Grote gele kwikstaart
Op de foto van Frans Relou zie je een grote gele kwikstaart. Hij heeft deze vogel nog nooit eerder bij zijn vijver gezien. Frans vraagt zich af of dit nu vaker gaat gebeuren. Nou, er komen de laatste jaren steeds vaker grote gele kwikstaarten voor in ons land. Dit heeft volgens mij vooral te maken met het feit dat onze beken weer meanderend stromen door Nederland. Dit betekent dat er voor de grote gele kwikstaarten weer meer kans is op het vinden van voedsel en dat er meer mogelijkheden zijn om nesten te bouwen. Nu het dit jaar zo droog is geweest en beken droog staan, moeten zij op zoek gaan naar andere voedselbronnen. Dan zijn vijvers uitermate geschikt.

Baardmos
Op de foto die ik kreeg van Heleen Verduyn zie je een warrig groen organisme aan een takje hangen. Heleen wil graag weten wat dit is. Wat ze heeft gefotografeerd, is baardmos. Het tweede deel van de naam baardmos is verwarrend, want dit is geen mos. Het is kórstmos. Korstmossen zijn organismen die uit twee delen bestaan: schimmel en alg. In ons land kennen we 624 soorten korstmossen. Baardmos is er daar een van. Baardmossen zie het meest in wat vochtige bossen. Ze hebben vanuit een centraal punt een struikachtige bouw. Aan baardmossen kun je trouwens goed zien hoe het gesteld is met de luchtverontreiniging. Hoe langer de baardmossen zijn des te zuiverder is de lucht.

Paddenstoelen
'Buuf' Adeline Besselink vraagt zich af of het klopt dat we heel weinig paddenstoelen zien dit jaar. Het antwoord is: ja. We zien wel paddenstoelen, maar het zijn er veel minder dan andere jaren. We hebben namelijk een lange periode met warmte en nauwelijks vocht gehad. Deze beide zaken zorgen voor veel minder paddenstoelen. Met sneeuw en kou in het vooruitzicht zullen er ook niet veel paddenstoelen verschijnen. Het lijkt wel een beetje of we de herfst overslaan dit jaar.

Koolmees
Els de Vries vraagt zich af wat een koolmees nu doet in een nestkastje. Naar de winter toe zoeken vogels een goed winterverblijf. Daar horen ook nestkastjes bij. Soms zitten er in koude winters zelfs een aantal vogels bij elkaar in zo'n nestkastje. Daarnaast worden nestkastjes geïnspecteerd op voedsel, want ook diverse insecten en spinnen gebruiken de nestkastjes om de winter door te brengen. Helaas redden zij het niet als de koolmees hen ontdekt heeft. Overigens is deze koolmees er keurig op tijd bij, want komende week wordt er zoals gezegd sneeuw verwacht.

Grote Sponszwam aangetast door lagere schimmel, mogelijk een zwameter
Jacky Smit vroeg al eerder wat er of de foto staat die zij instuurde. Ik heb toen al geantwoord dat dit een grote sponszwam is. Maar waarom deze grote sponszwam niet bleekgeel tot bruingeel maar blauw is, kon ik nog niet met zekerheid zeggen. Ik dacht dat deze grote sponszwam aangetast was door een soort lagere schimmel, maar ik had dit nog nooit eerder gezien. Dus heb ik er maar een kenner, Bart Horvers, bijgehaald. "Dit ziet er spectaculair uit", reageert hij. "Ik denk dat deze sponszwam inderdaad geïnfecteerd is door een lagere schimmel, misschien een zwameter. Ik heb dit nog nooit eerder waargenomen.“ 

Paddenstoelen
Dit jaar zijn er zoals gezegd weinig paddenstoelen te zien, maar dat was op 2 november 2003 wel anders bij boswachterij Dorst. Een klamme ochtend met soms wat motregen weerhield fotoclub G&B Breda er niet van om er op uit te trekken. De druppeltjes op de bodembedekking verrijken de opnamen. Dit filmpje van Frank van der Sanden geeft de sfeer weer.

Na 47 jaar weer haring in het Haringvliet
Sinds vrijdag 15 november worden de Haringvlietsluizen regelmatig op een kier gezet. Daardoor herstelt na precies 47 jaar de verbinding van de Rijn en de Maas met de Noordzee. Dit is een belangrijke stap voor de natuur en het herstel van een dynamische delta met internationale impact.

Enkele highlights:

• honderd hectare drooggevallen natuur is weer onder invloed gebracht van het - brakke - water. Door het herstellen van oude kreken kan het water van de Haringvliet de natuurgebieden weer in- en uitstromen.

• Zo'n 230 hectare nieuwe deltanatuur, waaronder een nieuw vogel- en viseiland: Bliek.

• Gezenderde steuren zijn uitgezet en verregaand onderzoek heeft in beeld gebracht hoe de steur - als boegbeeld voor alle trekvissen - kan terugkeren in Nederland.

• Herstel van schelpdierbanken in de 'voordelta': de eerste tekenen van leven zijn zichtbaar op de proeflocaties van schelpdierbanken onder water.

• De unieke Haringvlietnatuur is voor de mens op vele plekken toegankelijk en beleefbaar gemaakt via de aanleg van steigers, een snelle vaarverbinding vanuit Rotterdam en Dordrecht, wandel- en fietspaden, uitzichtpunten, natuurspeelplekken en een heel bijzonder vogelobservatorium.

Invasie witkopstaartmezen
Let de komende tijd extra op wanneer je staartmezen in je tuin of het bos ziet. Want naast ‘onze eigen’ staartmezen zijn er de afgelopen weken ook geregeld groepen witkopstaartmezen gezien. Die zijn zo mogelijk nóg schattiger en zijn in ons land in deze aantallen best bijzonder. 

De naam van de witkopstaartmezen zegt het al: deze vogels hebben spierwitte, ongevlekte kopjes die duidelijk gescheiden zijn van de zwarte nekband. Ze missen ook de kenmerkende donkere baan langs de ogen en wangen van 'onze' staartmezen. Hun vleugels laten ook meer wit zien. De tertials - veren die een deel van de slagpennen bedekken als de vogel zit - zijn namelijk grotendeels wit. Ook zijn witkoppen vaak witter van onderen.

Natuurtip
Deze zondag kunnen natuurliefhebbers van twee tot vier uur 's middags wandelen naar het geheimzinnige Bultven. Wat gaat er boven een lekkere herfstwandeling door het bos? Een beetje mist, de lucht van vochtige aarde en paddenstoelen... Waar kun je dit het best beleven dan bij de Lange Bleek in de gemeente Sterksel, samen met de natuurgidsen van IVN? Het natuurgebied Lange Bleek is een stuk natuur van circa 280 hectare met een zeer grote biodiversiteit. Er ligt een ven, er is heide, grasland, akkerland en er zijn bossen. Het gebied is zeer veelzijdig qua soorten flora en fauna. Het sluit aan bij de Herbertusbossen en de Somerense Heide. Boeken kan via [email protected], telefoonnummer 040 - 2263167 of online.