De initiatiefnemers deden vijf jaar over de voorbereiding van de bouw van de loopgraven. Alles moest er precies zo uitzien als in de Eerste Wereldoorlog. "Gelukkig was er al veel kennis bij ons", zegt Pieter Pronk, die archeologische tijdschriften uitgeeft. Klaas van Eijkeren maakte de film 'Patria', die over de Eerste Wereldoorlog gaat. Toch moest er nog flink veel research gepleegd worden.

Verschrikkingen en verveling
"De nieuwere generaties hebben eigenlijk helemaal geen oorlog gekend", zegt Pronk. "En dat willen we ze graag meegeven. De verschrikkingen van een oorlog." Van Eijkeren: "We willen kinderen echt laten voelen hoe zwaar de oorlog was."

"Verveling is niet iets waar je meteen aan denkt, maar dat was ook een ontbering", zegt Van Eijkeren. "Je was niet de hele tijd bezig met aanvallen, tussendoor was er voornamelijk niets te doen. In deze omgeving was het verschrikkelijk om niets om handen te hebben."

Rotte voeten
Water was ook een groot probleem in de loopgraven van de Eerste Wereldoorlog. "Men groef in het grondwater", zegt Van Eijkeren. "En dan kreeg je allerlei vervelende dingen als rottende voeten." De loopgraven bij Den Bosch worden ook onder water gezet. "En we gaan uitleggen wat de soldaten er aan deden om dit soort problemen proberen op te lossen."

Beleving is het sleutelwoord in Den Bosch. De loopgraven zijn Frans, Duits en Engels en liggen tientallen meters uit elkaar. In de Eerste Wereldoorlog kwam het ook voor dat de soldaten elkaar van dichtbij bestookten. "En dan schoten ze vaak geen meter op", zegt Van Eijkeren. "Echt een verspilling van mensenlevens." In Den Bosch zullen veldslagen nagespeeld gaan worden. 

Bekijk de video en lees daarna verder.

Groot verschil met Ieper
Als je iets van de Eerste Wereldoorlog wil zien, dan reis je normaal gesproken af naar het Belgische Ieper of het Franse Verdun. "Ik zou dat zeker aanraden", zegt Van Eijkeren. "Het is een hele aparte sensatie om op die plek te staan."

Maar volgens de initiatiefnemers is er wel een verschil. "In Frankrijk zijn de loopgraven verzand", zegt Pieter Pronk. "In Ieper zijn ze volgestort met beton. Vooral om ze te kunnen behouden. Hier in Den Bosch kun je echt zien hoe ze er destijds uitzagen. En mag je alles aanraken en er doorheen lopen."

Vrijwilligers gezocht!
Nederland was neutraal tijdens de Eerste Wereldoorlog, die van 1914 tot 1918 duurde. Toch kun je ook in ons land sporen van loopgraven vinden, zoals bij Tilburg. En er zijn zelfs nog bunkers bij Halsteren en rond Almkerk. "Nederland was wel vier jaar lang gemobiliseerd", zegt Van Eijkeren. "Het ging om 300.000 man. Het heeft Nederland veel gekost."

Het is de bedoeling dat de loopgraven bij Den Bosch binnenkort worden geopend. Dat wordt een spektakel, beloven de initiatiefnemers. Wel worden er nog vrijwilligers gezocht om de loopgraven helemaal af te bouwen. En ook bouwmaterialen zijn van harte welkom. Aanmelden kan via de website.