LEES OOK: Bouwvakker Cor kreeg een ongeval op de bouwplaats en kan nu niet meer lopen

 “Wij maken ons grote zorgen om de werkdruk in de sector”, zegt regiobestuurder Rob van Gemert van FNV Bouw. “Omdat de werkdruk toeneemt verslapt heel vaak de aandacht voor veiligheid.” Vooral op kleinere bouwplaatsen en bij ZZP’ers gaat het vaak mis. 

Onder de radar
Sinds 2009 komen er gemiddeld 18 bouwvakkers per jaar om in Nederland. In 2017 waren het er 20. Het aantal niet dodelijke, maar wel ernstige, ongevallen ligt nog vele malen hoger. Maar niet alle ongevallen worden gemeld. “Dat komt ook voort uit dat bouwvakkers angstig zijn voor hun werkgever”, zegt van Gemert. “Werkgevers hebben ook de neiging om ongevallen in de doofpot te stoppen. Ze willen geen arbeidsinspectie over de vloer. Veel blijft onder de radar.”

Van Gemert ziet wekelijks schrijnende situaties op bouwplaatsen. Zo kwam hij afgelopen zomer, toen het 30 graden was, op een bouwplaats in Brabant zonder drinkwatervoorziening voor de bouwers. “Bouwvakkers moesten uitklokken en door een poortje gaan voordat ze konden drinken. Vooral voor ZZP’ers is dat onwerkbaar. Die kregen niet betaald in de tijd dat ze een slokje water gingen halen.” Ook was er toen op veel bouwplaatsen onvoldoende schaduw, geen zonnebrand aanwezig en waren er geen afspraken gemaakt over luchtige kleding.

“Anderzijds is het bij slecht weer vaak een moeras op de bouwplaats. Ook ligt er regelmatig rommel en zijn steigers niet gecertificeerd gebouwd.” Niet alleen de FNV, maar ook de arbeidsinspectie concludeerde dit jaar in een rapport dat de veiligheid op bouwplaatsen aan de wensen overlaat.

Crisis
De toenemende onveiligheid heeft een aantal belangrijke oorzaken. Door de bovengemiddelde economische groei in de bouw is de werkdruk hoog. Opdrachtgevers willen dat projecten zo snel mogelijk klaar zijn, en vaak is daar ook nog een bonus aan gekoppeld. “Hoe sneller opgeleverd, hoe meer geld.”

Ook hebben veel bouwbedrijven tijdens de crisis bezuinigd. Nu is er weer heel veel werk en komen bedrijven mensen en materiaal te kort. “Dat zorgt voor gevaarlijke situaties.” Daarbij is er ook nog een taalprobleem. “Er is vaak een groep vaste medewerkers met daaromheen een flexibele schil van mensen uit allerlei landen. Bijvoorbeeld Polen en Roemenen. Dan is goed communiceren met elkaar lastig.”

Cao
Vijf maanden geleden werd een nieuwe cao voor de bouw afgesloten. Toch maakt de vakbond graag nog een aantal aanvullende afspraken. “We willen meer controle op de steigerbouw en veel meer voorlichting over veiligheid.” Ook moet de cultuur in de bouwsector echt om, besluit de regiobestuurder. “In de bouw spreekt niemand elkaar op veiligheid aan. Het is echt een mannencultuur.”