Drie verdachten zitten sinds de spectaculaire vondst, eind augustus, in de cel. Donderdag verschenen ze voor het eerst in het openbaar voor de rechtbank in het gerechtsgebouw van Dordrecht. De rechtbank liet ze vrij onverwacht vrij 

Ze hebben een zware beschuldiging voor de kiezen gekregen. In zaken met minder drugs, worden straffen tot wel bijna tien jaar opgelegd, zoals onlangs voor een zaak in Raamsdonksveer. Dan is een voorarrest van bijna een jaar heel gewoon. De verdachten van de grote cokevondst in Oss zitten ook al tien maanden in voorarrest. 

Vanwege het maatschappelijke belang, is dan vaak de boodschap. Toch vond de rechtbank de persoonlijke belangen in deze Oosterhoutse zaak zwaarder wegen. Openlijk spraken de rechters hun twijfels over het (magere) bewijs niet uit, maar volgens de advocaten speelt dat zeker mee in deze beslissing. Bovendien is een datum voor een rechtszaak nog niet in zicht. Rechters willen niemand te lang in voorarrest. Dit was duidelijk lang genoeg. En daarom mogen ze alle drie naar huis.   

Tussen de Colombiaanse bananen: zestien miljoen snuifjes
Hun zaak draait om 4019 kilo coke die deze zomer werd verscheept vanuit Turbo in Colombia naar Europa. De drugs zaten verstopt tussen een partij bananen. Een schip bracht alles naar de haven van Antwerpen. Daar ontdekte de douane op 29 augustus met een scan de verstopte lading en bijna alles werd in stilte eruit gehaald. 

Totaalwaarde meer dan 100 miljoen euro. "Zestien miljoen snuifjes", zei de officier van justitie donderdag in de rechtszaal. Een kleine hoeveelheid drugs ging door naar een loods aan de Wijsterd in Oosterhout. Stiekem gevolgd door de politie. Die greep daar eind augustus in, arresteerde vijf mensen en maakte de megavangst bekend.   

Drie verdachten zitten sinds de cokevangst in voorarrest. Ze waren donderdag alle drie op de eerste tussentijdse zitting.  

De Oosterhouter
Een van hen is de Oosterhoutse ondernemer Johan van G. (50). De coke was onderweg naar zijn loods.  Hij ontkent dat hij bij de smokkel betrokken is. Zijn advocaat Lodewijk Rinsma vertelde hoe het is gegaan: "Hij is benaderd en had geen argwaan. Hij kende de persoon die hem benaderde als  betrouwbaar. Maar hij was verbaasd dat er een ineens buitenlandse chauffeur kwam en was verbaasd over de lading." 

"Hij kon iemand een dienst bewijzen door kort wat op te slaan en hij is gebruikt." Volgens de advocaat is zijn cliënt ook geen bekende in het wereldje en zit hij voor de eerste keer vast. Hij zou geen luxueus leven leiden en ook geen verdachte transacties hebben. Zijn familieleden keken gespannen toe vanaf de publieke tribune.  

Van G. kwam zelf ook nog even aan het woord. "Ik ben ineens uit de samenleving getrokken. Nu kan ik mijn bedrijf nog redden, kunt u daar alstublieft rekening mee houden."

De Marokkaan
De tweede verdachte is Nabil T. (22) Hij is geboren in Marokko maar woont in Amsterdam. Hij keek nieuwsgierig in de lading en dat is volgens zijn advocaat Anis Boumanjal het enige belastende bewijs tegen hem.  

Maar de politie vond een containerzegel in zijn kleding. Hij was ook in de Oosterhoutse loods en zou hebben gezegd dat de container open moest en dat het 'vier pallets zijn' en dat het in andere dozen zit met 'een andere kleur'. De politie ontdekte inderdaad kleurverschillen: roze en wit.  

De Armeniër
En dan is er nog Mushegh P. (38) die geboren is in Armenië en nu in België woont. Hij is directeur van een transportbedrijf met veertien chauffeurs. Mushegh zou volgens het OM voor de contra-observatie hebben gezorgd: dat betekent het drugstransport van een afstandje observeren, begeleiden om te kijken of er politie of andere drugsbendes belangstelling hebben. De politie zag hem in zijn Golfje over de A58 bij onder meer de Wouwse Tol rijden. De Armeniër had daar wel een verklaring voor. "De chauffeur was hier voor het eerst, was zoekende, ik vertrouwde hem niet."

P. zou twee PGP-telefoons hebben gehad die criminelen vaak gebruiken maar niet verboden zijn. En ook detectieapparatuur voor verborgen camera's en zenders en hij had geld op zak, hoeveel is niet bekend. 'Verdacht', volgens het OM. 

Onderweg door West-Brabant was er dan die draai die de chauffeur ineens maakte. P. had volgens het OM eerst naar een adres in Barendrecht willen rijden, maar de bestemming veranderde ineens in: Oosterhout. Een verwarrende manoeuvre waar geen verklaring voor is gegeven.  

'Container moest helemaal niet naar Oosterhout'
De verwarring werd alleen maar groter op de zitting toen advocaat Jaap-Willem Roozemond zei dat de zeecontainer eigenlijk niet naar Antwerpen maar naar Rotterdam moest. Dat zou de Amerikaanse drugsbestrijdingsdienst DEA ook vooraf al hebben gemeld. Hij suggereerde dat de zeecontainer mogelijk met hulp van een 'platte pet' (een corrupte douanier) in de haven en het drugskartel, in de schoenen is geschoven van deze verdachten. 

Diverse advocaten wijzen er de laatste tijd op dat er transporteurs in ons land zijn die niks weten van de verstopte drugs in hun lading en 'misbruikt' worden door smokkelaars. Dat zou ook hier bij hun cliënten spelen. "Gigantisch veel geld is die coke waard. Maar waar is dat geld dan? Omdat er niks voor is betaald", zei advocaat Roozemond.  "Er worden onderknuppels ingezet", voegde zijn collega Rinsma daar aan toe. Hij sprak over 'gehannes' met drugs in deze zaak. 

Microfoons verstopt in container
Op de zitting werd ook duidelijk dat de politie afluisterapparatuur had verborgen in de smokkelcontainer. Dat gebeurt vaker. Maar in deze zaak is daarbij iets fout is gegaan. De opnames zijn mislukt, 'door een storing', gaf de officier van justitie toe. 

Agenten hebben wel live meegeluisterd. De Marokkaan hoorden ze zeggen: 'Do you know where it is?'. De Oosterhouter zou gezegd hebben: 'Het was toch 1 of 2 pallets?' Het OM suggereerde dat ze iets concreets in die container zochten.  De politie heeft geen geluidsopnames maar wel videobeelden waarop de drie verdachten zichtbaar zijn, terwijl ze bezig zijn met uitladen. 

Chauffeur al eerder vrij
De chauffeur die de lading naar Oosterhout bracht heeft ook even vastgezeten, maar is vrijgelaten wegens gebrek aan bewijs. Hij wist van niks, zo lijkt het. De man is terug naar Armenië, maar is nog wel verdachte. Advocaten hebben nog wel wat vragen aan hem, wat er nou precies gebeurd is. Er is nog zeker één andere verdachte, mogelijk twee, maar er is weinig over ze bekend en dat roept vragen op bij de verdediging. 

Ook met dat vage gegeven, wezen de advocaten op een gebrek aan bewijs tegen de drie mannen en ze vroegen om onmiddellijke vrijlating.  Ze willen weer aan de slag, hun werk behouden, eentje vreest woonruimte kwijt te raken. Ze willen gewoon terug naar huis. 

De officier van justitie vond dat veel te ver gaan omdat het gaat om een ernstig verdenking waar je zo jaren voor in de cel kan belanden. De rechtbank ging wel akkoord met vrijlating: zaterdag mogen ze naar huis. De familie van de Oosterhouter raakte in tranen nu ze hem gewoon maar wel onverwacht thuis hebben met kerst.  

Deze zaak gaat in de loop van 2019 verder. Een datum voor het inhoudelijke proces is er nog niet. 

Oosterhout was vaker eindbestemming
Deze '4000-kilozaak' speelde een paar dagen na een vangst van 3500 kilo in de haven van Antwerpen, ook met bestemming Oosterhout. Niet ver van de loods aan de Wijsterd. Voor zover bekend is er geen enkel verband gevonden. 

LEES OOK

Naast deze strafrechtelijke aanpak, volgen er gemeentelijke maatregelen. Sluiting dreigt van de loods aan de Wijsterd, net als in de cokezaak rond Van W. 

In januari was er ook al een vondst in een loods van Van Puijfelik in Oosterhout. Ook niet ver van deze twee locaties. Dat terrein met loods is voor een jaar afgegrendeld. De 90 kilo coke was goed voor 4,5 jaar celstraf.