Volgens cijfers van het Arbeidsmarktplatform PO zal het lerarentekort in het basisonderwijs de komende vijf jaar in sommige regio’s van Brabant verdubbelen of zelfs bijna verdrievoudigen.

Zo komt de regio Noordoost-Brabant dit jaar 105 FTE (voltijdsbanen) tekort. In 2024 zijn dat er al 264. In West-Brabant is dit jaar een tekort van 76, volgens de voorspellingen zijn dat er over 5 jaar 189. Het gaat dan niet om banen die tijdelijk ingevuld moeten worden, maar om reguliere vacatures.

Bekijk hier het lerarentekort en de toekomstvoorspelling per regio in Brabant:

‘Niet meer te doen’
De Stichting Openbaar Basisonderwijs Roosendaal heeft 16 scholen in 5 gemeenten in West-Brabant. Volgens Ad Goossens van de stichting is met name het vissen in de invalpoule een verzoeking. “Als de juf ziek is, is het een ramp om nog een leerkracht te vinden.”

Ook staan volgens Goossens vaak onbevoegde mensen voor de klas. “Dat zijn vaak onderwijsassistenten, maar het kan ook een ouder zijn. Formeel overtreed je de wet.” Ook moeten er wel eens klassen naar huis gestuurd worden. “Dat is dan echt het laatste noodmiddel.”

‘Vijver opgedroogd’
Ook stichting Bravoo, met 13 schoolgebouwen in 4 gemeenten in Midden-Brabant, heeft last van het lerarentekort. “Ik heb een vacature voor een directeur op twee prachtige scholen,” zegt Robert Venema van Bravoo. “Maar het verbaast me toch hoe weinig reacties daarop komen.”

“Tijdens de griepgolf moesten we op 2 à 3 scholen klassen een dag naar huis sturen”, vertelt Venema. “Maar onderwijsgevenden zullen er alles aan doen om toch het onderwijs door te laten gaan. Dan staat er een directeur of interne begeleider voor de klas.” Volgens Venema heeft dat veel impact op de andere onderwijstaken.

Honderden leraren in WW
In een regio waar dit soort tekorten bestaan, zou je denken dat er geen basisschoolleraar meer in de bakken bij het UWV staat. Maar niets is minder waar. Volgens cijfers van het UWV ontvingen in Brabant 301 basisschoolleraren een WW-uitkering in de maand februari.

In West-Brabant waren dat er 82. Het tekort in die regio is 76 FTE. In de regio Helmond-De Peel krijgen 28 leraren een uitkering terwijl er een tekort is van 16 FTE.

Bekijk hier de leraren in de WW en de tekorten per regio:

De Algemene Onderwijsvakbond AOB betreurt de cijfers. “Het is erg jammer als je in de cijfers een oplossing ziet, maar het komt er niet van,” zegt Anita Duchateau van het rayonkantoor in Eindhoven. “Hoe dit komt? Wij zitten met dezelfde vraag.”

Volgens Duchateau zou een kwart van de leraren in de WW vrij makkelijk weer aan het werk kunnen gaan. "Dat zouden in Brabant dan toch weer 75 mensen zijn. En scholen krijgen daar ook 2500 euro subsidie per herintreder voor."

Volgens haar was er in de regio zes jaar geleden een krimp van het aantal leerkrachten. “Deze mensen zijn vrijwillig de WW ingegaan. Zij hebben gevoelsmatig afscheid genomen van het onderwijs. En niet iedere werkgever zit te wachten op iemand die zes jaar in de WW heeft gezeten. Ik ben voorzichtig, maar dit zou wel eens een reden kunnen zijn.”

‘We kennen ze niet’
Ad Goossens van Stichting Openbaar Basisonderwijs West-Brabant denkt dat de werkgevers en de WW'ers elkaar nog onvoldoende vinden. “Als ik een vacature heb, dan zet ik een advertentie. Het is niet vaak dat daar mensen uit de WW op solliciteren. Ik kan niet in de bakken bij het UWV kijken, we kennen ze niet.”

“Iemand zou ze moeten samenbrengen. In die groep van 82 mensen zouden er toch een paar moeten zijn die les zouden kunnen geven. Ik kan ze niet benaderen.”

‘Mensen willen niet meer'
Volgens het UWV zijn er verschillende oorzaken waardoor er nog zoveel basisschoolkrachten in de WW zitten. “Het kan zijn dat mensen niet meer in het onderwijs kunnen of willen werken”, zegt arbeidsmarktadviseur Nicole van der Goorbergh.

“Het kan ook zijn dat mensen al werk hebben, maar nog altijd een aanvullende WW-uitkering krijgen. Soms willen mensen wel als leerkracht werken, maar een onderwijsinstelling neemt ze om een bepaalde reden niet aan. Het is lastig om precies aan te geven hoe dit komt.” Volgens Peter Tijs van schoolbestuur SKPO in Eindhoven zijn kandidaten van harte welkom. "Ik roep mensen op, die in de WW zitten en graag nog voor de klas zouden willen, om hun vinger op te steken."

'Niet altijd geschikt'
Maar volgens sommige onderwijsbesturen zijn leerkrachten die in de WW zitten, niet altijd even geschikt. “Ik wil mensen in de WW niet generaliseren,” zegt Robert Venema van Bravoo. “Maar vaak zit er wel een verhaal achter waarom mensen in de WW zitten. Sommige mensen hebben bijvoorbeeld een geschiedenis van niet goed functioneren achter de rug.”

Is het niet wrang dat er in Brabant honderden leraren in de WW zitten, terwijl er ook onbevoegden voor de klas staan? Niet altijd, vindt Peter Tijs. “Ik vind geschiktheid net zo belangrijk als bevoegdheid. Soms willen we niet schromen om iemand voor de klas te zetten die wel geschikt is, maar niet bevoegd.”