Volgens Huijbregts is er sprake van een impasse waar de vijf partijen uit moeten komen. Ze zei ook dat ze tijdens de gesprekken af en toe het onderlinge vertrouwen in elkaar miste. Het is nu aan de VVD om te bepalen hoe het verder moet.

Ingewikkelde gesprekken
Het is een opvallend advies dat onderstreept hoe ingewikkeld de gesprekken waren. Opvallend is dat in dit voorstel de SP, die acht jaar meebestuurde, is ingewisseld voor GroenLinks. Daar is het CDA bij gekomen. Vooral de strijd tussen CDA en D66 over de landbouwbelangen was de afgelopen jaren zo hevig dat het zeer de vraag is of die twee partijen de komende vier jaar samen verder kunnen.

“Ik zie alleen een meerderheidscoalitie van VVD, CDA, D66, GroenLinks en PvdA fungeren als evenwichtig middenbestuur dat uitvoering kan geven aan het provinciale beleid met oog voor de transities in de landbouw, energie en het klimaat. Deze meerderheidscoalitie behoort bij geen van de partijen tot de eerste voorkeur. De verschillende opties voor een te vormen provinciebestuur werden echter beperkt door het ontbreken van de bereidheid van partijen om compromissen te sluiten”, aldus de informateur.

Progressieve voet
Volgens Huijbregts was een rechtsgeoriënteerde coalitie met VVD, Forum voor Democratie, CDA en ChristenUnie/SGP en Lokaal Brabant niet mogelijk. Dit omdat Forum voor Democratie zich terugtrok uit de informatiegesprekken vanwege ogenschijnlijke verschillen in de standpunten over het klimaat- en energiebeleid.

De linksgeoriënteerde partijen willen bij voorkeur de huidige coalitie van VVD, SP, D66 en PvdA voortzetten met in ieder geval de toevoeging van GroenLinks en eventueel het CDA. Deze coalitie wenst daarbij het ingezette beleid op progressieve voet te continueren. Hiervoor bestaat bij de VVD geen draagvlak na de recente verkiezingsuitslag waarbij het politieke spectrum is verschoven van midden-links naar midden-rechts.

Stabiel motorblok
“Na alle gesprekken wil ik de impasse doorbreken en adviseer ik de VVD, CDA, D66, GroenLinks en PvdA om met elkaar te zoeken naar wat hen verbindt en niet wat hen verdeelt. De verschillen in de programmatische standpunten van deze partijen zijn in mijn optiek overbrugbaar en ik hoop oprecht dat de partijen bereid zijn zich meer naar elkaar te schikken", aldus Huijbregts.

"Mochten deze partijen er niet in slagen tot overeenstemming te komen over het vormen van deze meerderheidscoalitie, dan resteert de optie van een minderheidscoalitie met de VVD en het CDA als stabiel motorblok. Een dergelijke coalitie die niet uitgaat van een meerderheid is politiek vernieuwend en vraagt van de provinciebestuurders om op alle deelthema’s meerderheden te verwerven in Provinciale Staten.”

Bestuursakkoord
Bij zowel een meerderheid- als een minderheidscoalitie adviseert de informateur een bestuursakkoord op hoofdlijnen op te stellen.

“Alle partijen willen graag dat de provincie een meer open bestuursstijl gaat hanteren. Een stijl waarbij er ruimte is voor zowel coalitie- als niet-coalitiepartijen om goede ideeën in te brengen en waar ook in de samenleving gezocht wordt naar draagvlak voor provinciaal beleid. De snel veranderende omgeving van de provincie vraagt om een flexibel bestuursakkoord. Hiermee blijft het nieuwe provinciebestuur wendbaar om tijdig op die veranderingen in te kunnen spelen”, aldus de informateur.