Jan Wolter Wabeke vertrekt als rechter, maar niet met een gerust hart
“Mijn leven was een heel divers leven. Ik hoop dat het nog even door kan gaan, maar ik ben blij dat het zo ging zoals het ging”, blikt Wabeke terug. Hij blijft nog actief als voorzitter van de branchevereniging voor mediators en doet nog wat ‘rechtsspraakfuncties in het gevangenisleven’, maar verder is hij nu met pensioen.
Helemaal met een gerust hart gaat dat niet, erkent Wabeke. Het werk in Den Haag had voor hem steeds meer negatieve kanten. Hij doelt dan vooral op de rol van media en sociale media. “Je bent nog niet eens begonnen aan een zaak of iedereen toetert in de kranten en op tv over wat ze ervan vinden. Vaak beschadigen mensen elkaar - of je wordt zelf aangevallen.”
Volgens Wabeke werkt dat tegenstrijdig. “Door zulke escalatie krijg je weer die werkwijze van vroeger, waarbij de rechter in zijn ivoren toren kruipt. En we hebben er juist zo lang over gedaan om uit die ivoren toren te komen.”
De meningen die in media gegeven worden bereiken volgens Wabeke niet altijd hun doel, maar verstoren wel de balans. “Mensen gaan graven in het verleden van rechters en proberen ze zo van een zaak te halen (wraken – red.). Over het algemeen leidt dat niet tot geslaagde wrakingen, maar je gaat dan wel door met verhoudingen die vervelend zijn.“
Confrontatie in de pers
Eind september stelde advocate Bénédicte Ficq in tv-programma De Wereld Draait Door dat Wabeke tijdens een etentje zou hebben gezegd dat roken de eigen verantwoordelijkheid is. Wabeke was toen als voorzitter betrokken in een zaak over aangifte tegen de tabaksindustrie.
Had hij dat werkelijk gezegd tijdens een etentje? “Dat weet ik niet meer. Ik heb geen idee wat ik aan tafel met vrinden besproken heb drie maanden geleden”, legt Wabeke uit. Hoe dan ook, de Bestenaar trok zichzelf terug uit de zaak.
Geen kater
“Ik verwijt mezelf niets. Het is immers moeilijk om geen mening te hebben als je leeft in deze samenleving, dat geldt ook voor een rechter”, aldus Wabeke. “Ik heb ook geen kater daarvan. Ik ben nog een aantal maanden doorgegaan met ontzettend leuke en interessante zaken.”
Sommige collega’s vinden dat Wabeke gewoon aan had moeten blijven. “Dat kan. Wat voor mij telde, was dat deze aanval via de media bij mij leidde tot emotie en irritatie. Dan kun als rechter niet meer zeggen: laat mij even rustig die zaak voorzitten. Er komt iemand binnen op wie je het niet hebt. Dat moet je niet willen. Cliënten hebben recht op een neutrale rechter."