks moeten eekhoorns vijf procent van hun lichaamsgewicht aan voedsel binnenwerken. Ze pakken dan ook alles wat ze tegenkomen. Maar ze zijn vooral op zoek naar boomzaden - zoals eikels, noten en zaden van de kegels van naaldbomen - en knoppen van bomen, bladeren, bessen, paddenstoelen, rupsen, vogeleieren en zelfs jonge vogels. Een variatie van zowel plantaardig als dierlijk voedsel, dus. Ook leggen ze een wintervoorraad aan. 

Veldkrekel
Op de foto die ik kreeg van Jessica van den Brand zie je een geheel zwart insect met aan de voorkant twee wat langere sprieten en aan de achterkant twee kortere sprieten. We hebben hier te maken met een veldkrekelmannetje, want vrouwtjes hebben een heel duidelijk zichtbare legbuis. Met deze legbuis worden de eitjes in de bodem afgezet. Veldkrekels komen vooral voor op zonnige, droge en schrale lichtbegroeide plaatsen. Je komt ze vooral tegen kortgrazige graslanden en onze Brabantse heidegebieden. Veldkrekels zijn insecten die niet vliegen - terwijl ze wel vleugels hebben - en klimmen. Je kan deze warmteminnende insecten dus vooral op de bodem tegenkomen. Veldkrekelmannetjes zingen vooral in het eerste deel van de avond  en nacht, maar dan pas vanaf een temperatuur van tussen de 12 en 13 graden.

Eekhoorntjesbrood
Max van Grinsven zag afgelopen week diverse paddenstoelen en een daarvan was een paddenstoel met een dikke steel en een bruine hoed. Nu vraagt Max zich af of dit eekhoorntjesbrood geweest kan zijn? De foto die hij hiervan maakte, is mislukt. Deze vraag is lastig te beantwoorden, want boleten zoals eekhoorntjesbrood en kastanjeboleten hebben allebei een mooie bruine hoed en wat dikkere stelen. Ze komen ook allebei nu al voor. Voorlopig houd ik het dan maar op eekhoorntjesbrood omdat deze soort veelal hele dikke stelen heeft. Ik heb een foto hiervan toegevoegd, zodat Max kan bekijken of zijn gevonden paddenstoel hierop lijkt.

Kraanvogels
Jeroen Verburg filmde duizendenkraanvogels die over het zuid en van Limburg trokken.  
[YouTube:https://youtu.be/wilX3PCVmsQ]
Het gaat overigens goed met de kraanvogels in ons land. Dit jaar waren er maar liefst 32 broedpaartjes in Nederland. Een absoluut record, de populatie groeide spectaculair met liefst 45 procent ten opzichte van 2017. Driekwart van de paren verblijft in Drenthe en Friesland, maar vanuit daar verspreiden ze zich over het land. Nieuw is dat de kraanvogels dit jaar voor het eerst ook broeden in Brabant en Limburg.

 Tiny Forest verbindt buurt met natuur
De provincie gaat zeven gemeenten helpen om Tiny Forests aan te leggen. Dit zijn dichtbegroeide, inheemse bossen ter grootte van een tennisbaan, die grotendeels worden onderhouden door buurtbewoners. Dit initiatief komt voort uit een oproep van het IVN. Het IVN kan dankzij de financiering van de Postcodeloterij één Brabantse gemeente (Den Bosch) helpen met de aanleg van vier Tiny Forests. In totaal gaven nog zeven Brabantse gemeenten aan interesse in zo'n minibos te hebben: Boxtel, Breda, Dongen, Halderberge, Helmond, Oss en Roosendaal.

- Een Tiny Forest stimuleert de biodiversiteit: een bos van tweehonderd vierkante meter bestaat uit veel verschillende soorten bomen. Deze bomen trekken weer insecten en vogels aan.

- Zo'n bos brengt natuurbeleving dichterbij. De afstand tussen mens en natuur is momenteel groter dan ooit. Een Tiny Forest voor de deur prikkelt de nieuwsgierigheid en biedt mensen de kans om de natuur in de eigen leefomgeving te ontdekken en daarover te leren.

- De aanleg van Tiny Forests vergroot de waterbergingscapaciteit, verbetert de luchtkwaliteit en zo'n minibos gaat hittestress tegen.

- Tot slot heeft zo'n bos een positief effect op de gezondheid: meer natuur in de buurt kan zorgen voor minder stress en stressgerelateerde klachten.

Natuurtip
Zaterdag 29 september kunnen natuurliefhebbers van halftwee 's middags tot acht uur s avonds meedoen aan een paddenstoelenwandeling. Deelnemers wandelen onder leiding van een gids zo'n 2,5 uur door natuurgebied De Brand. Terwijl zij de frisse herfstlucht opsnuiven, vertelt een ervaren duingids alles over eetbare paddenstoelen die je daar tegenkomt. Bij terugkomst kunnen de deelnemers lekker zelf aan de slag tijdens een kookworkshop onder leiding van een chefkok. Het arrangement is inclusief viergangendiner. Je kookt met ingrediënten die worden ingekocht door Sprankenhof, dus er wordt niet geplukt of gejaagd onderweg. Wij zijn zuinig op ons prachtige park.

Deelnemers wordt gevraagd om kwart over één 's middags aanwezig zijn en stevige, waterdichte wandelschoenen te dragen. De kosten bedragen 54,95 euro. Deelnemers word wel gevraagd zich aan te melden.  

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.