Veilig Thuis kreeg onlangs een melding van mishandeling binnen over een oudere vrouw en haar dochter. De dochter is mantelzorger en moest het huis van haar moeder poetsen. Maar dat ging niet makkelijk, want haar dementerende moeder stopte maar niet met vragen stellen. Om het werk op tijd af te krijgen zette de dochter haar moeder in een ligstoel. Twee uur later was het huis brandschoon, maar had de oudere vrouw in haar broek geplast.

En zo zijn er nog veel meer gevallen. Want vaak worden ouderen niet bewust mishandeld, maar gaat het om zogenoemde ontspoorde of overbelaste mantelzorg. "Daarom worden veel gebeurtenissen ook nog niet herkend als ouderenmishandeling", vertelt Teun Haans van opvangcentrum Sterk Huis. Die organisatie biedt hulpverlening en eventueel opvang na huiselijk geweld en onveiligheid. "Het zijn gevallen die herkenbaar en logisch verklaarbaar zijn, maar dat praat dat soort gedrag niet goed."

Minder dan 1 procent
Maar liefst 1 op de 20 ouderen wordt mishandeld, bleek onlangs uit onderzoek van het Ministerie van Volksgezondheid. Maar Sterk Huis, Meldpunt Veilig Thuis en Thuiszorgorganisatie De Wever Thuis zien dat nog geen 1 procent van die ouderenmishandeling in regio Midden-Brabant in beeld is bij hulpinstanties.

“De totale registratie en de totale signalering is niet goed op orde”, zegt Teun Haans namens de drie zorgorganisaties. “Nog niet alle ziekenhuizen en huisartsen registreren. Maar ook wijkteams registeren nog niet allemaal goed.” Dat komt volgens Haans deels omdat er voor ouderenmishandeling, in tegenstelling tot kindermishandeling, lange tijd weinig aandacht is geweest. "Ook is er in de verzorging en verpleging behoorlijk veel verloop en is het moeilijk om aan personeel te komen. "

Screening op spoedeisende hulp
In het noordoosten van de provincie ligt een plek waar wel wordt gewerkt aan een goede signalering en registratie van ouderenmishandeling. Het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch is een van de weinige ziekenhuizen in Nederland waar sinds een paar jaar ouderen die binnenkomen op de spoedeisende hulp worden gecontroleerd op mishandeling. Net zoals dat standaard gebeurt bij kinderen. Als er vermoedens zijn van mishandeling, wordt direct actie ondernomen. Patiënten worden doorverwezen of mantelzorgers worden ontlast. 

Ook is er in het hospitaal een speciale zogenoemde aandachtsfunctionaris, die medewerkers traint op het herkennen van mishandeling. "Zo'n instrument als in het Jeroen Bosch Ziekenhuis zou zeer welkom zijn in onze regio", zegt Haans. "Wij juichen die aanpak absoluut toe."

Geld
Landelijk wordt ook gekeken naar oplossing. Zo startte de Rijksoverheid dit jaar met het actieprogramma Geweld hoort nergens thuis. De regio Hart van Brabant is een van de pilotgemeenten als het gaat om ouderenmishandeling. 

Maar de drie zorgorganisaties in Midden-Brabant kijken voor de oplossing ook naar de regionale politiek. "Verpleegkundigen en verzorgenden in de wijk moeten goed geschoold worden en de tijd krijgen om in gesprek te gaan met ouderen. Daarnaast moeten mantelzorgers worden ontlast", zegt Haans. "Daarvoor is niet alleen meer geld nodig maar moet het geld dat er is ook beter worden benut."