Dode boomstam met uitsteeksels
Op de foto van Gradje Brouwers zie je een stam van een dode boom met enkele uitsteeksels. Brouwers vraagt zich af wat dit zijn. Naar wat ik altijd begrepen heb zijn deze puntjes of uitsteeksels beginpunten van de aanleg van takken, die zich daarna niet ontwikkeld hebben. Dat niet ontwikkelen kan overigens allerlei oorzaken hebben.

Blindwants
An Roelen stuurde me twee foto's van insecten. De vorige - de vedermot - heb ik vorige keer behandeld en nu het tweede insect. Naar mijn idee behoort dit insect tot de blindwantsen. Deze wantsenfamilie heeft de naam te danken aan het feit dat deze dieren geen puntogen hebben. Verder hebben ze een vrij broos langwerpig of ovaal lichaam met sterk uiteenlopende kleuren en tekeningen. De lengte van deze blindwantsen varieert van twee tot zestien millimeter. Wantsen leven vooral van plantensappen, maar er zijn ook aaseters en rovers onder deze blindwantsen.

Knut
Harrie Brokken is zondag 14 oktober flink gestoken door kleine zwarte vliegjes of mugjes. Hij vraagt hij zich nu af wat dit precies waren. Volgens mij waren het knutjes. De knutjes behoren tot de orde van tweevleugeligen oftewel diptera. Ze behoren tot de familie van de motmuggen. Knutjes komen massaal tevoorschijn op het eind van de dag als er een lage zon staat en weinig wind. Ze hebben een hekel aan de volle zon, maar tijdens warme dagen kunnen ze in de schaduw wel volop aanwezig zijn. Knutjes zijn kleine maximaal vier millimeter grote mugjes met korte poten. Ze hebben stekende monddelen en op de vleugels donkere vlekjes. Maar die zie je nauwelijks, zo klein zijn ze. Het zijn ook bij de knutjes de vrouwtjes die steken. Zij zuigen bij gewervelden zoals de mens bloed weg voor hun eieren. De steek van deze zeer kleine plaaggeesten kan een heftige, pijnlijke jeuk veroorzaken.

Grote lijster
Op de ietwat vage foto die Jeanne van Vlimmeren instuurde, staat een vogel die op de borst wat vlekken heeft. Volgens mij gaat het hier om een grote lijster. Grote lijsters behoren tot de lijsterfamilie net zoals bijvoorbeeld de merel. Grote lijsters zijn binnen de familie van lijsters binnen Europa de grootste lijsters en daarmee is dit ook de grootste zangvogel binnen deze groep. Grote lijsters hebben grijsbruine vleugels en een gevlekte ietwat gelige borst. Het menu van deze prachtige vogel bestaat uit insecten, larven, rupsen, wormen en slakken. Dit alles zoeken ze het liefst op graslanden of bij gazons. In het zuiden noemen ze de grote lijster ook wel mistellijster - een oude benaming - omdat deze vogels dol zijn op de bessen van de maretak of mistletoe. Daarmee is deze grote lijster dan ook dé verspreider van deze mooie struikjes, want deze bessen zijn kleverig en de zaden blijven in de snavel hangen. Dat is lastig en dus zoekt hij bomen op om die snavel schoon te vegen. De zaden blijven in de bomen achter en schieten daar wortel.

Iers waarschuwingsbordje Japanse duizendknoop
Op de foto van Jan Blaas staat een waarschuwingsbordje uit Ierland over de Japanse duizendknoop. Ik snap dit bordje best wel, want als mensen deze planten gaan knippen of maaien gaat de verspreiding nog verder. Hoe is deze plant dan in hemelsnaam hier terechtgekomen? Dat is de schuld van de Duitse arts Von Siebold, die in de negentiende eeuw de plant meenam vanuit Azië naar Nederland. Hij begon in Leiden een kleine tuin met exotische planten. De arts beschouwde de plant als een van zijn mooiste planten, met zijn felgroene bladeren en witte bloemetjes. Aangestoken door hem namen menige tuinliefhebbers uit andere delen van Europa de plant ook de grens over, onder meer naar Engeland. Daar zijn ze nu niet blij mee, want vanwege de enorme groeikracht - hij wordt soms wel vier meter hoog - heeft de Japanse duizendknoop in Engeland veel schade aangericht. Zoveel dat grond met de plant niet meer vervoerd mag worden zonder een speciale vergunning. Zo ook in Ierland.

Steenmarter
De Zoogdiervereniging heeft een informatiefilmpje gemaakt over het leven van de steenmarter, de martes foina.

'Rewilding': van droom naar data
Steeds meer diersoorten sterven uit of verdwijnen uit hun oorspronkelijke leefgebied. Zo verdwijnt ook de cruciale bijdrage van deze dieren aan het ecosysteem. Een mogelijke remedie biedt 'rewilding': het bewust terugbrengen van zulke ontbrekende schakels in de ketting. In het gerenommeerde tijdschrift Phil Trans B laat Liesbeth Bakker (NIOO-KNAW) zien waarom dat een veelbelovende aanpak is.

Al sinds onze vroegste voorvaderen zich begonnen te verspreiden, neemt de druk op de dierenwereld toe. Vooral grote dieren zijn het slachtoffer van 'overexploitatie' door de mens: van de grote grazers die uitstierven tijdens de prehistorie tot aan de olifanten en neushoorns die vandaag de dag ten prooi vallen aan stropers. Intussen krijgt diezelfde mens steeds meer te maken met de impact van wereldwijde veranderingen zoals de opwarming van het klimaat. Gevolg: een toename van rampen zoals natuurbranden en overstromingen.

Otter
Vrijdag 26 oktober vond in Den Bosch de kick-off plaats van het project 'Welkom Otter'. In dit project werken de gemeenten Den Bosch en Oss , waterschap Aa en Maas en waterschap De Dommel samen met ARK Natuurontwikkeling aan het toegankelijk maken van de provincie Noord-Brabant voor de otter en daarmee ook voor andere diersoorten in de noordoostelijke hoek van deze provincie.

Natuurtip
Zondagmiddag 4 november wordt er van halfdrie tot vier uur 's middags een wandeling georganiseerd door de vesting Heusden. De rondleiding start bij het bezoekerscentrum Heusden aan de Pelsestraat 17. Onderweg vertelt een gids bevlogen over de geschiedenis van Heusden, de vestingwerken en legt die het strategische belang van de vestingwerken uit. 

Je kunt tot vijf dagen van te voren online reserveren. Daarna kan dit alleen nog telefonisch: 0416-662 100. Kaarten zijn op de dag zelf - indien nog beschikbaar - ook aan de balie verkrijgbaar.