Parkeergarage Eindhoven ingestort door fout neerleggen van vloer, oordeelt Onderzoeksraad
Eerder concludeerden twee onderzoeksbureaus al in opdracht van hoofdaannemer BAM en Eindhoven Airport dat de directe oorzaak een fout in de zogeheten bollenvloer betrof. Volgens de OVV schuilt de fout echter in hoe de vloer is neergelegd en kwam die fout al zeker twee maanden eerder aan het licht. Daarmee ligt de schuld volgens de Raad ook bij bouwbedrijf BAM, dat te haastig en onder financiële druk wilde presteren.
Reacties van BAM, D66 en gemeente
De Tweede-Kamerfractie van D66 heeft gezegd een hoorzitting te willen. "We waarderen de zorgvuldigheid en diepgang van het onderzoek'', aldus een woordvoerder van BAM, dat met alle betrokkenen spreekt om te kijken wie nu voor de kosten moet opdraaien. Burgemeester John Jorritsma onderschrijft de conclusie dat de risico's beter beheerst hadden moeten worden. Hij voegt eraan toe dat de gemeente gaat onderzoeken of haar organisatie is ingericht 'op het optimaal beleggen van de aandacht voor constructieve veiligheid.'
Draaien bollenplaten
De bollenplaten werden in de parkeergarage een kwartslag gedraaid, wat niet gebruikelijk is. Daardoor kwamen er naden te liggen op de plekken waar de vloer het meest doorbuigt. De wapening onder de vloer was te kort voor zoveel buiging, waardoor deze de hoge temperatuur op de dag van de instorting niet aankon en bezweek.
Al twee maanden voordat de garage instortte, waren er volgens de OVV signalen die wezen op een ontwerpfout. "Er kwamen scheuren in de vloeren en er stonden plassen water op. Er waren dus al indicaties, maar niemand heeft de verantwoordelijkheid genomen om te kijken wat daar aan te doen. Men is gewoon doorgegaan met bouwen. Er is een groot aantal bedrijven met zo’n bouw bezig en er is geen duidelijk overkoepelende verantwoordelijkheid voor de veiligheid. Iedereen doet wat, maar als het misgaat, dan wijst men voornamelijk naar elkaar en heeft men niet echt het gevoel zelf gefaald te hebben", vertelt voorzitter van de OVV Tjibbe Joustra.
"Niemand zag aanleiding om de veiligheid in twijfel te trekken, terwijl dit wel had gekund en gemoeten", zo leest het rapport, dat scherp uithaalt naar bouwbedrijf BAM. "Het is in Nederland nog nooit eerder voorgekomen dat een gebouw met garage, busterminal en restaurant, dat op het punt stond te worden geopend, instort. Dat is iets wat we alleen van televisiebeelden uit hele verre landen kennen. Dat gebeurt nu ook in Nederland als je veiligheid niet op de eerste plaats zet", aldus Joustra. De bouw van de garage verliep volgens de OVV onder grote tijdsdruk en ging vroeg gepaard met financiële tegenslagen.
“Dat zorgde ervoor dat werd gewerkt in een klimaat waarin het beperken van het verlies en het halen van de planning prioriteit hadden." Opdrachtgever Eindhoven Airport toonde volgens de Raad bovendien te weinig betrokkenheid bij de kwaliteit van de bouw.
Eindhoven Airport zegt als opdrachtgever van volgende bouwprojecten 'in de toekomst meer bijdrage te willen leveren om dit soort gebeurtenissen te voorkomen'. Het rapport van de Onderzoeksraad bewijst volgens de directie van de luchthaven 'dat een goed contract nog geen garantie is voor een veilige uitvoering'.
Volgens Joost Meijs, algemeen directeur van Eindhoven Airport NV, is dit een 'wake-up call'. Volgens Meijs kunnen alle betrokken partijen de juridische verantwoordelijkheden aan de voorkant nog zo helder met elkaar afspreken, 'uiteindelijk moet een gebouw gewoon blijven staan'.
Uiteindelijk trekt de Onderzoeksraad het probleem breder dan Eindhoven Airport, en zegt ze dat de gehele bouwsector te weinig zelfreflectie k ent en er teveel partijen naar elkaar wijzen na een fout, de laagste prijs vaak de overhand krijgt en dat veiligheid zelden kan worden gegarandeerd. D66, SP en VVD willen daarom een hoorzitting om de bouwbedrijven ter verantwoording te roepen.
Eerder conclusies
Honderden gebouwen in heel Nederland met soortgelijke vloeren werden op last van het ministerie van Binnenlandse Zaken gecontroleerd en indien nodig aangepast. Dat op basis van de conclusies van de twee bureaus die eerder onderzoek deden naar de oorzaak.
Sommige schoolgebouwen, universiteiten en kantoorpanden werden maanden gesloten. Een splinternieuw gebouw van Windesheim Hogeschool in Zwolle is nog steeds dicht. De Onderzoeksraad stelt 'better safe than sorry', maar hoopt dat er tijdens die onderzoeken dus ook is gekeken naar hoe de platen zijn neergelegd.
Op de vraag of dezelfde fouten bij de bouw van de nieuwe parkeergarage van Eindhoven Airport zijn vermeden, kan de Onderzoeksraad kort zijn. "We hebben de details over bouw nog niet ingezien, maar we mogen het hopen." Volgens BAM zijn de platen in de nieuwe garage wel goed neergelegd. De kosten van de nieuwe garage zullen hoger uitvallen dan oorspronkelijk in het contract stond.
Bij nieuwe panden met vloerplaten zoals in de ingestorte parkeergarage in Eindhoven, wordt sinds dat incident goed gelet op de constructie. Dat zegt een woordvoerder van brancheorganisatie VNconstructeurs.